Twierdza Wisłoujście odzyskuje oryginalne kolory. Będzie jak w XVIII wieku

Twierdza Wisłoujście to jedyna nowożytna fortyfikacja morska dawnej Rzeczpospolitej, a jednocześnie najstarsza latarnia w Polsce. Funkcję tę pełniła od około 1482 do 1758 roku. Zabytek sztuki militarnej stanowi jeden z oddziałów Muzeum Gdańska. Od 2018 roku jest jednym z Pomników Historii RP.

Czytaj też: Niespodziewane odkrycie w Twierdzy Wisłoujście. "Zdradziła je szczelina w tynku"

Prowadzona od dwóch lata rewaloryzacja - zajmującego blisko 17 hektarów kompleksu - obejmuje dwa budynki położone na Szańcu Wschodnim oraz wnętrze Fortu Carré - wieży, wieńca, kamieniczek, muru oporowego oraz trzech bastionów. Od ubiegłego roku prowadzone są tam prace konserwatorskie oraz prace budowlane. Od przyszłego roku aż do lata 2024 roku będą natomiast trwały prace adaptacyjne, które przystosują obiekty do potrzeb zwiedzających.

Czytaj też: Zbadają XVI-wieczną Twierdzę Wisłoujście

Pierwotna kolorystyka elewacji centralnej części Twierdzy, Fortu Carré, została ustalona na podstawie pozostałości dawnych zdobień z XVII wieku, na które w jednej z kamieniczek Wieńca, położonej przy Bastionie Artyleryjskim, natrafili konserwatorzy.

Zarówno na elewacjach Fortu, jak w innych miejscach fortyfikacji zachowało się sporo resztek dawnego opracowania malarskiego. Relikty zostały przebadane w laboratorium, gdzie zidentyfikowano barwniki i spoiwo.

- W Gdańsku prawie nie ma zachowanych przykładów na tą powszechną w epoce nowożytnej technikę wykańczania ceglanych elewacji. Wykonanie tego zabiegu na Twierdzy Wisłoujście pokazuje historyczny wygląd kamieniczek. Warstwa czerwonej wyprawy wyrównała kontrastowe różnice muru oryginalnego oraz odbudowanego w latach 60. XX wieku jednocześnie ich nie zacierając - mówi dr Anna Kriegseisen, konserwatorka współpracująca przy rewaloryzacji Twierdzy.

Dzięki wprowadzeniu zewnętrznej warstwy zabytek zostanie zabezpieczony przed szybkim zniszczeniem. Jak wskazują historycy, będzie to miało również ogromne znaczenie edukacyjne.

W kamieniczkach Twierdzy odtwarzana jest także stolarka okienna, w kolorze zielonym, z oszkleniem w XVII-wiecznej formie wraz z okiennicami malowanymi dwubarwnie. Wszelkie zmiany wprowadzane są w porozumieniu z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

Prace w Forcie są prowadzone etapami. Zakończono już prace konserwatorskie na wieży, będącej najstarszym elementem twierdzy. Przywrócono jej historyczny kolor. Teraz czeka jeszcze na adaptację. W najstarszej latarni na polskim wybrzeżu w nadchodzących dwóch latach powstanie nowa wystawa stała o historii żeglugi i nawigacji na odcinku Martwej Wisły.

Dotychczas na terenie kompleksu przeprowadzono także prace ratunkowe północnego muru oporowego. Dzięki nim zniwelowano ryzyko jego osunięcia się. Prowadzone są także prace na bastionach: Artyleryjskim, Ostrorogu oraz Południowo-Wschodnim. Kładzione są tam warstwy izolacyjne, które mają zabezpieczyć oba elementy fortyfikacji przed dalszymi uszkodzeniami.

Kolejnym etapem prac ma być przebudowa zwieńczenia wieńca-działobitni, polegająca na odbudowie zadaszenia w Forcie Carré, które zostało usunięte pod koniec XIX wieku. Odbudowany dach ma zostać pokryty dachówką ceramiczną typu holenderskiego. Dom Komendanta i kamieniczki oficerskie mają zyskać opierzenie, a kominy ceramiczne mają być przemurowane.