Pegasus i przelew na 25 milionów. Dyrektor finansowy: nie otrzymaliśmy umowy, a jedynie dyspozycję wypłaty

W poniedziałek odbywa się kolejne posiedzenie sejmowej komisji śledczej do spraw inwigilacji Pegasusem. Komisja przesłuchała Jarosława Wyżgowskiego, dyrektora Biura Finansów w Ministerstwie Sprawiedliwości.

Powiedział, że o zakupie systemu Pegasus dowiedział się "tak jak wszyscy, z doniesień medialnych, już po fakcie". - Biuro administracyjno-finansowe, którym wtedy kierowałem, nie było zaangażowane w kwestie przygotowania do tego zakupu i przekazania środków na ten zakup - wyjaśnił.

Wyżgowski został zapytany o jego rolę w przesłaniu pierwszej transzy środków z Funduszu Sprawiedliwości do CBA. Jak mówił, biuro finansowe, którym wówczas kierował, "pełniło jedynie funkcję obsługową Funduszu Sprawiedliwości". - Była to funkcja wykonawcza, bez ingerencji w merytorykę. Biuro Finansów wykonało przelew na polecenie dysponenta środków - wyjaśnił.

- Do Biura Finansów wpłynęło pismo dysponenta środków, a więc wiceministra Michała Wosia, polecające wykonanie przelewu z powołaniem się na umowę zawartą wcześniej z CBA - relacjonował Wyżgowski. Zaznaczył, że funkcja wykonawcza Biura Finansów ograniczała się do weryfikacji autentyczności pisma Wosia. - Do biura wpłynął oryginał, który nie budził wątpliwości - stwierdził.

Wyżgowski był pytany, czy została mu przedłożona niejawna umowa, na podstawie której dokonano przelewu do CBA z Funduszu Sprawiedliwości.

Odpowiedział, że kierowane przez niego Biuro Finansów nie otrzymało umowy, a jedynie dyspozycję wypłaty środków. - Ja nie przypominam sobie innego takiego przypadku - dodał. Zeznał jednocześnie, iż przed zleceniem przelewu do CBA, kontaktowano się z nim w sprawie możliwości wykonywania przekazów pieniężnych na podstawie umowy niejawnej. - Z tą kwestią zwrócił się do mnie dyrektor Mikołaj Pawlak - powiedział Wyżgowski. Dodał, że Pawlak z własnej inicjatywy przyszedł z tym do jego gabinetu i "skonsultował możliwość wykonania przelewu bez konieczności przekazywania umowy do Biura Finansów".

- Przekazanie tej umowy w świetle przepisów wewnętrznych w ministerstwie nie było niezbędne. Decydował o tym dysponent. Dysponent, jak rozumiem, nie zdecydował się na przekazanie tej umowy, ale wydał jednoznaczną dyspozycję. (...) Jako urzędnika prawo zobowiązuje mnie do wykonania polecenia. Zatem niewykonanie tego przelewu byłoby niewykonaniem polecenia służbowego - mówił.

Wyżgowski mówił, że merytoryczna ocena zasadności przesłania środków do CBA "należała do ówczesnego wiceministra sprawiedliwości Michała Wosia i ówczesnego dyrektora departamentu spraw rodzinnych i nieletnich Mikołaja Pawlaka". - Moja rola polegała na zatwierdzeniu dyspozycji technicznego wykonania tego przelewu. Dysponentem środków Funduszu Sprawiedliwości był wiceminister Woś i ewentualnie dyrektor Pawlak - powiedział Wyżgowski.

Zapytany, czy doświadczył nacisków w związku z przelewem środków do CBA, zaprzeczył. - Na poziomie biura finansów, co do legalności wydania dyspozycji i wykonania przelewu, a także co do konieczności wykonania tego polecenia, nie było żadnych wątpliwości - mówił Wyżgowski. Dodał, że "nie ma wiedzy", jakie dokumenty wpłynęły do departamentu spraw rodzinnych i nieletnich ani na jakiej podstawie dotacja została uznana za rozliczoną. - Biuro finansów otrzymało jedynie informację - w formie pisma dysponenta - że dotacja została rozliczona - dodał.

- To chyba zaczyna układać się w jedną całość. Kiedy w zeszłej kadencji mówiliśmy, że PiS ma subwencję partyjną, a Suwerenna Polska ma Fundusz Sprawiedliwości, to dzisiaj się w tym utwierdzamy - powiedział wiceszef komisji Tomasz Trela z Lewicy po przesłuchaniu Wyżgowskiego.

- Zakup Pegasusa był zadaniem i zleceniem politycznym. Pan Ziobro kazał, uzgodnił to wcześniej i szybko pieniądze zostały przekazane do CBA, po to, żeby weryfikować swoich konkurentów politycznych - mówił.

Zauważył, że Wyżgowski jest kolejnym świadkiem, "który mówi, że to nie zależało od niego, nic o tym nie wie i wyłącznie wykonywał polecenia". - Decydentem był Zbigniew Ziobro, realizatorem Michał Woś, a ludźmi, którzy odpowiadali za technikę, byli urzędnicy, którzy zostali do tego instrumentalnie wykorzystani - ocenił Trela.

