W 2016 roku w niedzielnych mszach świętych uczestniczyło 36,7 procent zadeklarowanych katolików. To mniej o 3 punkty procentowe w porównaniu z rokiem 2015 - wynika z badań Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego.
Taki spadek nie był zaskoczeniem. Od wielu lat bowiem wskaźnik osób chodzących na mszę, czyli tak zwanych dominicantes oscyluje wokół 40 procent. W porównaniu z poprzednimi badaniami z 2015 roku zanotowano niewielką różnicę wśród osób przystępujących do komunii - było ich mniej o 1 punkt procentowy.
Z badań przeprowadzonych przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego jesienią 2016 r. wynika, że w niedzielnej mszy uczestniczyło 36,7 procent zobowiązanych katolików (czyli z wyłączeniem dzieci do 7 lat i osób starszych, którym zdrowie nie pozwala na udział w mszy - red.), a do komunii świętej przystąpiło 16 procent.
"Polski katolicyzm silny instytucjonalnie i parafialnie"
- Polski katolicyzm jest stabilny, silny instytucjonalnie i parafialnie. Jak wynika z naszych danych oraz danych CBOS i GUS, około 93 procent Polaków deklaruje, że są katolikami. Zaprezentowane badania pokazują, że ponad 36 procent Polaków regularnie praktykuje – skomentował ks. Wojciech Sadłoń, dyrektor ISKK.
Wskazał, że wśród krajów Europy Zachodniej Polacy są jednym z najbardziej religijnych społeczeństw. - Natomiast z perspektywy wschodu Europy, gdzie dominuje prawosławie, Polska aż tak się nie odróżnia – zaznaczył.
Gdzie najwięcej wiernych i przyjmujących komunię?
Podobnie jak w poprzednich latach najwięcej wiernych uczestniczyło w niedzielnej mszy w diecezjach tarnowskiej (66,9 proc.), rzeszowskiej (60,5 proc.) i przemyskiej (56,4 proc.), a najmniej w diecezjach: szczecińsko-kamieńskiej (22,7 proc.), łódzkiej (23,4 proc.) i koszalińsko-kołobrzeskiej (24,4 proc.).
Jeśli chodzi o wiernych przystępujących do komunii, najwyższy wskaźnik odnotowano w diecezji tarnowskiej (25,3 proc.), opolskiej (21,1 proc.) i zamojsko-lubaczowskiej (20,1 proc.), najniższy zaś w diecezjach: sosnowieckiej (10,3 proc.), szczecińsko-kamieńskiej (10,5 proc.) i koszalińsko-kołobrzeskiej (10,5 proc.).
Nie tylko msza i komunia
Jak podaje ISKK, w 2016 roku 374 tys. osobom udzielono sakramentu chrztu, ponad 284 tys. dzieci przystąpiło do pierwszej komunii, a 298 tys. osobom udzielono sakramentu bierzmowania. - Pokusiliśmy się o szacunki, jaka część dzieci ochrzczonych po kilkunastu latach przystępuje do sakramentu bierzmowania - jest to około 75 procent. Myślę, że wraz z upływem czasu pojawiają się problemy wychowawcze, które sprawiają, że młodzież nie chce przystępować (do sakramentów - red.). Poza tym, jest takie podejście, że sakrament bierzmowania jest mniej ważny, mniej istotny niż sakrament chrztu – wyjaśnił ks. Sadłoń.
Więcej ślubów, więcej unieważnień małżeństw
Jak wynika z raportu, w 2016 roku sakrament małżeństwa zawarło około 136 tys. osób (o 2 tys. więcej niż w 2015 roku), a do sądów kościelnych wniesiono 4,6 tys. spraw o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Rozstrzygnięto 3,7 tys. spraw - w 2,6 tys. przypadków stwierdzono nieważność małżeństwa. W 860 sprawach wydano wyrok przeciw nieważności.
Z badań wynika, że Kościół prowadzi cztery tysiące poradni rodzinnych, w których pracuje około tysiąca duszpasterzy i 3 tysiące świeckich doradców. Z pomocy tych poradni w 2016 roku skorzystało około 100 tysięcy osób.
"Ci, którzy chodzą, robią to coraz bardziej świadomie"
Profesor Wojciech Świątkiewicz z Uniwersytetu Śląskiego zajmujący się zagadnieniami dotyczącymi religijności we współczesnym świecie uważa, że tendencją, którą można zaobserwować w Polsce jest nieznaczny spadek liczby tych, którzy chodzą na mszę, przy jednoczesnym wzroście odsetka przyjmujących komunię. - Można to interpretować jako fakt, że coraz mniej ludzi chodzi do kościoła, ale ci, którzy chodzą, robią to coraz bardziej świadomie - ocenił.
Liczba duszpasterzy
W 2016 roku do diecezji oddelegowanych zostało 25 tys. księży. Najliczniejsze pod względem ich liczby diecezje to diecezja tarnowska oraz archidiecezje krakowska i katowicka. W seminariach diecezjalnych studiowało 2,3 tys. alumnów, najmniej w diecezjach bydgoskiej, łowickiej i sosnowieckiej, a najwięcej w tarnowskiej, archidiecezji warszawskiej i przemyskiej.
W 2016 roku działało w Polsce 2,2 tys. domów zakonnych zgromadzeń żeńskich, w których mieszkało 18 tys. sióstr oraz 83 klasztory kontemplacyjne, w których modliło się 1,3 tys. mniszek.
Te dane, zdaniem profesora Świątkiewicza wskazują na to, że kościół ma problem z pozyskiwaniem nowych kandydatów, co dotyczy zarówno księży diecezjalnych, jak i zakonników.
Co druga parafia ma stronę internetową
Ksiądz dr Józef Kloch z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie zaznaczył, że wskaźnikiem zbadanym przez ISKK po raz pierwszy jest obecność Kościoła katolickiego w internecie. - Co druga parafia w Polsce ma stronę internetową. W archidiecezji katowickiej aż 90 procent ma strony internetowe, na drugim miejscu znajdują się Warszawa i Bielsko-Biała - poinformował. Wyjaśnił, że duża część ewangelizacji odbywa się przez obecność kapłanów i zakonników w mediach społecznościowych, co jest ważne zwłaszcza dla ludzi młodych. Jeśli chodzi o prowadzenie profili parafii w mediach społecznościowych, przodują tu diecezje płocka, warszawsko-praska, białostocka, gdańska, katowicka i wrocławska.
Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego od roku 1972 prowadzi badania socjologiczno-statystyczne na temat religijności w Polsce. W 1979 roku rozpoczął badanie niedzielnych praktyk religijnych. W wybraną niedzielę października lub listopada we wszystkich parafiach w Polsce liczeni są wierni. Wyniki tych badań są dokumentowane i służą jako materiał w badaniach nad polską religijnością.
Autor: js/adso / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock