Gdyby nie podsłuchane rozmowy, pozostawałby w cieniu i prawdopodobnie przez kolejne lata mało kto znałby jego nazwisko. A on nadal znałby wielu wysoko postawionych polityków i - co ważniejsze - wiedziałby wszystko o procedurach i przepisach skarbowych. Andrzej Parafianowicz, były pracownik NBP, ministerstwa finansów, a nawet generalny inspektor informacji finansowej, wydawał się do niedawna być jednym z najbardziej wpływowych urzędników w Polsce. I najbardziej tajemniczych.

Przeszłością wydaje się dziś błyskotliwa kariera jednego z najbardziej obiecujących politycznych wychowanków Donalda Tuska. Sławomir Nowak zapowiada rezygnację z poselskiego mandatu i nie wydaje się, by do polityki jeszcze kiedyś wrócił. Zwłaszcza, że nie wyobraża sobie tego premier, który przez Sławomira Nowaka już raz miał polityczne problemy. O pierwszej i jak na razie jedynej politycznej karierze złamanej przez podsłuchy.

Dziś pokażemy tak polityczne rozdwojenie jaźni. Kolejny raz tą przypadłość można obserwować przy okazji tak zwanej afery taśmowej, bo kiedy pytamy o treść podsłuchanych rozmów, to słyszymy, że były one prywatne, a kiedy o płacone służbowymi kartami rachunki, to okazuje się, że spotkania były służbowe. Mamy dowody rzeczowe - faktury za posiłki i napoje zamówione przez uczestników podsłuchanych spotkań. Brakuje nam jedynie przekonującego wyjaśnienia - gdzie przebiega granica między urzędowaniem i biesiadowaniem?

Po wybuchu afery z taśmami wydawało się, że rząd tego nie przetrwa, że podsłuchani ministrowie Donalda Tuska doprowadzą go do upadku. Ale rząd obronił się. Po wczorajszym głosowaniu w Sejmie premier pojechał dziś do Brukseli z mandatem zaufania większości. Czy to oznacza, że polityczny kryzys został zażegnany?

Kilkanaście dni po wybuchu afery rząd obronił się w Sejmie, a śledczy postawiali zarzuty osobom, które mają stać za nielegalnymi nagraniami. Wśród podejrzanych jeden z najbogatszych Polaków, niespełna 40-letni biznesmen związany z branżą węglową. Usłyszał zarzut, ale ponieważ grożą mu najwyżej dwa lata więzienia, to wyszedł na wolność za milionową kaucją. Kim jest i jakie mógł mieć motywy do podsłuchiwania człowiek, który w biznesie tak szybko sięgnął szczytu?

Podsłuchane rozmowy czołowych polityków dostarczyły wielu tematów do dalszych dyskusji. Wróciła sprawa słynnej operacji "ZEN" w Afganistanie. To miał być największy sukces polskiego wywiadu, który kilka lat temu był na tropie mózgu Al-Kaidy, zastępcy Osamy bin Ladena. Operacja likwidacji WSI te plany pokrzyżowała. Po tym, jak Radosław Sikorski podczas nagranej kolacji z Jackiem Rostowskim zdradził kulisy "ZEN" i w niewybrednych słowach skrytykował autora jej porażki - ten, czyli Antoni Macierewicz, krytyką odpowiada.

Prokuratorskie śledztwo nabiera tempa. Dwie osoby z zarzutami i dwie kolejne zatrzymane. Wszyscy dobrze się znają. Podejrzani to kelnerzy dwóch restauracji, w których nielegalnie nagrywano czołowych polityków. Zarzuty może też usłyszeć zatrzymany we wtorek jeden z najbogatszych Polaków - biznesmen związany z branżą węglową, który, jak wynika z nieoficjalnych informacji, może być inspiratorem podsłuchów.

