Tąpnięcia, woda, gorąco. Największe zagrożenia w kopalniach miedzi

Relacja Tomasza Kanika z kopalni Rudnia
Relacja Tomasza Kanika z kopalni Rudnia
tvn24
Kopalnie miedzi przypominają podziemne miastatvn24

Kopalnie miedzi różnią się od kopalń węgla kamiennego, choć jedne i drugie są podziemnymi kopalniami głębinowymi. W kopalniach miedzi inna jest jednak technologia wydobycia, inne warunki pracy, odmienne środowisko skalne. Inne też są czynniki ryzyka. 

- Tu są ogromne korytarze, ale nie takie jak zwykliśmy sobie wyobrażać myśląc o kopalni. Byłem w tej kopalni w Rudnie tam na dole (...) to są ogromne przestrzenie (...). Gdy wyjechaliśmy na zewnątrz wydawało mi się, że przejechaliśmy ogromną ilość kilometrów (...), gdy zobaczyłem na mapie mały obszar, który nam udało się zwiedzić, bo myśmy tylko przecież tam zwiedzali, w porównaniu do całego obszaru tego podziemnego miasta to jest ogrom. To są dziesiątki kilometrów wydrążonych pod ziemią. Robi to ogromne wrażenie (...) - mówił na antenie TVN24 relacjonujący dziś akcję ratowniczą w kopalni Rudna pod Polkowicami reporter Tomasz Kanik.

Kopalnie miedzi przypominają podziemne miasta. Korytarze w nich są długie, a pola eksploatacyjne rozległe. W kopalniach węgla górników transportują na przodek wagoniki kolejki. W kopalniach miedzi ludzi wożą specjalnie przystosowane do pracy pod ziemią terenowe samochody - land rovery, mogące zabrać za jednym razem nawet dwadzieścia osób. Dziennie podziemnymi korytarzami każdy z tych pojazdów przemierza 30-40 km. Po dwóch latach pracy pod ziemią zwykle są wycofywane z eksploatacji.

Jak można było usłyszeć w relacji Tomasza Kanika we "Wstajesz i wiesz" TVN24, rozległa przestrzeń pod ziemią, dość dużo światła oraz mniej zapylone powietrze niż w typowej kopalni węgla, u osoby postronnej która pierwszy raz zjedzie na dół, stwarzają poczucie względnego bezpieczeństwa. Ale to poczucie może okazać się złudne.

Trzy rodzaje zagrożeń

Pokłady miedzi w Polsce znajdują się w zasobach geologicznych narażonych na co najmniej kilka zagrożeń. Kombinat Górniczo-Hutniczy Polska Miedź opisuje na swojej stronie internetowej trzy rodzaje zagrożeń naturalnych występujących w kopalniach Zagłębia Miedziowego. Są nimi:

- zagrożenie wodne. Groźba gwałtownego zalania korytarzy ujawnia się w szczególności podczas głębienia szybów - przy przechodzeniu przez bogate w złoża wody trzeciorzędowe i czwartorzędowe (liczące do 2,5 mln lat) pokłady skał.

- zagrożenie termiczne. Ujawnia się ono szczególnie w najniżej położonych partiach złoża na 1000 m pod ziemią i niżej. Im głębiej człowiek jest pod ziemią, z tym wyższą temperaturą ma do czynienia. Ten rodzaj zagrożenia będzie, według analiz KGHM, z czasem narastać. W ciągu najbliższych 40 lat planowane jest zejście z wydobyciem nawet do poziomu 1450 m.

- zagrożenie tąpaniami. Według KGHM bezpośrednią pochodną tej grupy zagrożeń są obowiązujące zasady oraz rygory prowadzenia robót.

Katastrofa, do której doszło wczoraj wieczorem w Rudnej była, w myśl wstępnych ustaleń, właśnie tąpnięciem. Według oficjalnej definicji Wyższego Urzędu Górniczego tąpnięcie jest zjawiskiem spowodowanym wstrząsem górotworu, w wyniku którego wyrobisko lub jego odcinek ulega gwałtownemu zniszczeniu lub uszkodzeniu.

