W wieku 72 lat zmarł w piątek w Nikozji były prezydent Cypru Demetris Christofias, który rządził wyspą w latach 2008-2013. Był pierwszym i jak na razie ostatnim prezydentem tego kraju, wywodzącym się z komunistycznej Postępowej Partii Ludu Pracującego (Akel).
Christofias w pamięci wielu Cypryjczyków na zawsze będzie związany z wybuchem irańskiej amunicji, przechowywanej w niezabezpieczonych odpowiednio kontenerach w bazie marynarki wojennej w Mari w 2011 roku. Eksplozja ta zabiła 13 osób i niemal kompletnie zniszczyła znajdującą się w pobliżu największą elektrownię na wyspie.
W trakcie kadencji Christofiasa rozpoczął się na Cyprze kryzys finansowy, który podczas rządów jego następcy Nikosa Anastasiades doprowadził do konfiskaty prywatnych depozytów w miejscowych bankach.
Przyjaciel Rosji
Urodzony w 1946 roku w Dikomo, małej wiosce na północy Cypru, Christofias otrzymał stypendium z Moskwy, dokąd pojechał studiować historię. Płynnie władający językiem rosyjskim zawsze utrzymywał bliskie stosunki z Rosją.
Tuż przed wybuchem kryzysu bankowego udało mu się nawet uzyskać od prezydenta Rosji Władimira Putina pożyczkę w wysokości 2,5 miliarda euro, która na chwilę podreperowała cypryjską gospodarkę. Kiedy jednak okazała się niewystarczająca, próbował przekonać Putina do pożyczenia następnych pięciu miliardów, których jednak nie otrzymał.
Zwolennik zjednoczenia wyspy
Christofias zawsze opowiadał się za rozwiązaniem problemu cypryjskiego i zjednoczeniem podzielonej wyspy. Kiedy był prezydentem prowadził intensywne negocjacje pokojowe z dwoma przywódcami Turków cypryjskich Mehmetem Alim Talatem oraz Dervisem Eroglu, które zakończyły się fiaskiem. Właśnie tę porażkę Christofais podał jako powód swojej decyzji, aby nie ubiegać się o drugą kadencję.
Jednak dla wielu działaczy na rzecz pokoju na wyspie jego największą klęską była niefortunna decyzja z 2004 roku, kiedy jako ówczesny przewodniczący Akel odrzucił plan zjednoczenia wyspy, opracowany przez Sekretarza Generalnego ONZ Kofiego Annana.
Christofias, który był szóstym prezydentem Cypru od odzyskania przez ten kraj niepodległości w 1960 roku, zmarł w szpitalu, gdzie przebywał od kilku tygodni. Miał żonę Elsi, trójkę dzieci oraz kilkoro wnuków.
Autor: momo/adso / Źródło: PAP