Senackie komisje ustawodawcza oraz praw człowieka, praworządności i petycji zawnioskowały we wtorek wieczorem o odrzucenie przez Izbę nowelizacji ustaw o ustroju sądów i Sądzie Najwyższym. Senat zajmie się nowelizacją na plenarnym posiedzeniu, które zaczyna się w środę.

Komisja Europejska zdecydowała we wtorek w Strasburgu, że wystąpi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o zablokowanie Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego. Jeśli TSUE przyjmie ten wniosek, Izba Dyscyplinarna zostanie zawieszona.

We wtorek od prawie czterogodzinnej debaty nad nowelizacją ustaw sądowych swoje prace rozpoczął parlamentarny zespół obrony praworządności. Na posiedzenie zaproszono między innymi pierwszą prezes Sądu Najwyższego Małgorzatę Gersdorf, a także licznych gości zagranicznych. Nowelizacją w środę zajmie się Senat.

Poprzez jazdę po bandzie i zmiany w istocie rzeczy konstytucyjne przy pomocy prostych ustaw doprowadzono do anarchizowania państwa - powiedział w "Kropce nad i" prezes Fundacji Batorego Aleksander Smolar, odnosząc się do tak zwanej ustawy kagańcowej. Zdaniem profesora Antoniego Dudka "Unia Europejska ma w tej chwili tylko jedno skuteczne narzędzie oddziaływania na polskie władze", którym jest uzależnienie rozdzielania środków z budżetu od przestrzegania praworządności.

Refleksja bardzo ciekawa, ale dziwię się, że premier Morawiecki nie miał takich refleksji wcześniej - powiedział w poniedziałek Cezary Tomczyk z Koalicji Obywatelskiej. Odniósł się w ten sposób do słów szefa rządu, który w wywiadzie dla "Die Welt" stwierdził, że "komunistyczni sędziowie w latach dziewięćdziesiątych kształcili swych następców i tym samym odcisnęli na nich swoje piętno". - Już trochę nie nadążam za Prawem i Sprawiedliwością - stwierdził Adrian Zandberg, jeden z liderów Lewicy Razem.

- Wizyta Komisji Weneckiej w sensie formalnym nie była uprawniona - mówił w "Kawie na ławę" w TVN24 zastępca szefa kancelarii prezydenta Paweł Mucha, odnosząc się do pobytu przedstawicieli tego organu w Polsce. - Traktujemy ten wyjazd jako mało oficjalny, prywatny. Myślę, że za dwa dni nikt nie będzie o tym pamiętał - stwierdził Waldemar Buda z Prawa i Sprawiedliwości. - Jeżeli przeczytamy statut Komisji Weneckiej, to jesteśmy w stanie obronić tezę, że tak naprawdę każdy obywatel Unii Europejskiej może zaprosić Komisję Europejską do siebie - przekonywał wicemarszałek Senatu z ramienia PSL-Koalicji Polskiej Michał Kamiński.

Tak zwana ustawa represyjna ogranicza prawo obywatela do niezależnego sądu - oceniła w programie "Babilon" w TVN24 BiS Joanna Jaśkowiak z Koalicji Obywatelskiej. Zdaniem Elżbiety Bińczyckiej z Unii Europejskich Demokratów w kwestii sądownictwa i praworządności "stoimy już nad przepaścią". - Wydaje mi się, że nie jesteśmy w przededniu chaosu, tylko w tym chaosie tkwimy od lat - stwierdziła Gabriela Masztafiak z Konfederacji.

Sędziowie, prokuratorzy, którzy szli w "Marszu Tysiąca Tóg", nie walczyli o swoją korzyść. Wprost przeciwnie, będą prawdopodobnie szykanowani. Walczyli o dobro obywatela - wskazywał w "Faktach po Faktach" Marcin Matczak z Wydziału Prawa i Administracji UW. - Najpierw atakuje się sędziów, prokuratorów, prawników, a później zwyczajnego człowieka - tłumaczył. Sędzia Bartłomiej Przymusiński ze Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia" ocenił, że frekwencja na demonstracji była "imponująca".

Komunistyczni sędziowie w latach dziewięćdziesiątych kształcili swych następców i tym samym odcisnęli na nich swoje piętno - powiedział premier Mateusz Morawiecki w wywiadzie udzielonym niemieckiemu dziennikowi "Die Welt". Przekonywał, że sędziowie Trybunału Sprawiedliwości UE zajmowali się tematem polskiego sądownictwa "tylko powierzchownie". - Wyroków sądowych i boskich się nie komentuje, tylko się je wykonuje - skomentowała słowa premiera Małgorzata Gersdorf, pierwsza prezes Sądu Najwyższego.

Pozbawienie nas tóg nie oznacza pozbawienia nas wartości. Bo praworządność jest w naszych sercach, nie w togach i łańcuchach, chociaż są one dla nas świętością - mówił prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia" Krystian Markiewicz w przemówieniu na zakończenie "Marszu Tysiąca Tóg" w Warszawie. Marsz był protestem przeciwko tak zwanej ustawie dyscyplinującej sędziów, nazywanej represyjną. - Marsz przebiegał w milczeniu, ale my milczeć nie zamierzamy - przekonywał Markiewicz.