Ludzie przegrali z naturą

Ekspert ds. górnictwa Jerzy Markowski tłumaczył na antenie TVN24, że wtorkowej katastrofy nie dało się przewidzieć. - To klęska z naturą, przegraliśmy z naturą - konstatował i wyjaśniał, że do wstrząsu doszło w miejscu, gdzie nie prowadzi się eksploatacji, w magazynie maszyn ciężkich. Teoretycznie w takim miejscu nie powinno być żadnej przyczyny powodującej wstrząs. Doszło jednak, według Markowskiego, do samoistnego podziemnego trzęsienia ziemi.

Ekspert tłumaczył, że część wstrząsów skalnych w wyrobiskach jest często celowo prowokowanych przez górników po to, aby rozładować napięcie skalne w górotworze i zminimalizować ryzyko zawału. Całkowicie jednak wyeliminować tego ryzyka nie można.

Prace w kopalni Rudna toczą się nawet na głębokości 1200 mTVN24

Wstrząsy wywołane przez górników są codziennością w górnictwie miedzi w Polsce. Technologia wydobycia surowca ze złoża polega bowiem na wysadzaniu skał, kruszeniu ich jeszcze pod ziemią przez potężne maszyny, wydobywania na zewnątrz taśmociągami i pozyskiwania miedzi dopiero na powierzchni. Miedź stanowi zaledwie dwa procent wydobytej masy, ale to pozornie małe nasycenie skał miedzią i tak gwarantuje wysoką opłacalność wydobycia.

Jak przebiega wydobycie miedzi?

Wydobycie miedzi to codzienne ponoszenie ryzyka, ale przy zachowaniu maksymalnych zasad bezpieczeństwa.

Zanim dojdzie do wysadzenia skał górnicy nawiercają w nich otwory strzałowe o głębokości około trzech metrów. Do tych otworów wprowadzany jest materiał wybuchowy. Dwa razy w ciągu dnia, po opróżnieniu obszaru strzału z maszyn i z ludzi, z bezpiecznej odległości ładunki są detonowane.

Zanim pokruszony eksplozją materiał skalny zostanie wydobyty, w miejsce po wybuchu wjeżdża urządzenie zwane samojezdnym wozem kotwiącym. Zabezpiecza on warstwy stropowe, żeby już dalej skały nie spadały na podłoże. Wbija między skały tak zwane kotwy rozprężne, o długości ok. 1,6 m. Kotwy te spinają skały tak trwale, jak zbrojenie spina żelbetowe stropy czy nadproża w budynkach. Dopiero z tak zabezpieczonego miejsca wydobywa się materiał skalny.

Zanim urobek wyjedzie na powierzchnię jest jeszcze w razie potrzeby rozdrabniany. Większe fragmenty skał (zwane przez górników kęsami) rozkruszają jeszcze pod ziemią wielkie młoty hydrauliczne. Podobne do nich można spotkać na powierzchni, pracujące np. przy wyburzaniu dużych budynków.

Jak przewiduje się zagrożenia?

W kopalniach miedzi są też nieczynne wyrobiska. One - choć nie odbywa się już w nich eksploatacja złóż - pełnią bardzo ważną rolę. Obserwuje się w nich jak zachowuje się górotwór i na tej podstawie przewiduje i w miarę możliwości minimalizuje zagrożenia. Największa nieczynna komora, w nieodległej od Rudnej kopalni Polkowice Sieroszowice ma wymiary 100 x 15 x 15 metrów.

- Walczymy z zagrożeniami, ale czasami człowiek ponosi klęskę - mówił w TVN24 Janusz Steinhoff, doktor nauk technicznych ze specjalizacją z dziedziny górnictwa kopalin stałych, były minister gospodarki. - Współczesna nauka z niektórymi warunkami sobie nie radzi. Często odchodzi się od eksploatacji złóż, gdzie występuje nadkoncentracja zagrożeń, ale nie zawsze jest to możliwe. Jeżeli chodzi o tąpania, niedopuszczenie do nadmiernych naprężeń, strzelanie wstrząsowe czy inne metody profilaktyki przeciwtąpaniowej, ale mamy do czynienia z siłami natury, a z naturą walczy się trudno.

