Dworzec Warszawa Śródmieście, pałacyk na Frascati, Chłodna. Miejsca ważnych wydarzeń 1918 roku

Źródło:
tvnwarszawa.pl
Józef Piłsudski - "człowiek chory na Polskę"
Józef Piłsudski - "człowiek chory na Polskę"tvn24
wideo 2/4
Józef Piłsudski - "człowiek chory na Polskę"tvn24

Dworzec Warszawsko-Wiedeński to obecny dworzec Warszawa-Śródmieście. To tam 105 lat temu przybył Józef Piłsudski i udał się na spotkanie z Radą Regencyjną. Świadkami odzyskania przez Polskę niepodległości było jeszcze kilka innych punktów na mapie Warszawy. Niektóre istnieją do dziś, inne zniknęły lub całkowicie się zmieniły.

10 listopada 1918 roku o godzinie 7.00 na Dworzec Warszawsko-Wiedeński przybył zwolniony z twierdzy w Magdeburgu Józef Piłsudski. Miał przyjechać w południe, wtedy planowano jego uroczyste powitanie. Jednak pociąg dotarł o 7.00 rano – dlatego witała go tylko kilkuosobowa grupka. Byli w niej m.in. książę Zdzisław Lubomirski reprezentujący Radę Regencyjną oraz prezydent Warszawy Piotr Drzewiecki.

Dworzec, na który przybył Piłsudski, rok później, w 1919 roku został przemianowany na Dworzec Główny. Przed II wojną światową rozpoczęto jego rozbudowę, powstał monumentalny gmach z elementami art déco. Budynek miał być wizytówką nie tylko stolicy, ale i całego kraju. Niestety przed ukończeniem inwestycji został zaprószony ogień na budowie i znaczna jego część spłonęła. A po upadku powstania warszawskiego został zburzony przez hitlerowców. Na jego gruzach utworzono obecny dworzec Warszawa-Śródmieście, który jest wykorzystywany przez linie SKM oraz pociągi podmiejskie.

Dworzec Warszawa-Śródmieście trafił do rejestru zabytkówMWKZ

Śniadanie w Białym Pałacyku na Frascati

Prosto z dworca Piłsudski pojechał samochodem na Frascati – na śniadanie i rozmowy z księciem regentem Zdzisławem Lubomirskim. Panowie udali się do Białego Pałacyku, gdzie mieszkał książę.

Piłsudski otrzymał w tamtym czasie propozycję objęcia stanowiska naczelnego dowódcy wojskowego od socjalistycznego tymczasowego rządu Ignacego Daszyńskiego, który powstał w Lublinie oraz propozycję objęcia teki ministra spraw wojskowych w endeckim rządzie Józefa Świeżyńskiego, który chciała utworzyć Rada Regencyjna. Obie komendant odrzucił. Ustalono, że zostanie wodzem naczelnym na mocy postanowienia Rady Regencyjnej.

Biały Pałacyk został zaprojektowany przez Szymona Bogumiła Zuga w XVIII wieku i powstał w otoczeniu ogrodów, które później zostały przekształcone w park zwany "Frascati". Pałacyk ucierpiał podczas II wojny światowej, został odbudowany, dzisiaj znajduje się tutaj Muzeum Ziemi PAN.

Spotkanie z Radą Regencyjną w Pałacu Arcybiskupim

W Pałacu Arcybiskupim urzędowała Rada Regencyjna. To właśnie tu - 10 listopada 1918 toku o godzinie 16.00 - doszło do pierwszego spotkania Piłsudskiego ze wszystkimi członkami rady.

Pałac Arcybiskupi znany również jako Pałac Borchów został wzniesiony w XVIII wieku. Przez lata zmieniał właścicieli i funkcje. Znajdowały się w nim m.in. hotele, restauracje czy Instytut Aleksandryjskiego Wychowania Panien. Od 1843 roku do dziś pełni funkcję siedziby arcybiskupa warszawskiego.

