Jawność oświadczeń majątkowych sędziów i nową karę dyscyplinarną dla sędziów przewiduje przyjęty w poniedziałek przez rząd projekt nowelizacji dwóch ustaw. Zmiany dotyczą też rekompensat za przewlekłość postępowań przed sądem. "Od przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości można i należy wymagać więcej niż od przeciętnych obywateli" - argumentował resort sprawiedliwości, prezentując w lipcu założenia projektu.
Rada Ministrów przyjęła projekt zmiany ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobrę. Projekt zmian przygotował wiosną resort sprawiedliwości.
Nowa kara dyscyplinarna
Rząd chce wprowadzić zasadę jawności oświadczeń majątkowych sędziów i obowiązek publikowania oświadczeń majątkowych sędziów i prokuratorów w Biuletynie Informacji Publicznej. Zgodnie z projektem, składając fałszywe oświadczenie majątkowe - sędzia popełni przestępstwo i poniesie za nie odpowiedzialność karną, a nie, jak dotychczas, tylko dyscyplinarną.
Zgodnie z projektem sądy mają zostać zobowiązane, by przy orzekaniu wysokości rekompensaty za przewlekłość postępowań wzięły pod uwagę całą długość postępowania - od chwili jego wszczęcia do momentu rozpoznania skargi. Ma to uniemożliwić ograniczenie rozpoznawania skarg tylko do etapu, na jakim postępowanie znajduje się w momencie składania skargi. Zmodyfikowane mają być także zasady ustalania wysokości kwot finansowych - nie mniej niż 1 tys. zł za każdy rok postępowania - oraz złagodzone wymogi formalne związane ze składaniem takich skarg. Pozostanie w mocy regulacja, że wysokość tej rekompensaty będzie mieściła się w granicach od 2 do 20 tys. zł.
Przewidziano wprowadzenie nowej kary dyscyplinarnej, polegającej na obniżeniu wynagrodzenia sędziego o 5-15 proc. na okres od 6 miesięcy do 2 lat. Obecnie sędziowskimi karami dyscyplinarnymi są: upomnienie, nagana, usunięcie z zajmowanej funkcji, przeniesienie do innego sądu lub usunięcie z zawodu. Jak dodano, orzeczenie każdej z kar dyscyplinarnych - poza upomnieniem - skutkować ma pozbawieniem przez pięć lat m.in. możliwości awansowania na wyższe stanowisko sędziowskie oraz objęcia funkcji prezesa, wiceprezesa i kierownika ośrodka zamiejscowego sądu.
Ponadto przewidziano wydłużenie okresu, w którym będzie można wszcząć postępowanie dyscyplinarne wobec sędziego - z 3 do 5 lat od chwili popełnienia czynu. Przewidziano też wydłużenie przedawnienia dyscyplinarnego z 5 do 8 lat, w przypadku wszczęcia postępowania dyscyplinarnego przed upływem 5 lat. Wprowadzono obowiązek wymierzania kary łącznej w przypadku jednoczesnego ukarania za kilka przewinień dyscyplinarnych. Przewidziano także możliwość wymierzenia kary łącznej, na wniosek obwinionego, gdy popełnił on dwa lub więcej przewinień dyscyplinarnych - zanim zapadło pierwsze, nawet nieprawomocne orzeczenie co do któregokolwiek z nich.
Prokurator generalny na rozprawach TK
W projekcie założono, że prokurator generalny, prokurator krajowy lub inni upoważnieni przez nich prokuratorzy będą mogli przedstawiać organom władzy publicznej, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach także innym osobom informacje dotyczące działalności prokuratury, w tym informacje dotyczące konkretnych spraw, jeżeli mogą one mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa lub jego prawidłowego funkcjonowania. Przyjęto również zapis, że w sprawach, w których Trybunał Konstytucyjny orzeka w pełnym składzie, uczestniczy osobiście prokurator generalny lub jeden z jego zastępców. Z kolei w sprawach, w których Trybunał orzeka w innych składach, przedstawicielem prokuratora generalnego może być prokurator Prokuratury Krajowej lub prokurator innej jednostki organizacyjnej prokuratury, delegowany do wykonywania czynności w Prokuraturze Krajowej i wyznaczony przez prokuratora generalnego lub jego zastępcę do udziału w tych sprawach. Znowelizowana ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia.
Autor: jaz//rzw / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock