Premier w Auschwitz: człowieczeństwa tutaj nie było

Szef polskiego rządu przypomniał, że "jest ok. 20 tys. Sprawiedliwych wśród Narodowych Świata". - Wśród nich blisko 7 tys. dla Polaków, ale to nie oddaje prawdy, to nie oddaje rzeczywistości, która wtedy panowała. Bo w okupowanej Polsce za pomoc naszym braciom żydowskim groziła natychmiastowa kara śmierci i dlatego w Yad Vashem brakuje jednego drzewa, jednego najważniejszego drzewa - drzewa dla Polski, drzewa Polski – mówił.

Wspomniał o Polakach, którzy ratowali Żydów i za to zginęli. Mówił o rodzinie Ulmów z Markowej, symbolu pomocy dla współbraci żydowskich, o żywcem spalonych Skoczylasach ze Starego Ciepielowa, czy rodzinie Baranków z Siedliska.

- W miejscach takich jak te widać działanie najwyższego męstwa i najwyższego dobra, które wtedy zostało zmiażdżone. Bo to też lekcja tamtych czasów, że nie ocaliliśmy, nie pomogliśmy naszym żydowskim braciom; nie pomogliśmy ocalić pięknego narodu Żydów polskich, który był częścią (...) naszej historii. Nie zdołaliśmy, bo brutalna i brunatna miażdżąca siła zgładziła ten naród i zgładziła część narodu polskiego. To była niemiecka siła. Ku przestrodze musimy pamiętać o tym i nazywać prawdę po imieniu – mówił Morawiecki.

Premier przypomniał o Polakach, którzy alarmowali świat o Zagładzie. - Dym z Auschwitz rozlewał się po całej Europie; po całym świecie. I krzyk z Auschwitz też rozlegał się po całej Europie i całym świecie. Jan Karski zawiózł raport (...) o tym, czym jest Holokaust do Stanów Zjednoczonych, do prezydenta Roosevelta, ale nie był wysłuchany. Jeden z największych bohaterów XX w. – rotmistrz Witold Pilecki, sam na ochotnika poszedł do Auschwitz jako więzień po to, by jak najwięcej móc opisać. Bardzo precyzyjne sprawozdanie, które przez Polskie Państwo Podziemne zostało przekazane na Zachód, do – wtedy jeszcze – walczącego wolnego świata, głównie anglosaskiego, też pozostało bez echa - powiedział.

- Kim jestem? Posiadam trzy różne imiona i cztery nazwiska. Dokładnej daty urodzenia nie znam. Prawdopodobnie latem, bo inaczej bym nie przeżyła - mówiła Maria Hoerl. Kobieta urodziła się w 1942 roku.

- Matka z pięciorgiem dzieci. Ojciec w partyzantce. Niemcy - według relacji matki - chcieli ją zmusić do kontaktu z ojcem. Ponieważ tego nie uczyniła, kazali jej wykopać grób dla niej i dzieci. Nie doszło do tego. Musiała z dziećmi żyć w ziemiance w lesie. Opowiadała, że na własnym ciele suszyła pieluchy. W zimie ją złapali i dostaliśmy się do obozu w Witebsku - wspominała.

Premier Mateusz Morawiecki, zwracając się do uczestników uroczystości, podkreślił, że "zbrodnie niemieckie, pojęcie zła, pojęcie nienawiści wyniosły zupełnie na inne, nieznane do tamtej pory poziomy. Pojęcia zła, które było w najgorszej postaci, skierowane przeciwko innemu człowiekowi".

- Ludzie, którzy mieli być tutaj przywożeni, mieli zostać pozbawieni człowieczeństwa. I tego człowieczeństwa tutaj nie było. (...) Ta straszna zbrodnia, która wtedy miała miejsce, jednocześnie - oprócz oddzielenia od świata zewnętrznego wysokim murem i drutem kolczastym - była oddzielona też ideologią. (...) Nie ma żadnego przyzwolenia na takie ideologie, jak nazizm - podkreślał Morawiecki.

Ambasador Izraela w Polsce Anna Azari w swoim wystąpieniu przekazała stanowisko swojego kraju w sprawie przyjętej w Sejmie w piątek nowelizacji, która wprowadza karę grzywny lub karę do trzech lat więzienia za użycie sformułowania "polskie obozy śmierci".

- W Izraelu ta nowelizacja jest traktowana, jak możliwość kary za świadectwa ocalonych z Zagłady. Rząd Izraela odrzuca tę nową nowelizację. Mamy nadzieję, że możemy znaleźć wspólną drogę, żeby zrobić jakiś zmiany w tej nowelizacji. To dlatego, że normalnie Izrael rozumie, kto budował Auschwitz, i kto budował inne obozy. Wszyscy wiedzą, że to nie byli Polacy. U nas jednak traktuje się to jako niemożliwość powiedzenia prawdy o zagładzie. Wszyscy są oburzeni tym, co się zdarzyło. Mam nadzieję, że jak zawsze, dobrzy przyjaciele - Polska i Izrael - znajdą wspólny język - powiedziała Azari.

W czasie uroczystości, oprócz ambasador Izraela, wystąpili również ambasador Rosji Siergiej Andriejew, przedstawiciel prezydenta RP Wojciech Kolarski oraz dyrektor Muzeum Auschwitz Piotr Cywiński.

Ceremonia odbywa się w budynku centralnej sauny na terenie byłego obozu Auschwitz II-Birkenau, gdzie od grudnia 1943 roku Niemcy prowadzili procedurę przyjęcia nowo przywiezionych więźniów do obozu. Tutaj pozbawiano ich tożsamości i tutaj ludzie stawali się numerami.

W sali, w której odbywa się ceremonia, umieszczony został obraz byłego więźnia Sonderkommando Davida Olere. To wizualny symbol tegorocznych uroczystości. Olere w swych powojennych pracach ukazał tragedię zgładzonych w komorach gazowych. Nawiązuje do przypadającej w tym roku 75. rocznicy uruchomienia przez Niemców czterech ogromnych krematoriów w Birkenau.

Po ceremonii w budynku sauny uczestnicy przejdą pod pomnik ofiar obozu, który stoi między ruinami dwóch największych krematoriów. Tam wspólne modlitwy chrześcijan i Żydów zwieńczą uroczystości rocznicowe. Honorowy patronat nad uroczystościami objął prezydent RP Andrzej Duda.

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 miliona ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i obywateli innej narodowości. Obóz wyzwolili 27 stycznia 1945 roku żołnierze Armii Czerwonej.

27 stycznia obchodzony jest na świecie jako Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

Autor: mnd//now / Źródło: PAP