- Górnik zjeżdżając na dół nie może się bać, ale musi znać wszystkie zagrożenia, aby wiedzieć czego się na dole spodziewać - mówili górnicy z kopalni Polkowice-Sieroszowice w programie "Jak to ruszyć" TVN Turbo pokazującym specyfikę pracy maszyn górniczych w polskich kopalniach miedzi.

[object Object]
Prokuratura przekazała wstępne wyniki sekcji zwłok górnikówA. Stefańczyk | TVN24 Wrocław
wideo 2/35

Autor: Jacek Pawłowski / Źródło: tvn24

Pozostałe wiadomości

Pijany kierowca usiłował wyjechać z podwórka na drogę publiczną, ale uderzył w ogrodzenie sąsiedniej posesji. Został skazany na więzienie w zawieszeniu za "kierowanie samochodem w ruchu lądowym w stanie nietrzeźwości". Badanie alkomatem wykazało, że miał ponad trzy promile. "Skazany nie prowadził pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym" - oceniło Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, które wniosło o kasację wyroku. Wskazano, że zapadł on "z rażącym naruszeniem prawa procesowego".

Pijany chciał wyjechać na drogę, uderzył w ogrodzenie, został skazany. RPO: nie prowadził w ruchu lądowym

Pijany chciał wyjechać na drogę, uderzył w ogrodzenie, został skazany. RPO: nie prowadził w ruchu lądowym

Źródło:
PAP

Do Polski napływa zimne i wilgotne powietrze, w którym kłębią się chmury niosące opady mokrego śniegu. W ciągu dnia może powstać w Polsce pokrywa śniegu do pięciu centymetrów, a na Pomorzu i Warmii do 10-20 cm.

Wędrówka wielkiej strefy opadów. Gdzie pada śnieg

Wędrówka wielkiej strefy opadów. Gdzie pada śnieg

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na północy kraju spadł śnieg i nastała tam zimowa aura. Biało zrobiło się między innymi w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie czy Słupsku. Na Kontakt24 otrzymujemy zdjęcia i nagrania pokrytego śniegiem krajobrazu.

Atak zimy. Część Polski pod śniegiem

Atak zimy. Część Polski pod śniegiem

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Kilkanaście tysięcy osób zgromadziło się w piątek przed siedzibą słowackiego rządu w Bratysławie. Demonstranci domagali się od premiera Roberta Ficy zaprzestania współpracy z Rosją i zmiany kierunku polityki zagranicznej.

Tysiące ludzi przed siedzibą rządu. "Zdrada ojczyzny", "wstydzimy się"

Źródło:
PAP

Rejestratory danych lotu i rozmów w kokpicie samolotu Jeju Air, który rozbił się pod koniec grudnia ubiegłego roku na lotnisku Muan w Korei Południowej, przestały zapisywać dane około cztery minuty przed uderzeniem maszyny w betonową konstrukcję - przekazał tamtejszy resort transportu.

Czarne skrzynki samolotu Jeju Air "przestały zapisywać dane około cztery minuty przed uderzeniem"

Czarne skrzynki samolotu Jeju Air "przestały zapisywać dane około cztery minuty przed uderzeniem"

Źródło:
Reuters, PAP

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia przed obfitymi opadami śniegu, silnym wiatrem, oblodzeniem i zawiejami śnieżnymi. Obowiązują alarmy pierwszego i drugiego stopnia. Sprawdź, gdzie aura będzie groźna.

Niebezpieczna pogoda. Cztery różne ostrzeżenia IMGW

Niebezpieczna pogoda. Cztery różne ostrzeżenia IMGW

Źródło:
IMGW

Sąd Apelacyjny w Dubaju stwierdził prawną dopuszczalność ekstradycji do Polski Sebastiana M. Jest on podejrzany o spowodowanie śmiertelnego wypadku samochodowego w połowie września 2023 roku na autostradzie A1 - przekazał w piątek wieczorem minister sprawiedliwości, prokurator generalny Adam Bodnar.

Śmierć na A1 i ekstradycja Sebastiana M. Bodnar: bardzo dobra wiadomość z Emiratów

Śmierć na A1 i ekstradycja Sebastiana M. Bodnar: bardzo dobra wiadomość z Emiratów

Źródło:
tvn24.pl

Apokaliptyczne sceny rozgrywają się w hrabstwie Los Angeles, gdzie pożary spowodowały katastrofalne szkody i zmusiły dziesiątki tysięcy ludzi do opuszczenia swoich domów. Zdjęcia zniszczonych budynków pokazują, jak niszczycielski jest żywioł.

Tylko zgliszcza. Los Angeles po "piekielnej" pożodze

Tylko zgliszcza. Los Angeles po "piekielnej" pożodze

Źródło:
Reuters

1052 dni temu rozpoczęła się rosyjska inwazja na Ukrainę. Rosyjskie wojska zajęły w piątek miasto Kurachowe w obwodzie donieckim na wschodzie Ukrainy. Prezydent USA Joe Biden rozmawiał telefonicznie z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim. Oto co wydarzyło się w Ukrainie i wokół niej w ciągu ostatniej doby.

Zełeński po rozmowie z Bidenem. "Takie działania wysyłają jasny komunikat"

Zełeński po rozmowie z Bidenem. "Takie działania wysyłają jasny komunikat"

Źródło:
PAP

Od początku ataku na Ukrainę w lutym 2022 roku w walkach zginęło ponad 6000 żołnierzy najbardziej elitarnych rosyjskich formacji - poinformowała rosyjska sekcja BBC, która wraz z zespołem wolontariuszy i niezależnym portalem Mediazona liczy potwierdzone zgony żołnierzy.

Ogromne straty elitarnych formacji Putina

Ogromne straty elitarnych formacji Putina

Źródło:
BBC, PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot padła główna wygrana. Do gracza z Niemiec trafi ponad 80 milionów euro. W Polsce najwyższa była wygrana drugiego stopnia w wysokości ponad 3,6 miliona złotych. Oto liczby, które wylosowano 10 stycznia 2025 roku.

Wielka kumulacja rozbita. Padła główna wygrana w Eurojackpot

Wielka kumulacja rozbita. Padła główna wygrana w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

W Niemczech odnotowano ognisko silnie zakaźnej pryszczycy (FMD). To pierwszy przypadek tej choroby od 1988 roku. W powiecie Maerkisch-Oderland, graniczącym z Polską, padły na nią trzy woły - poinformowała w piątek Hanka Mittelstaedt, ministra rolnictwa Brandenburgii.

Silnie zaraźliwa choroba tuż za polską granicą. Pierwszy przypadek od prawie 40 lat

Silnie zaraźliwa choroba tuż za polską granicą. Pierwszy przypadek od prawie 40 lat

Źródło:
PAP
"Służby wsadziły polityków na minę", a "cała sprawa powinna być objęta tarczą antykorupcyjną"

"Służby wsadziły polityków na minę", a "cała sprawa powinna być objęta tarczą antykorupcyjną"

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy to również setki najróżniejszych aukcji internetowych. Wśród nich są te, przygotowane przez dziennikarzy i dziennikarki TVN24, TVN, TTV oraz gwiazdy znane z produkcji TVN Warner Bros. Discovery. Wspólna gra w golfa, warsztaty pięknego mówienia, suknie ślubne czy piłka podpisana przez Shaquille'a O'Neala - to tylko niektóre wyjątkowe przedmioty i atrakcje, które trafiły "pod młotek". Zebrane w ten sposób pieniądze trafią w całości na konto WOŚP.

WOŚP 2025. Aukcje dziennikarzy i gwiazd TVN Warner Bros. Discovery

WOŚP 2025. Aukcje dziennikarzy i gwiazd TVN Warner Bros. Discovery

Źródło:
tvn24.pl

Jedni piszą o rzekomym "doliczaniu" 1 procenta płaconej kwoty na WOŚP, inni o "dopisywaniu bez pytania 5 zł" na rzecz WOŚP do każdego rachunku - co ma się rzekomo dziać w sklepach sieci Biedronka. Nie jest to prawda. Przestrzegamy przed rozpowszechnianiem tego fake newsa.

