"Chłopi" poza wyścigiem.

Kinga Dębska jak mało kto w polskim kinie wie, jak radzić sobie z tematami najtrudniejszymi. "Święto ognia" - najnowszy jej film – to ekranizacja głośnej powieści Jakuba Małeckiego. Tym razem w centrum mamy dwie siostry: Nastkę i Łucję, a każdej z nich przyjdzie na swój sposób zmierzyć się z własnymi ograniczeniami.  

Portret legendy amerykańskiej fotografii Nan Goldin. Ale też próba przyjrzenia się kryzysowi opioidowemu w Stanach Zjednoczonej przez pryzmat ruchu P.A.I.N., jaki Goldin zainicjowała. Film pokazuje, jaką siłę ma sztuka i na czym polega aktywizm za pomocą sztuki.

Film, który błyskawicznie zyskał miano dzieła sztuki. Bo takiego spojrzenia na relację ojciec - córka (czy ogólniej ojciec - dziecko) nie było. A to, z jaką uważnością i uczciwością Szkotka Charlotte Wells zobrazowała człowieka w depresji, powinno trafić do filmowych podręczników. 

Przykład współczesnego kina dokumentalnego, którego każdy z nas potrzebuje. Jego siła polega na uważnym i ostrożnym przyglądaniu się codzienności tych, których na co dzień nie chcemy dostrzegać. Nieważne, z jakimi zaburzeniami czy chorobami się mierzą - jak każdy z nas chcą być potrzebni, zauważeni i wysłuchani.  

Jan Holoubek filmem "Doppelgänger. Sobowtór" pokazał, że jest świetnym reżyserem, ambitnym artystą i bardzo uważnym obserwatorem rzeczywistości. Pozornie prosty w swojej konstrukcji thriller szpiegowski wymyka się gatunkowym ramom. Dość wyraźnie widać, że Holoubek skupił się na opresyjności, brutalności i bezwzględności służb specjalnych oraz ich mocodawców.

"Teściowie 2" Kaliny Alabrudzińskiej ma w sobie coś z tragifarsy, z której wybrzmiewa słodko-gorzka refleksja na temat poszukiwania własnego szczęścia, poczucia pełnej wolności i tego, jakiej trzeba odwagi, żeby poczuć się dobrze samym ze sobą. A wyśmienity kwartet aktorski w głównych rolach to coś, czego potrzebował każdy z nas, chociaż pewnie nikt się nawet tego nie domyślał.  

To jeden z najlepszych filmów dokumentalnych, portretujących zbiorowy koszmar wojny. "Skąd dokąd" Maćka Hameli to zapis jego wielotygodniowych podróży przez Ukrainę, w trakcie których ewakuował swoim vanem tych, którzy szukali bezpiecznego schronienia przed rosyjską brutalnością i bestialstwem.

"Życie w błocie się złoci" Piotra Kujawińskiego jest świetnie poprowadzoną opowieścią o marzeniach, przyjaźni, lojalności i zdradzie. Uniwersalne motywy szekspirowskie, elementy kina kryminalnego i muzycznego zostały zgrabnie powiązane z polską rzeczywistością blokowisk, momentami brutalną. 

"Na twoim miejscu" Antonio Galdameza jest świetnym przykładem na to, jak w świeży sposób wykorzystać powielany motyw zamiany ciał. W tym zabawnym, wyważonym, nienachalnym i inteligentnym filmie Galdamez przygląda się różnym sytuacjom i prowadzi widza do wniosku, że nie ma tu jednoznacznie dobrych czy złych postaci. 

Damian Kocur w fabule "Chleb i sól" unika prostych ocen, stawania po którejkolwiek stronie opowiadanych zdarzeń czy narzucania swojego sposobu myślenia. Zamiast tego pozostawia publiczność z rezonującymi dźwiękami fortepianu w najlepszym wydaniu. Gdy te znikają, pojawia się zaś cała masa pytań. Także tych bez odpowiedzi.

"Bliscy" Grzegorza Jaroszuka to przykład wizjonerskiego podejścia do kina. W gąszczu absurdalnych zdarzeń Jaroszuk uderza w najczulsze punkty, z ogromną łatwością skłania do refleksji nad kruchością więzi. Refleksji nad tym, do czego ludzie potrafią się posunąć, gdy nie są w stanie wyrazić prostego "potrzebuję cię" czy "brakuje mi ciebie". 

Wyjątkowo wyważony i czuły obraz przyjaźni, a jednocześnie gorzko szczere studium samotności. Zachwyca baśniową subtelnością i lekkością, z jaką reżyser Lukas Dhont obrazuje najtrudniejsze do udźwignięcia emocje. Nie tylko dla 13-latków, ale dla każdego człowieka.  

"Wieloryb" Darrena Aronofskyego jest uniwersalną, wielowarstwową, wielowątkową opowieścią o wstydzie, poczuciu winy, żałobie i ludzkim niezrozumieniu. Mało tego. To bardzo przejmujący portret człowieka, który zrezygnował z siebie i swojego życia. To, co zachwyca w filmie, to brak jednoznaczności - nic tu nie jest dosłowne i oczywiste. Aronofsky, który dotychczas nie był kojarzony z czułością czy empatią, stworzył film, w którym każdy odnajdzie własne przeżycia. Historię na wskroś uniwersalną i aktualną, która uderza w najczulsze struny. 

Ruben Östlund w "W trójkącie" udowadnia, że swoimi filmami nie bierze jeńców. Jest prawdziwy do bólu. Z każdą kolejną tragifarsą, obnaża społeczne nierówności, punktuje absurdy tych, którzy chcą stanowić współczesne elity, bezwstydnie uwypukla ludzką głupotę. A wszystko po to, żeby skłonić do zastanowienia się nad najważniejszymi wartościami i kondycją współczesnego człowieczeństwa. 

Brawurowe zerwanie z dotychczasowym powierzchownym i za bardzo romantyzowanym schematem portretowania cesarzowej Elżbiety Bawarskiej, znanej jako "Sissi". Austriacka reżyserka Marie Kreutzer Kreutzer “odpięła wrotki” i stworzyła oryginalną punkową odę do walki o własną podmiotowość. 

To coś więcej niż studium genialnej postaci, która jednocześnie jest toksyczną tyranką, bezwzględnie nadużywającą zdobytą władzę. Wchodząc za kulisy świata muzyki klasycznej, Todd Field pisze nienachalny, pozbawiony moralizatorstwa traktat filozoficzny o kondycji kultury cywilizacji zachodniej.  

Niby prosta historia, ale to tylko pozory. Bo poza portretem mężczyzny, który podejmuje bardzo radykalne decyzje, Michel Franco po raz kolejny raz stawia pytania o źródła przemocy, nierówności społecznych, klasizmu we współczesnym Meksyku.  

Film jeden na milion. Alice Diop tworzy zupełnie nowy język opowiadania jednostkowej tragedii o ogromnej sile rażenia. Oddaje głos tym, którzy na co dzień są niesłyszani. Pokazuje krok po kroku, jak ekstremalna samotność prowadzi do obłędu i na skraj rozpaczy. 

"Renaissance" to moment wspólnej celebracji odkrywania własnej wyjątkowości, własnej wartości i bycia nieperfekcyjnymi. Królowa popu bawi się wspólnie z publicznością - tą koncertową i tą kinową - na własnych zasadach: uwodzi, kusi, żeby rzucić wszystko i tańczyć razem z nią. Tańczyć w bezpiecznej przestrzeni, wolnej od uprzedzeń, najróżniejszych form stygmatyzacji, dyskryminacji.