Rozbłyski słoneczne nie należą do rzadkich zdarzeń, ale wciąż potrafią fascynować kolorami, dynamiką czy kształtami, jakie przybierają towarzyszące im wyrzuty masy. Niektóre wyróżniają się niezwykłą siłą wpływającą na otoczenie Ziemi. Przypominamy kilka najciekawszych takich zdarzeń na powierzchni naszej gwiazdy z minionego roku.

W nocy niebo rozświetliła ostatnia w tym roku pełnia. Jest nazywana pełnią Zimnego Księżyca, a czasem także pełnią Księżyca Długich Nocy. Te określenia wzięły się od dwóch najbardziej charakterystycznych cech grudniowych nocy. Ponieważ faza pełni trwa trzy dni, podziwiać ją będziecie mogli jeszcze dzisiaj.

W nadchodzącym roku czeka nas spektakularne zjawisko astronomiczne. Kometa ISON, która pod koniec listopada przeleci niedaleko Ziemi, może okazać się najjaśniejszym takim zjawiskiem od kilkudziesięciu lat, dorównującym blaskiem Księżycowi w pełni. Potem przeleci w pobliżu Słońca. Nie wiadomo, czy przetrwa bliskie spotkanie z naszą gwiazdą.

Wypatrujący na niebie pierwszej gwiazdki, dającej sygnał do rozpoczęcia uroczystej wieczerzy, najszybciej dostrzegli planetę - Jowisza. Tuż po zachodzie słońca był najjaśniejszym po Księżycu obiektem na niebie. Astronom Jerzy Rafalski przekonuje jednak, żeby na tej jednej obserwacji nie poprzestawać, bo na świątecznym niebie znajdziemy też Trzech Królów, Żłóbek, a następnej nocy zobaczymy potrójną koniunkcję.

Pierwsza od dłuższego czasu noc bez śniegu ucieszy miłośników astronomii. Pogodne niebo i księżyc w nowiu ułatwią obserwację maksimum Geminidów, czyli ostatniego obfitego roju meteorów w tym roku. Szykuje się ciekawe widowisko, bo możemy liczyć na około 100 "spadających gwiazd" na godzinę.

Miniaturową, pozaziemską wersję Nilu odkryli na zdjęciach z sondy Cassini naukowcy z NASA. Spora, licząca ponad 400 km dolina rzeki rozciąga się na Tytanie - księżycu Saturna. To pierwsze widoki dużego systemu rzecznego spoza Ziemi w tak wysokiej rozdzielczości.

Kratery, wzniesienia, nierówności - wszystkie detale powierzchni Księżyca w latach 60. naukowcy z NASA nanieśli na specjalne, kuliste makiety. Wielkie lampiony nie służyły jednak artystycznej ekspresji. Stanowiły specjalny symulator, który pomagał w przygotowaniu astronautów do pierwszego w historii lądowania na Srebrnym Globie.

Przełom listopada i grudnia to dobry czas na podziwianie Merkurego. Ta położona najbliższej Słońca planeta w maksimum swojego blasku jest jaśniejsza od najjaśniejszych gwiazd na niebie - wyjaśnia dr hab. Arkadiusz Olech z Centrum Astronomicznego PAN w Warszawie.

Dzisiejszy wieczór zapowiada się atrakcyjnie dla miłośników astronomii. Na niebie będziemy mogli podziwiać bliską koniunkcję Księżyca i jasnego Jowisza. Naszemu satelicie warto przyjrzeć się tuż po jego wschodzie - jego blask będzie wtedy przygaszony przez zaćmienie półcieniowe.

Półcieniowe zaćmienie Księżyca będziemy mogli oglądać na niebie w środę wieczorem. Srebrny Glob znajduje się wtedy w półcieniu naszej planety. W takiej konfiguracji będzie do niego docierać tylko część światła słonecznego, blask naszego satelity się osłabi.

Niewielkie są szanse na przetrwanie życia na egzoplanetach krążących wokół stygnących gwiazd - uznali naukowcy. Do takich wniosków skłoniły ich badania nad planetami towarzyszącymi białym i brązowym karłom. Według badaczy zostały one wyjałowione z warunków sprzyjających życiu przez przesunięcia, jakim podlegają strefy zamieszkiwalne tych specyficznych obiektów gwiezdnych.

Specjaliści z NASA nie żałują wysiłku, żeby przybliżyć nam astronomiczne zjawiska. W pracy nad nową animacją pokazującą przyszłoroczne cykle Księżyca oprócz superdokładnych map wykorzystali techniki używane do tworzenia efektów specjalnych w Hollywood. Dzięki temu w 5 min i 15 sek. możemy obejrzeć wyjątkowo dokładnie odtworzony wygląd ziemskiego satelity w każdej z 8760 godzin nadchodzącego roku.

Rosyjska kapsuła Sojuz wylądowała w poniedziałek rano na kazachskim stepie. Na Ziemię dotarło w niej troje astronautów, którzy zakończyli czteromiesięczny pobyt na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Przez miesiąc załoga ISS będzie zmniejszona do trzech osób.

Chociaż łazik Curosity żadnego jeszcze nie sfotografował, podczas swojego pobytu na Marsie prawdopodobnie niejeden raz zetknął się już z "pyłowym diabłem". O wystąpieniu tych charakterystycznych zjawisk meteorologicznych świadczą dane zebrane przez stację meteorologiczną łazika.

Nawet do 72 km/s może sięgać prędkość Leonidów, które rozbłyskują w połowie listopada na niebie. Te niewielkie meteory tworzą najszybszy znany rój. Na sobotę przypada maksimum jego aktywności.

Tylko mieszkańcy północnej Australii mieli możliwość śledzenia całkowitego zaćmienia Słońca, do którego doszło we wtorek. Jednak nawet oni nie mogli śledzić tego fascynującego zjawiska z takiej perspektywy, jaką daje orbita okołoziemska. Pokazuje to nagranie ze zdjęć zrobionych przez satelitę ESA, na których zamiast jednego zaćmienia widać...trzy.

Angielsko-niemiecki zespół odkrył nową planetę, która może być drugą Ziemią. Zdaniem astronomów to najbliższe ciało niebieskie aż do tego stopnia przypominające Niebieską Planetę. Znajduje się jedynie 44 lata świetlne od nas.

Ziemska magnetopauza przypomina sito i stale przepuszcza pewną ilość wiatru słonecznego w głąb magnetosfery - ustalili naukowcy. Już wcześniej przewidywali teoretycznie taką możliwość, teraz jednak potwierdziły ją dane z satelitów. Jednym z głównych czynników za to odpowiadających jest efekt Kelvina-Helmholtza.

Dwóch "żółtodziobów" w przestrzeni kosmicznej wyruszyło dziś w podróż na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Obok nich na pokładzie rosyjskiej rakiety Sojuz znajduje się doświadczony amerykański kosmonauta. Wszyscy dołączą do załogi 33 ekspedycji na ISS.

Roje meteorów warto oglądać nie tylko ze względu na zagęszczenie "spadających gwiazd". Wśród kilkudziesięciu podobnych do siebie obiektów spadających podczas godziny czasem trafi się bardziej spektakularny widok. Udowadnia to relacja internauty Mysma, który na Kontakcie Meteo zamieścił zdjęcie silnego bolidu, jaki kilka nocy temu rozświetlił niebo nad wschodnią Polską.