Specjalny wysłannik ONZ, którego zadaniem było przyjrzeć się zmianom w sądownictwie wprowadzanym przez PiS, oficjalnie opublikował swój raport. Padają w nim stwierdzenia, że partia rządząca wcale nie stara się zreformować sądownictwa, ale je sobie podporządkować. Wysłannik ONZ zaleca zrewidowanie tych zmian.

W piątek w Dzienniku Ustaw opublikowana została nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym i ustroju sądów powszechnych, która przewiduje między innymi zmiany w przepisach dotyczących skargi nadzwyczajnej i mianowania asesorów sądowych.

Przez 30 lat robiłam wszystko, żeby Sąd Okręgowy w Krakowie był najlepiej postrzeganym sądem w Polsce. Wszystko, co było dobre, niestety się niszczy - mówiła w "Faktach po Faktach" sędzia Beata Morawiec, była prezes Sądu Okręgowego w Krakowie, odwołana w listopadzie zeszłego roku przez ministra Zbigniewa Ziobrę.

Zmiany w przepisach dotyczących skargi nadzwyczajnej oraz mianowania asesorów w sądach powszechnych przewiduje nowelizacja ustaw o Sądzie Najwyższym i ustroju sądów, którą we wtorek podpisał prezydent Andrzej Duda. Nowela trafiła na biurko prezydenta po tym, jak 16 maja opuściła Senat.

Sejm podczas czwartkowych głosowań uchwalił nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym, która zmienia przepisy dotyczące skargi nadzwyczajnej i mianowania asesorów.

Stalinowskie metody, granie na czas i zamierzoną nieudolność w stanowieniu prawa - zarzuca Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego posłom Prawa i Sprawiedliwości, którzy chcą kolejny, trzeci raz, nowelizować ustawę o Sądzie Najwyższym. Zdaniem profesor Małgorzaty Gersdorf, wnioskodawcy nie wiedzą, co czynią, bo zmiany przez nich projektowane będą miały skutek odwrotny do zamierzonego.

Dwanaścioro sędziów Sądu Najwyższego, którzy w tym roku kończą 65 lat i tych starszych, złożyło wnioski o możliwość dalszego orzekania. Na mocy uchwalonych przez PiS przepisów decyzję w ich sprawie podejmie prezydent Andrzej Duda. Wciąż orzekać chce między innymi sędzia Stanisław Zabłocki. Jako podstawę prawną podaje jednak zapisaną w konstytucji zasadę nieusuwalności sędziów.

- Władza Nowogrodzkiej nie sięga do trybunałów w innych państwach Unii Europejskiej. Tam polski Trybunał Konstytucyjny nie jest zauważany - mówił w "Faktach po Faktach" były prezes TK Andrzej Rzepliński. Jego zdaniem TKł po zmianach przeforsowanych przez PiS znacznie stracił na znaczeniu. Rzepliński stwierdził, że w obliczu takich działań obecnej władzy sędziowie powinni zdecydowanie stawiać opór, nawet gdyby mieli być wyprowadzani w kajdankach przez policję z sądów.

W piątek o godzinie 11 rozpoczęło się posiedzenie Krajowej Rady Sądownictwa, pierwsze po wyborze przez polityków nowych sędziów-członków Rady i po rezygnacji I prezes Sądu Najwyższego Małgorzaty Gersdorf z funkcji przewodniczącej. Przed siedzibą Rady odbywają się protesty.

To jak ministerstwo tłumaczyło zmiany na stanowiskach kierowniczych, prowadzi do wniosku, że cała zmiana służyła tylko wymianie kadrowej - mówiła w czwartek w TVN24 Małgorzata Szuleka z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Organizacja opublikowała raport dotyczący odwołań prezesów i wiceprezesów sądów przez ministra sprawiedliwości.

Wyniki pracy sądów apelacji krakowskiej były możliwe wyłącznie dzięki pracy sędziów oraz urzędników sądowych i zostały osiągnięte pomimo działań i zaniechań ministra sprawiedliwości i władzy ustawodawczej - czytamy w uchwale Zgromadzenia Sędziów apelacji krakowskiej. Wskazano w niej także szereg przeszkód w prawidłowym funkcjonowaniu krakowskich sądów, z których znaczna część dotyczyła działań podejmowanych przez ministra sprawiedliwości.