"Doliczają 1 procent na WOŚP"? To nieprawda

"Doliczają 1 procent na WOŚP"? To nieprawda

Źródło:
Konkret24

Centrum Psychiatrii i Onkologii dla Dzieci i Młodzieży to placówka, która powstała z inicjatywy Fundacji TVN oraz Centrum Zdrowia Dziecka przy wsparciu Ministerstwa Zdrowia. Ośrodek jest odpowiedzią na rosnącą liczbę młodych osób w kryzysie zdrowia psychicznego. Pierwszych pacjentów przyjmie już w lutym 2025. Dzisiaj centrum zostało oficjalnie otwarte.

Centrum Psychiatrii i Onkologii dla Dzieci i Młodzieży otwarte. Pomoże młodym w kryzysie psychicznym 

Centrum Psychiatrii i Onkologii dla Dzieci i Młodzieży otwarte. Pomoże młodym w kryzysie psychicznym 

Źródło:
Fundacja TVN

Hollywoodzka aktorka Jennifer Garner zaangażowała się w działalność charytatywną, aby pomóc ofiarom pożarów w hrabstwie Los Angeles. - Są tysiące, jeśli nie miliony ludzi, którzy robiliby to samo, gdyby mieli taką możliwość. Mój dom jest bezpieczny, ja jestem bezpieczna. Mówię więc z pozycji szczęścia i przywileju - przyznała w rozmowie z korespondentem "Faktów" TVN Marcinem Wroną.

Gwiazda Hollywood pomaga ofiarom pożarów. "Muszę działać"

Gwiazda Hollywood pomaga ofiarom pożarów. "Muszę działać"

Źródło:
TVN24

Niedobory wody utrudniają gaszenie niebezpiecznych pożarów, które od kilku dni pustoszą okolice Los Angeles. Braki skłoniły wiele osób do zastanowienia się, dlaczego strażacy podczas akcji nie korzystają ze słonej wody oceanicznej, której w przybrzeżnej Kalifornii jest pod dostatkiem. Istnieje bardzo proste wyjaśnienie tej decyzji służb.

"Wyczerpaliśmy wszystkie zasoby". Dlaczego ognia w Kalifornii nie gasi się wodą oceaniczną?

"Wyczerpaliśmy wszystkie zasoby". Dlaczego ognia w Kalifornii nie gasi się wodą oceaniczną?

Źródło:
USA Today, tvnmeteo.pl

Osoby pijące kawę rano są mniej narażone na przedwczesną śmierć z powodu chorób układu krążenia niż te, które sięgają po kawę o różnych porach dnia - wynika z nowych badań. Dlaczego poranna kawa jest zdrowsza od pitej później? Badacze wskazują możliwe powody.

Picie kawy jest zdrowe tylko o jednej porze dnia. Nowe badania

Picie kawy jest zdrowe tylko o jednej porze dnia. Nowe badania

Źródło:
CNN, eurekalert.org, tvn24.pl

Brytyjskie media opisują historię Walijczyka, który od ponad dekady usiłuje zdobyć pozwolenie na przeszukanie wysypiska śmieci w Newport. 39-latek twierdzi, że trafił tam wyrzucony przez niego dysk, na którym zapisane są bitcoiny warte obecnie ok. 740 mln dolarów - poinformował w czwartek portal Cointelegraph. Tego samego dnia Walijczyk przegrał w pierwszej instancji proces o pozwolenie na szukanie dysku.

740 milionów dolarów wyrzucone na wysypisko śmieci? Sąd zakazał ich poszukiwania

740 milionów dolarów wyrzucone na wysypisko śmieci? Sąd zakazał ich poszukiwania

Źródło:
PAP, BBC, tvn24.pl

Wybory prezydenckie w Polsce odbędą się w maju 2025 roku. Kiedy dokładnie? Marszałek Sejmu Szymon Hołownia ogłosił już daty pierwszej i drugiej tury głosowania. Wiadomo zatem, jak prezentuje się kalendarz wyborczy. Do tej pory swój start w wyborach zapowiedziało ośmioro kandydatów.

Wybory prezydenckie 2025. Kiedy się odbędą? Kto kandyduje?

Wybory prezydenckie 2025. Kiedy się odbędą? Kto kandyduje?

Źródło:
tvn24.pl