Wiceminister sprawiedliwości obniżył rangę wizyty Komisji Weneckiej w Polsce i zlekceważył prośby, które ona przedstawiła - powiedział w "Faktach po Faktach" w TVN24 konstytucjonalista profesor Marek Chmaj. Przekazał, że padła deklaracja, że opinia na temat ustawy dyscyplinującej sędziów będzie gotowa w przyszłą środę lub czwartek. Rzecznik nowej Krajowej Rady Sądownictwa Maciej Mitera ocenił, że spotkanie z delegacją Komisji miało "charakter kurtuazyjno-merytoryczny".

"Ustawa w brzmieniu uchwalonym przez Sejm i przekazana do Senatu służy realizacji konstytucyjnej zasady trójpodziału władz" - oceniła nowa Krajowa Rada Sądownictwa w przyjętej w piątek uchwale na temat tak zwanej ustawy represyjnej. Pozytywnie zaopiniowała w niej także zapisy dyscyplinujące sędziów. Odmienne opinie na temat nowelizacji wydali wcześniej między innymi Rzecznik Praw Obywatelskich i Sąd Najwyższy.

W drugim dniu swojej wizyty w Polsce delegacja Komisji Weneckiej spotkała się z pierwszą prezes Sądu Najwyższego, Rzecznikiem Praw Obywatelskich i przedstawicielami nowej Krajowej Rady Sądownictwa. - KRS przekazała Komisji Weneckiej stanowisko, w którym zawarta została pozytywna ocena nowelizacji ustaw sądowych - przekazał jej przewodniczący Leszek Mazur. Sąd Najwyższy "uważa, że ta ustawa to złe rozwiązanie problemu".

Do mnie to pismo dotarło później, niż było upublicznione - oświadczył marszałek Senatu Tomasz Grodzki, odnosząc się do adresowanego do niego listu Komisarz Praw Człowieka Rady Europy Dunji Mijatović, który otrzymał resort spraw zagranicznych. Rekomenduje ona w nim odrzucenie przez Senat ustawy dyscyplinującej sędziów. Pismo opatrzone zostało terminem publikacji na poniedziałek, jednak ministerstwo upubliczniło je już w piątek. Wiceszef MSZ Szymon Szynkowski vel Sęk argumentował to "bezprecedensowym charakterem wydarzeń wokół prac legislacyjnych w Senacie".

"Nie podjęto żadnych kroków w celu złagodzenia wyrażonych obaw lub rozwiązania problemu" - ocenił Zarząd Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa, pisząc w komunikacie o "konieczności obrony niezależności sędziów w Polsce". Wsparcie dla polskich sędziów wyraził również prezes Europejskiego Stowarzyszenia Sędziów (EAJ) Jose Igreja Matos. - Chcemy pokazać troskę o przyszłość Europy, dla której niezależność sądownictwa i praworządność są podstawowe - powiedział. Holenderscy sędziowie opublikowali w internecie zdjęcie z banerem "Wspieramy niezależnych sędziów w Polsce".

Jesteśmy zmuszeni uznać wizytę przedstawicieli Komisji Weneckiej jako nieoficjalną i nieformalną, a wszelkie ustalenia i opinie za niemające charakteru oficjalnych - napisał wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł. Zaprosił przedstawicieli Komisji do odwiedzenia Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, w którym "można zobaczyć ślady okrucieństwa komunistycznego wymiaru sprawiedliwości i skutki braku rozliczenia sędziów z tego okresu".

Polski rząd nie spotykając się z delegacją Komisji Weneckiej wysyła sygnał, że coś złego dzieje się w naszym kraju - ocenił w "Kropce nad i" Robert Biedroń, europoseł, który ma być kandydatem Lewicy na prezydenta. - Całe szczęście, że jest marszałek Senatu, który zabiega o to, żebyśmy w tej walce o praworządność nie byli osamotnieni i żeby takie ciała jak Komisja Wenecka miały wgląd w to, co się dzieje w Polsce - dodał.

To nie jest ciało, które zostało zaproszone przez państwo polskie - tak w "Faktach po Faktach" minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz wyjaśniał, dlaczego żaden przedstawiciel rządu nie spotkał się w czwartek z przebywającą w Warszawie delegacją Komisji Weneckiej, która ma wydać opinię o tak zwanej ustawie represyjnej. Szef dyplomacji ocenił, że "autorytet Komisji Weneckiej nie jest wysoki".

Tak naprawdę chodzi o to, żeby uniemożliwić realizację wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej - stwierdził w "Faktach po Faktach" profesor Marek Safjan, sędzia TSUE, były prezes Trybunału Konstytucyjnego, komentując przyjętą przez Sejm nowelizację ustaw dotyczącą dyscyplinowania sędziów. Dodał, że konsekwencje wynikające z jej ewentualnego przyjęcia będą "odczuwalne przez każdego obywatela".

Dojdzie do spotkania z Komisją Wenecką. Sądzę, że na szczeblu urzędniczym, może kierowniczym szczeblu. W spotkaniu nie będzie uczestniczył minister sprawiedliwości - powiedział w czwartkowej "Rozmowie Piaseckiego" wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik. Stwierdził też, że marszałek Senatu nie ma prawa zapraszać Komisji Weneckiej do Polski.