W najbliższą niedzielę (21 listopada) wybierzemy naszych przedstawicieli do rad gmin, powiatów i sejmików wojewódzkich. Na głosy będą liczyć także wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast. Przypominamy zatem, kto i w jaki sposób może wziąć udział w wyborach, by jego głos był ważny.
Zacznijmy od tego, że lokale wyborcze będą otwarte w późniejszych godzinach niż dotąd - od 8 do 22. Do czasu ich zamknięcia będzie obowiązywać cisza wyborcza. Będzie więc zabronione m.in. zwoływanie zgromadzeń i manifestacji.
By mieć szansę na oddanie głosu, w lokalu wyborczym, należy stawić się wraz z dokumentem ze zdjęciem.
Cztery kolory
W niedzielę każdy wyborca dostanie cztery karty do głosowania: białą, żółtą, niebieską oraz różową.
Biała zawiera nazwiska kandydatów do rad gmin. Na żółtej wymienione są nazwiska kandydatów do rad powiatów (w Warszawie będą to kandydaci do rad dzielnic). Kandydatów do sejmików znajdziemy na karcie niebieskiej. Na karcie różowej znajdziemy kandydatów do fotela wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
W miastach na prawach powiatów (z wyjątkiem Warszawy) wyborcy nie dostaną karty żółtej, bowiem rada miasta jest jednocześnie radą powiatu.
Co zrobić, żeby głos był ważny
Aby głos był ważny, w kratce na karcie do głosowania należy postawić znak „x”, który musi się znaleźć w obrębie kratki - przypomina Państwowa Komisja Wyborcza. Dopisanie na karcie do głosowania, poza kratką, czegokolwiek (dodatkowych nazwisk, nazw albo innych dopisków) nie wpływa na ważność głosu.
Ważne aby linie tworzące znak „x” przecinały się. Postawienie popularnego „ptaszka” spowoduje że głos będzie nieważny.
Należy pamiętać także o tym, że w wyborach na wójtów, burmistrzów, prezydentów miasta można oddać głos tylko na jednego kandydata, stawiając znak „x” w kratce z lewej strony obok jego nazwiska. Jeśli znak „x” pojawi się przy kilku nazwiskach albo nie zostanie wstawiony w ogóle - głos będzie nieważny.
Wybory kończą się w pierwszej turze tylko wtedy, kiedy kandydat na wójta otrzymał więcej niż połowę ważnych głosów. Wybory na radnych w gminach poniżej 20 tys. mieszkańców odbywają się na zasadzie większościowej, czyli radnymi zostają ci kandydaci, na których głosowało najwięcej osób.
Ilu kandydatów
W zależności od tego ilu mandatowe są okręgi, głosujemy na od 1 do 5 kandydatów (możemy skreślić najwyżej tyle nazwisk ile jest mandatów). Na karcie do głosowania zawsze umieszczona jest informacja o tym ilu kandydatów możemy wybrać.
W gminach powyżej 20 tys. mieszkańców wyborca głosuje tylko na określoną listę, stawiając znak "x" obok nazwiska jednego z kandydatów i wskazując tym jego pierwszeństwo do mandatu. Wybory do rady powiatu są przeprowadzane na tych samych zasadach.
W wyborach do sejmiku województwa wyborca głosuje tylko na określoną listę, stawiając znak "x" obok nazwiska jednego z kandydatów i wskazując tym jego pierwszeństwo do mandatu.
Kto ma prawo wyboru
Prawo do głosowania mają wszyscy mieszkańcy naszego kraju, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończyli 18 lat, a także obywatele UE, którzy na stałe mieszkają w Polsce.
Mogą głosować na radnych gmin, wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Nie mogą jednak wybierać kandydatów do rad powiatów i sejmików wojewódzkich.
Tam gdzie meldunek, tam głosowanie
W przeciwieństwie do wyborów prezydenckich i parlamentarnych, głosowanie poza miejscem stałego zamieszkania w wyborach samorządowych nie jest możliwe. Nie można więc wziąć ze swojej gminy zaświadczenia o prawie do głosowania i z nim głosować w innej gminie, powiecie czy województwie.
Można natomiast dopisać się do listy wyborców w miejscu zamieszkania, jeżeli nie jest się tam zameldowanym. Można to zrobić zawsze w urzędzie gminy. Warto wiedzieć, że aby dopisać się do listy, trzeba udowodnić, że mieszka się w miejscu gdzie chce się głosować. Trzeba jednak pamiętać, że na rozpatrzenie wniosku są tylko trzy dni.
Kto nie może głosować?
Prawa głosu nie mają osoby:
1) pozbawione praw publicznych prawomocnym wyrokiem sądu – to najczęściej przestępcy skazani za najcięższe przestępstwa. Sądy stosują pozbawienie praw publicznych, w tym pozbawienie biernego i czynnego prawa wyborczego, jako dodatkową karę;
2) pozbawione praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu – Trybunał Stanu jest szczególnego rodzaju sądem, przed którym mogą być postawione osoby pełniące najwyższe funkcje w państwie (Prezydent RP, Prezes Rady Ministrów, ministrowie, Prezes Narodowego Banku Polskiego, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, posłowie i senatorowie) w związku z naruszeniem przez nie Konstytucji lub ustaw;
3) ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądowym (np. osoby z poważnym upośledzeniem intelektualnym).
Pełnomocnik pomoże
Osoby, które z jakiś powodów nie mogą głosować osobiście, mogą to zrobić przy pomocy pełnomocnika. Uprawnieni do tego są wyborcy mający orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a także mający równoznaczne orzeczenie organu rentowego.
Ponadto z pełnomocnika może skorzystać również osoba, która w dniu głosowania kończy 75 lat. Trzeba pamiętać, że w przypadku głosowania odbywającego się w obwodach głosowania utworzonych w szpitalach, zakładach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych, oraz w obwodach głosowania utworzonych za granicą i na polskich statkach morskich wyłączona została możliwość posłużenia się pełnomocnikiem.
Osoby, które chciały głosować przez pełnomocnika, powinny były złożyć wniosek w urzędzie gminy najpóźniej do 12 listopada.
Czytaj więcej www.tvn24.pl/wyborysamorzadowe
Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: TVN24