- Jeżeli minister Ziobro lub Woś są w stanie na postawie jednej kartki papieru zarządać wypłaty 25 milionów złotych od urzędnika, i te pieniądze rzeczywiście są wydane, a urzędnik mówi, że nie jego rolą jest kontrolować, tylko puścić przelew, to można sobie wyobrazić, co działo się z tym Funduszem - dodał wiceprzewodniczący.

Drugi świadek, prokurator Jakub Tietz, który był delegowany do resortu sprawiedliwości i odpowiedzialny za koordynację dotacji przekazywanych z Funduszu Sprawiedliwości, konfrontowany z zeznaniami Wyżgowskiego, stwierdził, że mają oni "trochę inne zdanie". Prokurator, zapytany, czy oczekiwał od Biura Finansów i Biura Budżetu odpowiedzialności merytorycznej, powiedział, że "tak, współdziałania". - Żadna wypłata środków z Funduszu Sprawiedliwości nie mogła zostać zrealizowana bez akceptacji dyrektora Biura Finansów. Żadna dotacja na końcowym etapie nie może być rozliczona bez akceptacji Biura Finansów - mówił Tietz.

Świadek został zapytany, czy uczestniczył w procesie rozliczania środków przekazanych do CBA lub w procesie weryfikacji prawidłowości tego rozliczenia. - Tak, w oparciu o złożone sprawozdanie. Analiza obejmowała także weryfikację otrzymanych dokumentów - przekazał. Dodał, że podczas analizy nie zwrócił uwagi na żadne nieprawidłowości w tej kwestii. Zastrzegł, że nie weryfikował decyzji wiceministra Wosia, tylko sprawozdanie CBA.

Na pytanie, czy 25 milionów złotych dla CBA na zakup narzędzia do inwigilacji, jest zgodne z celami funduszu, odparł: "Tak jest".

- Opieram się na późniejszych ustaleniach NIK, że artykuł 4 ustawy o CBA dopuszcza możliwość przekazywania środków z innych funduszy - powiedział Tietz. Stwierdził także, że to nowy przepis, co do którego nie ukształtowało się jeszcze orzecznictwo, dlatego poproszono między innymi Elżbietę Chojnę-Duch o opinię, a ta była pozytywna.

Świadek zaznaczył, że aby przekazać środki z Funduszu Sprawiedliwości do CBA, konieczna była zmiana planu finansowego. - Stąd moja wypowiedź, że w tym przedsięwzięciu brało udział kilka departamentów. Jeżeli trzeba zmienić plan finansowy, to prawdopodobnie jest zaangażowana część Departamentu Budżetu. Następnie kwestie wypłaty środków są w Departamencie Finansów, gdzie urzędnicy przygotowują wypłaty i dbają o to, żeby poszły na właściwe konto - mówił.

Dodał, że w jego przekonaniu "pod kątem finansowym to Departament Budżetu, przesuwając środki, wskazywał dysponentowi Funduszu, czy ten projekt sfinansować czy też nie".

Zapytany, kiedy dowiedział się, że pieniądze z Funduszu Sprawiedliwości zostaną przeznaczone na zakup środka operacyjnego dla CBA, odpowiedział, że było to we wrześniu 2017 roku, kiedy wpłynęło pismo, które zostało zarejestrowane w departamencie. - Nie pamiętam, aby ktoś ze mną na ten temat rozmawiał, w szczególności wymieniał kwoty lub cel, na jaki zostaną przeznaczone środki - zeznał świadek. Dopytywany, kiedy dowiedział się, co konkretnie miało zostać zakupione przez CBA, powiedział, że informacje te są w dokumentacji niejawnej.

Tietz pytany o to, jakie działania podjął po otrzymaniu 15 września 2017 roku wniosku z CBA, odparł, że wspomniane pismo nie było wnioskiem, na podstawie którego można by było udzielić dotacji. - Trwało oczekiwanie na wpłynięcie właściwego wniosku - powiedział. Podał, że konsultował pismo z Mikołajem Pawlakiem, który był jego bezpośrednim przełożonym.

Wiceprzewodniczący komisji Tomasz Trela (Lewica) chciał wiedzieć, dlaczego ówczesny minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro dekretował imiennie do Tietza pismo, w którym prosi o zajęcie się wnioskiem CBA, ale ten stwierdził, że nie potrafi odpowiedzieć na to pytanie. Zapewnił jednocześnie, że to był jedyny taki przypadek, a w innych sprawach nie dostawał dekretacji od ministra sprawiedliwości. Przyznał także, iż jego przełożony, Mikołaj Pawlak, podobnie jak on sam, był zaskoczony tą sytuacją.

Po przesłuchaniu prokuratora, przewodnicząca komisji Magdalena Sroka (PSL-TD) zapowiedziała, że kolejne posiedzenie komisji odbędzie się w poniedziałek 13 maja, a zeznawać na nim będzie ówczesny dyrektor Departamentu Spraw Rodzinnych i Nieletnich MS Mikołaj Pawlak.