Ja na pewno nie przyłożyłbym ręki do zwołania takiego posiedzenia - tak rzecznik Krajowej Rady Sądownictwa Waldemar Żurek skomentował decyzję Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego. Małgorzata Gersdorf wyznaczyła termin zwołania pierwszego posiedzenia nowej KRS na 27 kwietnia.

"Propozycje zmian w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa są kolejnym dowodem instrumentalnego traktowania przez ustawodawcę prawa, które staje się narzędziem osiągania doraźnych celów politycznych" - czytamy w opublikowanej w czwartek przez Sąd Najwyższy opinii.

Kluby Platformy Obywatelskiej, Nowoczesnej, PSL-UED wniosły w środę w Sejmie o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektów nowelizacji ustaw o ustroju sądów powszechny i o Sądzie Najwyższym autorstwa Prawa i Sprawiedliwości. Zmiany mają na celu "udoskonalenie jakości polskiego sądownictwa" - zapewnia z kolei Prawo i Sprawiedliwość.

Grupa członków KRS wystąpiła do Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego z "uprzejmą prośbą o rozważenie jak najszybszego zwołania posiedzenia Krajowej Rady Sądownictwa" - poinformował w środę po spotkaniu członków KRS sędzia Maciej Mitera. Jak dodał, Małgorzata Gersdorf miałaby to zrobić, "mając na względzie ogólne dobro sądownictwa". Jak poinformował rzecznik Sądu Najwyższego, Pierwsza Prezes SN "zapoznała się z tym stanowiskiem" i "rozumie argumenty przedstawione przez autorów tego listu".

Prezes PiS Jarosław Kaczyński uważa, że należy bronić nagród dla ministrów. W wywiadzie dla wPolityce.pl stwierdził, że są to "legalne nagrody za ciężką pracę". - To absolutnie nie jest żaden skandal - dodał. Kaczyński mówił też o konflikcie Polski z Komisją Europejską. - Cena za kompromis z Brukselą w sprawie reformy sądownictwa jest znacząca, gorzka - ocenił prezes PiS.

"W praktyce funkcjonowania Sejmu kluby parlamentarne, w których skład wchodzi przynajmniej 15 posłów, korzystają z takich samych praw jak kluby poselskie" - napisał marszałek Sejmu Marek Kuchciński w odpowiedzi na zarzuty Małgorzaty Gersdorf, pierwszej prezes Sądu Najwyższego, która 19 marca podała w wątpliwość tryb, w jakim Sejm wybrał członków Krajowej Rady Sądownictwa.

- To jest krok w dobrym kierunku. Ale to nie jest tak, że jest krok w dobrym kierunku i nic się nie stało. Stało się bardzo dużo. Ktoś musi odpowiedzieć za wojnę hybrydową przeciw wymiarowi sprawiedliwości - ocenił prof. Andrzej Rzepliński, były prezes Trybunału Konstytucyjnego. Komentował w ten sposób złożone w czwartek projekty PiS w sprawie zmian w ustawach o ustroju sądów powszechnych i o Sądzie Najwyższym, oraz projekt dotyczący orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego.

Nie ma większego znaczenia, jaką nowomową określimy to, co teraz się dzieje. Fakty, jeżeli chodzi o stronę prawną, są takie same, czyli to, że mamy Trybunał Konstytucyjny funkcjonujący niezgodnie z konstytucją - ocenił w "Kropce nad i" doktor Łukasz Chojniak z Uniwersytetu Warszawskiego, komentując złożone w czwartek w Sejmie projekty PiS dotyczące ustaw o sądach i Trybunale Konstytucyjnym. Jak dodał, "to jest rzecz niesamowita", że "ustawodawca - czyli Sejm - uznaje, że kontroluje Trybunał".

Argumentacja, że jest to pewien gest w kierunku Brukseli, wyjście naprzeciw oczekiwaniom społeczeństwa, dialog z sądami, jest niedopuszczalnym uzasadnieniem - argumentowała we "Wstajesz i wiesz" w TVN24 adwokat Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska, wicedziekan warszawskiej Okręgowej Rady Adwokackiej. Komentowała w ten sposób złożone w czwartek projekty PiS w sprawie zmian w ustawach o ustroju sądów powszechnych i o Sądzie Najwyższym oraz projekt dotyczący orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego.