Kwesta na Starych Powązkach. Zebrano ćwierć miliona złotych. A to jeszcze nie koniec

- W tym roku zebraliśmy około 255 tysięcy złotych. Najwięcej w pierwszy dzień zbiórki (1 listopada - red.) - 150 tysięcy złotych - powiedział tvwarszawa.pl Marcin Święcicki, prezes Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa. Jednak - jak podkreślił - to tylko kwota pochodząca z puszek. Będzie większa, bo do końca listopada trwa zbiórka internetowa na Siepomaga.pl. Oprócz tego pieniądze mogą napływać jeszcze od darczyńców. - To więcej niż w poprzednim roku, kiedy zebrano 220 tysięcy złotych, ale rekord odnotowaliśmy na rok przed pandemią, kiedy udało się zebrać 280 tysięcy złotych (w 2019 roku - red.) - wyliczył Święcicki.

Prezes komitetu zapowiedział, że zebrane w tym roku fundusze zostaną przeznaczone na renowację dziewięciu nagrobków, w tym tych należących rodziny Stanisława Moniuszki. Mają one już około 150 lat. Remont przejdzie też jedna z kaplic Dmuszewskich i Wysiekierskich, zlokalizowana w starszej części cmentarza. Pielęgnacji doczeka się również około 20 nagrobków w Alei Zasłużonych.

W ciągu pół wieku działalności komitetu udało się przeprowadzić prace konserwatorskie przy około 1700 nagrobkach, w niektórych kaplicach ratowano je kilkakrotnie. W ciągu ostatniej dekady odnowiono 110 nagrobków Alei Zasłużonych, 84 nagrobki w Alei Katakumbowej, 11 grobów należących do rodziny Fryderyka Chopina oraz groby przedwojennych marszałków Sejmu RP.

Jak przypomina MKiDN, Powązki to jedna z najstarszych i najbardziej rozpoznawalnych nekropolii w Polsce powstała na terenie ofiarowanym przez rodzinę Szymanowskich jako odpowiedź na zamykanie tradycyjnych miejsc pochówku wewnątrz miast, na terenach przykościelnych czy przyszpitalnych. "Od XIX wieku stała się miejscem spoczynku warszawskich elit, w tym: artystów, pisarzy, wojskowych i polityków. W okresie zaborów pełniła rolę Narodowego Panteonu" - dodano.

W 1925 roku wzdłuż południowej ściany katakumb założono Aleję Zasłużonych. Rząd grobów w Alei otworzyło miejsce spoczynku Władysława Reymonta autora "Chłopów" - laureata literackiej Nagrody Nobla. Tu znajduje się symboliczny grób Stefana Starzyńskiego, przedwojennego prezydenta Warszawy, bohaterskiego obrońcy stolicy we wrześniu 1939 roku, zamordowanego przez Niemców. Symboliczne groby mają tu również prezydenci Ignacy Mościcki oraz przywódcy Państwa Polskiego Podziemnego. Swe groby mają lotnicy Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura. Spoczywają tu artyści, ludzie teatru i filmu, poeci, m.in. Stefan Jaracz, Józef Węgrzyn, Jadwiga Smosarska, Kalina Jędrusik, Józef Elsner, Stanisław Moniuszko, Jan Kiepura, Leopold Staff, Bolesław Leśmian.

Po II wojnie światowej wiele pomników Starych Powązek niszczało. Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie, historyk sztuki prof. Stanisław Lorenz próbował zainteresować Ministerstwo Kultury i Sztuki stanem nekropolii. Gdy nie znalazł odzewu, zwrócił się do krytyka muzycznego Jerzego Waldorffa z prośbą o zorganizowanie społecznego komitetu ratującego cmentarz.