Najważniejsze jednak spotkanie Rady Regencyjnej z Józefem Piłsudskim odbyło się w mieszkaniu chorego ponoć regenta Józefa Ostrowskiego – 11 listopada między godziną 17.00 a 22.00. Wtedy to Rada przekazała całość władzy Naczelnemu Wodzowi Wojsk Polskich Józefowi Piłsudskiemu.

Potyczki z niemiecką obsadą cytadeli przy Dworcu Kowelskiego

Równocześnie w Warszawie w tamtych dniach nie było wcale spokojnie. Rozbrajano Niemców i co chwila wybuchały strzelaniny. Prasa odnotowała potyczki z niemiecką obsadą cytadeli w rejonie Dworca Kowelskiego. Budynek ten został zniszczony w 1915 roku, podczas wycofywania się Rosjan z Warszawy.

Po I wojnie wybudowano na jego miejscu Dworzec Gdański. Obecnie odjeżdżają z niego pociągi SKM do Legionowa i nad Zalew Zegrzyński, pociągi Kolei Mazowieckich, a także, podczas prac remontowych na linii średnicowej, wiele pociągów dalekobieżnych.

Warszawa Gdańska, Dworzec GdańskiArtur Węgrzynowicz, tvnarszawa.pl

Ulica Chłodna była świadkiem wielu ważnych wydarzeń

Jednocześnie na ulicach stolicy Polski trwały manifestacje bolszewickie. 9 listopada wybuchła rewolucja w Berlinie i polscy komuniści liczyli, że uda się to także w Warszawie. Prasa opisywała liczne incydenty. Ostrzelanie z dorożki na rogu Marszałkowskiej i Królewskiej 20-osobowego oddziału żołnierzy polskich. Kilkudziesięcioosobowa manifestacja z czerwonymi sztandarami na ulicy Chłodnej, która rozproszyła tłum idący na mszę.

Przez lata ulica Chłodna była świadkiem wielu ważnych wydarzeń. Przez nią przejechał w 1830 roku Fryderyk Chopin opuszczając miasto i udając się w podróż po Europie. Tutaj powstawały budynki tak wybitnych architektów jak Antonio Corazzi czy Henryk Marconi. W czasie II wojny światowej ulica ta stanowiła granicę pomiędzy małym a dużym gettem i przechodził przez nią drewniany most łączący dwie jego części. W jego miejscu powstał w 2011 roku pomnik "Kładka Pamięci". Na fragmencie ulicy został zachowany przedwojenny bruk z torami tramwajowymi.

Getto warszawskie: Ulica Żelazna (widok w kierunku południowym) przy skrzyżowaniu z ulicą ChłodnąGerman Federal Archives/Wikipedia (PD)

"Niebotyk" przy ulicy Stanisława Moniuszki

Ważnych budynków nie brakowało przy prestiżowej ulicy Stanisława Moniuszki. Znajdowała się tam filharmonia, czy najelegantsza w mieście restauracja Adria. To właśnie w niej spotykały się ówczesne elity polityczne i artystyczne. Wznosił się tam również Bank Pierwszego Warszawskiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu, który odbudowany po wojnie stał się siedzibą Warszawskiego Ośrodka Telewizyjnego.

Na sąsiadującej z bankiem działce działał pensjonat, a raczej "pokoje umeblowane". Budowla bowiem liczyła sobie siedem pięter i była jednym z warszawskich "niebotyków", jak wówczas określano wysokościowce. Na dole mieściły się sklepy, a na wyższych piętrach pensjonat, w którym od 10 do 13 listopada zatrzymał się Piłsudski. Z jego balkonu pozdrawiał wiwatujących mieszkańców Warszawy.

Tutaj przez te trzy dni odbywały się zakulisowe rozmowy dotyczące przyszłości kraju. W efekcie lubelski rząd Daszyńskiego się rozwiązał. A 14 listopada Rada uznając zdolność Józefa Piłsudskiego do utworzenia rządu podjęła decyzję o samorozwiązaniu i przekazaniu całej władzy Naczelnikowi Państwa.

