Polska się cofa, robi się coraz bardziej pryncypialna. Towarzyszy temu totalna hipokryzja i podwójny standard. Jeszcze do niedawna żyliśmy historią gorącego romansu członków świętoszkowatego Ordo Iuris, którzy – sami będąc w związkach małżeńskich - nawoływali do delegalizacji rozwodów - mówi w "Rozmowach polsko-niepolskich” Katarzyna Tubylewicz, pisarka, dziennikarka mieszkająca od dwudziestu lat w Szwecji.

Moim zdaniem miałby ciężko, żeby wygrać. Jego notowania konsekwentnie spadały - mówi o Wołodymyrze Zełenskim Ołeh Biłecki, dziennikarz telewizji Ukraina24 w "Rozmowach polsko-niepolskich". - Ale rozpoczęła się rosyjska inwazja na Ukrainę. Ona wszystko zmieniła - dodaje.

Bez Putina do tej wojny by nie doszło. I z tego powodu jest to jego wojna - tłumaczy prof. Marci Shore, wykładowczyni na Uniwersytecie Yale, autorka książek historycznych, żona profesora Timothy’ego Snydera w "Rozmowach polsko-niepolskich". Dodaje jednak, że to także wojna zwykłych Rosjan: - To nie Putin zabija Ukraińców. To nie on do nich strzela. To nie on maszeruje ulicami rosyjskich miast i wspiera bombardowania Ukrainy. To robią zwykli Rosjanie.

Ci, którzy tu się urodzili i nie znali wojny Hitlera, nie potrafili i nie chcieli słuchać opowieści tych, którzy przeszli przez piekło Auschwitz i innych obozów koncentracyjnych. Może z poczucia winy? - zastanawia się pisarka i ilustratorka książek polsko-żydowskiego pochodzenia Alona Frankel w "Rozmowach polsko-niepolskich" Jacka Tacika.

Gdy Putin zdobył władzę, miałem 15 lat, ale już wtedy rozumiałem, że nic dobrego z tego nie będzie. Niestety ludzie w Rosji są bierni. Ignorowali sygnały - przyznaje Gieorgij Nurmanow, Rosjanin pomagający Ukraińcom.

- W tej okropnej wojnie widać też rzeczy piękne. Nie wiem, co się wydarzy za tydzień czy dwa. Ukraina jest na zakręcie historii, ale już wiemy, że mamy w Europie prawdziwych przyjaciół - Polaków - podkreśla ukraiński dziennikarz Jurij Banachewycz. Ale zastrzega: - Nie wszyscy się sprawdzili. I mówię to z przykrością.

- Myśli pan, że to Łukaszenka steruje białoruską armią albo ma coś do powiedzenia w sprawie białorusko-rosyjskich oddziałów? - retorycznie pyta Paweł Łatuszka, działacz białoruskiej opozycji, w "Rozmowach polsko-niepolskich" Jacka Tacika. I sam udziela odpowiedzi: - On już nic nie może.

Dlaczego młodzi Izraelczycy odwiedzają Polskę? Zdaniem Jana Kirschenbauma, historyka i licencjonowanego przewodnika po Izraelu, są dwa powody. - Zakupy, bo jest tanio i jedzenie, bo jest wyśmienite - tłumaczy w "Rozmowach polsko-niepolskich" Jacka Tacika. Czy mu to się podoba? - Wzruszam ramionami, ale w duchu się cieszę, bo to jest sposób na przełamywanie barier - przyznaje.

Polska nie musi być prawicowa czy lewicowa, nacjonalistyczna lub faszystowska - przekonuje Oksana Czerkaszyna, ukraińska aktorka, która występuje w kontrowersyjnym spektaklu "Radio Mariia" o Polsce bez Kościoła. "To nie jest idealna przyszłość, ale lepsza", uważa.

- Potrafię sobie wyobrazić, że gdyby doszło do użycia Pegasusa przeciw opozycji parlamentarnej w Wielkiej Brytanii, to… też niewiele by się zadziało. A na pewno nie od razu - mówi Ben Stanley w rozmowie z Jackiem Tacikiem o standardach w polityce i mediach. Oraz o tym, czy widzi w Polsce Farage'a, który byłby w stanie wyprowadzić kraj z Unii Europejskiej.

