Amerykanie dobili targu z afgańskimi talibami i dokonali wymiany więźniów. Zwolniony w niedzielę sierżant Bowe Bergdahl musi być bardzo cenny dla amerykańskiej armii, bo wymieniono go na pięciu afgańskich talibów więzionych w Guantanamo. Wśród zwolnionych są ministrowie, "mózgi" organizacji, ludzie podejrzewani o bliskie kontakty z al-Kaidą.
28-letni sierżant Bowe Bergdahl został w sobotę uwolniony przez talibów po blisko pięciu latach niewoli. Po przejęciu go przez siły amerykańskie został umieszczony w szpitalu w amerykańskiej bazie lotniczej Bagram pod Kabulem. Przed powrotem do USA trafi jeszcze do amerykańskiego szpitala wojskowego w niemieckim Landshut. Według amerykańskich źródeł wojskowych, Bergdahl jest w dobrej kondycji.
Uwolnienie żołnierza wynegocjowano w trakcie wielomiesięcznych rokowań, jakie prowadzono z talibami za pośrednictwem Kataru. W zamian strona amerykańska przekazała Katarowi pięciu talibów więzionych w Guantanamo.
Pięciu za jednego
CNN ustalił nazwiska pięciu mężczyzn, których wymieniono na amerykańskiego żołnierza. Personalia potwierdziły dwa niezależne źródła związane ze sprawą, a także Departament Obrony USA. Przekazani Katarowi to: Khair Ulla Said Wali Khairkhwa, Mullah Mohammad Fazl, Mullah Norullah Nori, Abdul Haq Wasiq and Mohammad Nabi Omari.
Wszyscy byli urzędnikami wysokiego lub średniego szczebla Afganistanu za czasów rządów talibów. Zostali zatrzymani we wczesnej fazie wojny w tym państwie ze względu na pozycję (część była ministrami), a nie ze względu na związki z al-Kaidą - zaznacza CNN.
Dziennikarze dopasowali potwierdzone nazwiska ze zdjęciami z archiwów WikiLeaks. Wizerunków wymienionych nie weryfikuje Departament Obrony, które w tym aspekcie odmówiło komentarza.
Portal amerykańskiej telewizji zaznacza, że nie był w stanie samodzielnie potwierdzić autentyczności zdjęć.
Kim są byli więźniowie Guantanamo wymienieni na jednego żołnierza USA?
Khair Ulla Said Wali Khairkhwa
Khairkhwa jest uważany za "ojca" talibów i założyciela ruchu w 1994 roku. W czasie rządów talibów (1996-2001) w Afganistanie pełnił funkcję ministra spraw wewnętrznych i rzecznika talibów afgańskich. Wywodzi się z tego samego rodu, co prezydent Hamid Karzaj. Najbardziej prominentne stanowisko pełnił jako gubernator prowincji Herat w latach 1999-2001, kiedy miał być "bezpośrednio związany" z Osamą bin Ladenem.
Zgodnie z aktem oskarżenia, był najprawdopodobniej związany z byłym liderem talibów irackich Abu Musabem az-Zarkawim. Opisywany jest jako "magnat opium w zachodnim Afganistanie" i "przyjaciel" Karzaja.
Aresztowano go w Pakistanie w 2001 roku. Przesiedział w Guantanamo 12 lat i miesiąc.
Mullah Mohammad Fazl
Fazl służył jako talibski minister obrony narodowej i dowodził wojskiem w starciu z Sojuszem Północnym (militarno-polityczny sojusz różnych ugrupowań afgańskich, przez lata walczący z talibami o kontrolę nad krajem) w 2001 roku. Ciążą na nim zarzuty zbrodni wojennych z czasów wojny domowej w Afganistanie w latach 90. ONZ poszukiwało go za masakry na ludności szyickiej w tym czasie. Podejrzewa się go o związki z kilkoma islamistycznymi organizacjami, w tym z al-Kaidą.
Aresztowany w 2001 roku, trafił do Guantanamo jako jeden z pierwszych więźniów tamtej wojny ze względu na swoją wartość, przypisywaną przez amerykański wywiad. W Guantanamo spędził 12 lat i 4 miesiące.
Mullah Norullah Noori
Noori pełnił funkcję gubernatora prowincji Balch w czasie rządów talibów i odegrał znaczącą rolę w czasie pierwszych walk z Sojuszem Północnym. W trakcie przesłuchań wyparł się, że kiedykolwiek dostał broń i odebrał szkolenie wojskowe.
W akcie oskarżenia napisano, że "wciąż zaprzecza swojej roli, znaczeniu i dostępie do talibskich urzędników". Określono go jednak jako "wysoce niebezpiecznego" i "cenne źródło wywiadowcze".
Abdul Haq Wasiq
Wasiq był zastępcą szefa wywiadu talibów, posada szefa przypadała jego kuzynowi. Niektóre źródła twierdzą, że Wasiq jednocześnie był członkiem wywiadu al-Kaidy i był blisko związany z inną islamistyczną grupą Hezb-e-Islami Gulbuddin.
Zatrzymano go w styczniu 2002 roku. Spędził w Guantanamo 12 lat i 4 miesiące.
Mohammad Nabi Omari
Omari był urzędnikiem niższego szczebla w prowincji Chost. Zgodnie z danymi wywiadowczymi był zarówno członkiem al-Kaidy i Hezb-e-Islami Gulbuddin.
Omari organizował ucieczki talibów z Afganistanu do Pakistanu. W trakcie przesłuchań przyznał się do pracowania dla talibów, ale zaprzeczył jakimkolwiek związkom z bojownikami.
W Guantanamo spędził 11 lat i 7 miesięcy.
Autor: pk//kdj / Źródło: CNN, Reuters
Źródło zdjęcia głównego: Reuters