Szeregi, i w swojej partii i w koalicji, zwiera premier. Platforma i PSL dają mu pełne poparcie. Co zrobi Donald Tusk okaże się jutro po jego sejmowym wystąpieniu. W obliczu zagrożenia wszystkie ręce wyłożone są na pokład i wszyscy patrzą na wodza, choć w ostatnich dniach było widać, jak ten wódz jest samotny. Po trwającym ponad tydzień paraliżu komunikacyjnym, dopiero teraz politycy PO zaczęli mówić jednym głosem.

Afera taśmowa nie wywołała i na razie raczej nie wywoła politycznego trzęsienia ziemi. Chociaż jutrzejsze posiedzenie Sejmu, na którym premier przedstawi ważne informacje o podsłuchach, zapowiada się burzliwie. Wydaje się jednak, że największa opozycyjna partia przyjęła strategię na przeczekanie. Owszem, PiS mówi, że chce dymisji rządu i wcześniejszych wyborów, ale - jak dobrze się wsłuchać w ten głos - to nie jest to zdecydowany ton. Niektórzy politycy Prawa i Sprawiedliwości powołują się na ulubiony przez nich "wariant węgierski", gdzie opozycja doszła do władzy po aferze taśmowej. Porównanie to jest jednak mocno na wyrost. Na co więc czeka PiS?

Taśmy i podsłuchane rozmowy pogrążyły już niejednego polityka i niejeden rząd w III RP. Od prawa do lewa. Taśmy i rządy się zmieniają, ale co znamienne - reakcje zdemaskowanych rządzących i oburzonej opozycji - zawsze są takie same. Tylko że punkt widzenia zależy od punku siedzenia.

Choć oczywiście kluczowym jest ustalenie kto i dlaczego nielegalnie nagrywał prominentnych polityków, to jednak trudno nie analizować treści tych ujawnionych rozmów (pomijając już ich stylistykę i język). Na przykład w rozmowie ministra Sienkiewicza z prezesem NBP pojawia się wątek "syndromu sztokholmskiego" w kontekście Biura Ochrony Rządu. Zaskakujące, bo ten opisany w psychologii termin odnosi się do specyficznej relacji sprawca-ofiara. Jak to się ma do ochranianych VIP-ów i ochraniających ich funkcjonariuszy BOR-u? Wyjaśniają nam ci, którzy znają jednostkę od podszewki i oni sami przyznają, że problem jest i to poważny, czego skutki może pokazywać też afera taśmowa.

"Wprost" publikuje cztery nowe nagrania (choć tym razem bez wersji audio), m.in. ministrów Sikorskiego i Rostowskiego. Tygodnik rozchodzi się w rekordowym nakładzie, a w "Czarno na białym" pytamy wprost o to, co jest istotne dla każdego, kto decyduje się publikować nielegalne nagrania? Między innymi o to, czy informator ujawnił gazecie dlaczego przekazuje taśmy, ile ich jeszcze jest, dlaczego ujawniane są teraz i nie w całości?

Na razie uwagę od śledztwa dość skutecznie odciąga bitwa o taśmy z podsłuchanymi rozmowami. Choć tego, że to nie taśmy "Wprost", ale to, co wydarzyło się w redakcji tygodnika może doprowadzić do wcześniejszych wyborów, nikt się nie spodziewał. Ale to właśnie po środowych wydarzeniach premier po raz pierwszy nie wykluczył takiego scenariusza. Czy jesteśmy świadkami początku końca rządu i Platformy?

Na razie uwagę od śledztwa dość skutecznie odciąga bitwa o taśmy z podsłuchanymi rozmowami. Przedwczorajsza akcja ABW i prokuratury w redakcji tygodnika "Wprost" przerwała długi weekend nie tylko premierowi. Od wczoraj mamy tłumaczenia i skrajnie różną ocenę wydarzeń. Prokuratura twierdzi, że działała zgodnie z prawem. Ministerstwo Sprawiedliwości nie zostawia na śledczych suchej nitki, a my rozmawiamy z uczestnikami tamtych wydarzeń o tym, czego nie było widać w kamerach mimo bezpośredniej relacji.