Prezes PiS uważa, że gra na osłabienie UE jest w interesie Polski. Niestety. Jest swego rodzaju patriotą, który ten patriotyzm rozumie w niedzisiejszy sposób. Nie trzeba nikomu ulegać, można iść na zwarcie – mówi Michel Viatteau, były szef biura AFP w Warszawie.

Gdyby Polska zeszła z kursu demokratycznego i weszła na ścieżkę autokratyzmu, to fakt, czy Polska jest zależna lub niezależna, istnieje lub nie istnieje, dla Ameryki byłby zupełnie obojętny - przekonuje w "Rozmowach polsko-niepolskich" Anne Applebaum, laureatka Nagrody Pulitzera i współautorka książki "Wybór". Wraz z Jackiem Tacikiem podsumowuje mijający rok.

Jest takie zmęczenie "tymi maruderami ze Wschodu", którzy dotarli do końca komuny, wpisali wspaniałą kartę "Solidarności" do historii, weszli do NATO i Unii Europejskiej, wzięli z niej miliardy euro - i dobrze, bo służą w końcu całej Europie - a teraz nagle zaczynają się wycofywać z Zachodu - mówi Ekke Overbeek, korespondent holenderskich mediów w Polsce, który w naszym kraju mieszka i pisze o nim od dwudziestu lat. 

Niemcy chcieli, żeby ludność miejscowa wzięła część winy na siebie. I ona to robiła. Działki, nieruchomości, firmy, a nawet rzeczy osobiste - takie jak ubrania czy meble - należące do Żydów trafiały w polskie ręce - mówi Goetz Aly, niemiecki historyk, autor książki "Europa przeciwko Żydom. 1880–1945". I podkreśla: "bez zawziętości i nienawiści Niemców, na pewno by do Holokaustu nie doszło".

- Europa zdecydowała się na outsourcing problemu migracyjnego. Zajmuje się nim Turcja. Tylko to kosztuje, więc Bruksela płaci. Może faktycznie Łukaszenka zobaczył, że to działa? Ale moim zdaniem w jego przypadku nie przyniesie to żadnych korzyści - opowiada Piotr Zalewski, korespondent prestiżowego tygodnika "The Economist" w Turcji, w "Rozmowach polsko-niepolskich" Jacka Tacika.

Jeśli na chwilę zapomnimy o Kaczyńskim, to zobaczymy nowoczesne społeczeństwo, otwartych młodych ludzi, dobrze działającą gospodarkę, modernizujące się miasta - przekonuje Jas Gawronski, były dziennikarz, polityk włoski, w "Rozmowach polsko-niepolskich" Jacka Tacika.

- Conrad robiłby wszystko, żeby przekonać Brytyjczyków do pozostania w Unii Europejskiej. Różnorodność wzbogaca, a on sam i jego książki są tego najlepszym dowodem - przekonuje Maya Jasanoff, autorka biografii "Joseph Conrad i narodziny globalnego świata" w "Rozmowach polsko-niepolskich" Jacka Tacika.

Turów to sprawa lokalna, która dotyczy kilku gmin na północy Czech. Jest przykra, bo dotyczy środowiska, wody - mówi w "Rozmowach polsko-niepolskich" Filip Harzer, dziennikarz czeskiego portalu seznamzpravy.cz i dodaje: - Może pan mi nie uwierzy, ale premier Andriej Babisz nie za bardzo interesuje się sprawą kopalni Turów.

- Źródło popularności partii Kaczyńskiego opiera się na poczuciu dumy tych, którym tej dumy odmawiano: mieszkańcom małych miasteczek i wsi. No bo Polacy w tych regionach na ogół są konserwatywni. Religia jest dla nich ważna. Życie wokół parafii pomaga im się odnaleźć w rzeczywistości. I PiS to zrozumiał - przekonuje Stanley Bill, szef katedry studiów polskich na Uniwersytecie w Cambridge w Wielkiej Brytanii, w "Rozmowach polsko-niepolskich" Jacka Tacika.

Mam go na zdjęciu. Tylko jednym. Z ostatniego dnia strajku w Stoczni Gdańskiej. Siedzi smutny na uboczu w sali BHP. Nawet nie wiedziałem, kogo fotografuję. Skupiałem się na innej osobie, a Kaczyński - tak wyszło - zmieścił się przez przypadek w kadrze - opowiada o Lechu Kaczyńskim Chris Niedenthal w "Rozmowach polsko-niepolskich" Jacka Tacika.