W poniedziałek odbyła się pierwsza z 83 ekshumacji ofiar katastrofy smoleńskiej. Co specjaliści mogą dzięki nim ustalić po sześciu latach? Reporterka "Czarno na białym" rozmawiała z ekspertami, którzy uczestniczyli w tysiącach ekshumacji. Sposób, w jaki o nich mówią, może szokować. Ale dla nich to codzienna praca.

- Nie było żadnej bomby - mówił w "Kropce nad i" o locie do Smoleńska gen. Marian Janicki. - Wszystko było dograne, załatwione w odpowiedni sposób - podkreślił były szef BOR, zaznaczając, że przeszukań dokonywała grupa pirotechników z psem. Janicki odniósł się także do wyników audytu, w którym wskazano uchybienia, jakich miało dopuścić się Biuro przy przygotowywaniu wizyty w Katyniu w 2010 roku.

Ekshumacje Stefana Melaka oraz Tomasza Merty, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej, planowane na 22 i 24 listopada, rozpoczną się rankiem, a ciała zostaną przewiezione do Zakładu Medycyny Sądowej przy ul. Oczki.

Brak odprawy koordynacyjnej, niewyznaczenie dowódcy zabezpieczenia - to część uchybień, jakich miało się dopuścić BOR przed wizytą prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Katyniu w kwietniu 2010 r. O wynikach z audytu przeprowadzonego w Biurze pisze na swojej stronie internetowej Radio Zet.

Minister obrony Antoni Macierewicz poinformował w poniedziałek, że zna wypowiedź prezydenta elekta USA Donalda Trumpa, w której obiecał on pomoc Polsce w śledztwie smoleńskim, a także w dziedzinie bezpieczeństwa. Wypowiedź ta była bardzo zdecydowana i jednoznaczna - dodał.

W poniedziałek ruszają ekshumacje ciał ofiar katastrofy smoleńskiej. Premier Beata Szydło (PiS) oceniła, że jest to bolesny i trudny temat dla rodzin, ale takie jest prawo i trzeba to zaakceptować. Opozycja odpowiada, że to wykorzystywanie ekshumacji do realizacji celów politycznych.

- Ekshumacje ofiar katastrofy smoleńskiej do niczego nie prowadzą poza tym, że będzie następny konflikt. PiS rządzi poprzez konflikt - powiedział w "Faktach po Faktach" Włodzimierz Czarzasty (SLD). - To wszystko pcha nas do dodatkowych podziałów. To niczego nie rozwiązuje - przyznał Janusz Piechociński (PSL).

- W przypadku generała Sikorskiego po 65 latach dowiedzieliśmy się, że to nie było uduszenie, więc ekshumacje mają sens - powiedział na antenie radia TOK FM poseł Dominik Tarczyński, parlamentarzysta wybrany z list PiS.

Jedyną przyczyną, dla której ekshumacja ofiar katastrofy smoleńskiej byłaby moralnie usprawiedliwiona, może być potrzeba wynikająca z poznania prawdy, przy jednoczesnym braku innych środków dowodowych – oświadczył w piątek rzecznik Konferencji Episkopatu Polski ks. Paweł Rytel-Andrianik.

Nie ma prawnej możliwości składania zażaleń na decyzje o ekshumacjach ciał ofiar katastrofy smoleńskiej - oświadczyła w piątek Prokuratura Krajowa. To odpowiedź na stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara, według którego rodziny ofiar mogą w tej sprawie występować do sądu.

- Udało się odtworzyć korespondencję elektroniczną w sprawie organizacji wizyty polskich władz w Katyniu w 2010 r. - powiedział w piątek minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski. - Są to setki bądź tysiące maili z tamtego okresu, które trzeba przejrzeć - dodał.

- Każda forma przeciwstawiania się teoriom, które de facto obniżają bezpieczeństwo w polskim lotnictwie wojskowym, jest właściwa - powiedział Maciej Lasek w "Faktach po Faktach" w TVN24. W ten sposób tłumaczył fakt zostania ekspertem zespołu parlamentarnego PO ds. katastrofy smoleńskiej, która właśnie rozpoczęła prace.

Rosyjski generał miał dokonać zamachu w Smoleńsku na polecenie "wysokiego rangą polskiego polityka"- taką tezę w swojej książce stawia niemiecki dziennikarz Juergen Roth. To kolejna publikacja tego autora na temat katastrofy smoleńskiej.

Nie spodziewałbym się oficjalnej wypowiedzi Kościoła w tej sprawie. Nigdy nie komentowaliśmy działań prokuratury - stwierdził we wtorek kard. Kazimierz Nycz. Metropolita warszawski odniósł się w ten sposób do apelu części smoleńskich rodzin, dotyczącego planowanych ekshumacji ofiar katastrofy.

Miejmy nadzieję, że prokuratura, oprócz litery prawa, będzie się także kierować zrozumieniem prawa - mówił w rozmowie z TVN24 Paweł Deresz, jeden z autorów apelu o wstrzymanie ekshumacji ofiar katastrofy smoleńskiej. - Myśląc o waszym bólu musimy pamiętać, że wszystkim Polakom powinno zależeć, by śledztwo doprowadziło do wyjaśnienia przyczyn katastrofy - odpowiadała Małgorzata Gosiewska (PiS).

Szef MON zarzucił jednemu ze swoich poprzedników - Bogdanowi Klichowi z PO - złamanie prawa. Według Antoniego Macierewicza zbyt późno powołał on państwową komisję badającą przyczyny katastrofy smoleńskiej. Minister obrony zapowiedział wystąpienie w tej sprawie do prokuratury.

W najbliższy poniedziałek mają ruszyć prace zespołu parlamentarnego PO ds. "odkłamywania" teorii na temat katastrofy smoleńskiej - dowiedziała się nieoficjalnie Polska Agencja Prasowa od polityków Platformy. Zespołem ma pokierować Marcin Kierwiński. Z zespołem mają współpracować niezależni eksperci.

Podkomisja smoleńska przedstawiła w piątek dotychczasowe efekty swoich prac. Eksperci z zespołu powołanego przez szefa MON Antoniego Macierewicza mówili na spotkaniu z posłami m.in. o połączeniach telefonicznych, na których słychać "huk, warkot, trzask i krzyk ludzi" oraz o "zmanipulowaniu i okrojeniu" zapisów z czarnych skrzynek.

W Sejmie został powołany zespół parlamentarny ds. zbadania przyczyn katastrofy TU-154M w Smoleńsku. Stworzyli go posłowie PiS. Jak wyjaśniają politycy tej partii, ma on kontynuować pracę zespołu, którym kierował Antoni Macierewicz.

Szef MON Antoni Macierewicz zaprezentował na posiedzeniu sejmowej komisji obrony fragment nagrania pochodzący z 10 kwietnia 2010 roku ze Smoleńska. Widać na nim m.in. ówczesnych premierów Donalda Tuska i Władimira Putina oraz ministra ds. nadzwyczajnych Siergieja Szojgu. Wszystko wskazuje jednak na to, że nagranie było jawne od sześciu lat. Było publikowane wówczas na portalu tvn24.pl.