Tygodnik "Wprost" opublikował całość podsłuchanej rozmowy Belka-Sienkiewicz. Całość, włącznie z głosem osoby, która mogła podsłuch montować. Padają trzy słowa i na razie nic więcej nie wiadomo. Jedyny podejrzany w tej sprawie były już menadżer restauracji po usłyszeniu zarzutów i wpłaceniu kaucji wyszedł właśnie na wolność. To postać znana politykom i biznesmenom, bo gościł ich też w innej restauracji, zawsze zapewniając o dyskrecji. Cieszył się najwyraźniej zaufaniem. Czy miał powód, by to wykorzystać?

Afera podsłuchowa nie zatrzęsła ani rządem, ani bankiem centralnym. Gdy prezes NBP Marek Belka tłumaczył się Radzie Polityki Pieniężnej z ujawnionych na taśmach, jak to on określa, "pewnych skrótów myślowych, figur słownych i czystych teorii", rząd w tym samym czasie przyjął nowelizację ustawy o Narodowym Banku Polskim. To, co jest w tej ustawie, było częściowo tematem podsłuchanej rozmowy Belki z Sienkiewiczem. Czy rzeczywiście była wtedy mowa tylko o czystych teoriach, czy doszło jednak do politycznej umowy? Dokładnie to przeanalizowaliśmy.

Odpowiedzialnym za wyjaśnienie, kto podsłuchiwał jest człowiek, któremu osobiście na tym zależy, bo sam stał się bohaterem tych co najmniej kontrowersyjnych nagrań. Chociaż dla Bartłomieja Sienkiewicza to nawet coś więcej niż osobista porażka. Został nagrany, bo służby specjalne (które kiedyś współtworzył, a teraz nadzoruje) nie były w stanie go ochronić. Niewykluczone, że mają z podsłuchami coś wspólnego. Wyjaśnienie tej afery to ostatnie zadanie, jakie premier dał ministrowi spraw wewnętrznych, nie decydując się teraz na jego dymisję. Sienkiewicz mówi, że nie ma już politycznej przyszłości. I mówi to po niecałym 1,5 roku urzędowania i po tym, jak długo pracował na to, by wejść na polityczny szczyt władzy.

ABW nie potwierdza medialnych doniesień, że wśród podejrzewanych o nagrywanie wysokich urzędników państwowych są menadżer restauracji i oficer Biura Ochrony Rządu. Potwierdza jedynie, że przeszukano kilka adresów, które ze sprawą mogą mieć coś wspólnego. Poza tym, na temat śledztwa nic nie wiadomo. Jest jednak jasne, że podsłuch był tak dobrej jakości, że nie mógł być dziełem przypadku, tylko profesjonalistów. Tak oceniają ci, którzy o zakładaniu podsłuchów wiedzą bardzo dużo, bo sami mieli z tym do czynienia: dwaj byli agenci wywiadu i twórca policyjnego zespołu do wykrywania podsłuchów.

Marzenia o lataniu nie muszą jednak być równoznaczne z nieodpowiedzialnym bujaniem w obłokach. Mogą być też motywacją do wzniesienia się na szczyt. W tym przypadku - ponad szczyt. Mówiąc jeszcze dokładniej - ponad najwyższy szczyt świata. Dokonał tego jeden z najbardziej utytułowanych polskich szybowników. Katarzyna Górniak rozmawiała z Sebastianem Kawą, który szybowcem przeleciał nad Himalajami.

W historii tej historii wydaje się, że zdrowego rozsądku było jak na lekarstwo. Przedawkowano za to fantazję, a amerykański - dosłownie - sen o lataniu najwyraźniej zbyt długo śnił polski rolnik. Wszystko skończyło się niegroźnym na szczęście wypadkiem i rozbiciem helikoptera, choć od katastrofy było o krok.