Autorka/Autor:mg

Źródło: tvnwarszawa.pl

Pozostałe wiadomości

Pożar w Grodzisku Mazowieckim. Dziewięć zastępów strażackich zadysponowano do gaszenia ognia, który pojawił się w budynku przy ulicy Jana Kilińskiego. Słup ciemnego dymu był widoczny z daleka.

Ciemny dym nad Grodziskiem Mazowieckim

Ciemny dym nad Grodziskiem Mazowieckim

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Pomnik Syreny w Warszawie został wstępnie wyczyszczony po marcowej dewastacji przez aktywistki klimatyczne. Prace objęły rzeźbę oraz część piaskowca. Ratusz ujawnił, ile kosztowały prace. Ale ostateczna kwota będzie znana dopiero po wykonaniu wszystkich niezbędnych prac konserwatorskich.

Podliczyli koszty oczyszczenia Syreny po oblaniu farbą przez aktywistki

Podliczyli koszty oczyszczenia Syreny po oblaniu farbą przez aktywistki

Źródło:
PAP

W poniedziałek rano aktywiści z Ostatniego Pokolenia po raz kolejny blokowali jedną z głównych ulic w Warszawie. Tym razem usiedli na Czerniakowskiej. Zostali zaatakowani przez agresywnych kierowców oczekujących w korku. Na miejscu interweniowała policja, która zapowiedziała wieczorem, że "z odpowiedzialnością karną muszą się liczyć także osoby, które zaatakowały aktywistów".

Aktywiści blokowali ulicę. W reakcji obelgi, plucie, odpalona gaśnica. Komentarz policji

Aktywiści blokowali ulicę. W reakcji obelgi, plucie, odpalona gaśnica. Komentarz policji

Aktualizacja:
Źródło:
tvnwarszawa.pl

Policjanci z Sochaczewa zlikwidowali nielegalnie działający salon gier. Mundurowi przejęli pięć automatów i pieniądze, które prawdopodobnie pochodziły z przestępczego procederu. Jedna osoba usłyszała zarzut.

Hazard w kontenerze. Zatrzymano 64-latkę

Hazard w kontenerze. Zatrzymano 64-latkę

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Do interweniujących strażników miejskich podszedł mężczyzna i zaczął demonstracyjnie pić piwo. Pewnie skończyłoby się tylko mandatem, gdyby nie zaczął uciekać, a z kieszeni nie wypadłyby mu narkotyki.

Pił piwo na oczach strażników. Gdy uciekał, wpadł w krzaki i zgubił "kryształ"

Pił piwo na oczach strażników. Gdy uciekał, wpadł w krzaki i zgubił "kryształ"

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Minął już tydzień, odkąd w Warszawie obowiązuje Strefa Czystego Transportu. Straż miejska podaje, ile upomnień wystawiono dotąd kierowcom, którzy wjechali do niej nieuprawionym autem.

Tydzień Strefy Czystego Transportu. Straż miejska podaje, ilu kierowców pouczyła

Tydzień Strefy Czystego Transportu. Straż miejska podaje, ilu kierowców pouczyła

Źródło:
PAP

Zatrzymany do kontroli w Warszawie kierowca auta dostawczego twierdził, że wiezie światłowody. Okazało się, że na pace miał ponad 750 litrów nielegalnego alkoholu.

Mówił, że wiezie światłowody. Na pace było 750 litrów nielegalnego alkoholu

Mówił, że wiezie światłowody. Na pace było 750 litrów nielegalnego alkoholu

Źródło:
PAP

Policjanci zatrzymali do kontroli sternika, który pływał po Narwi. Okazało się, że był pijany. Przekazali, że wydmuchał 1,5 promila.

Pływał łodzią po Narwi. Był pijany

Pływał łodzią po Narwi. Był pijany

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Saperzy zabezpieczyli granat moździerzowy, który został znaleziony w weekend nad Bugiem w powiecie łosickim. Zobaczył go wypoczywający nad rzeką mężczyzna, który podpłynął pontonem do brzegu.

Podpłynął pontonem do brzegu i zauważył granat moździerzowy

Podpłynął pontonem do brzegu i zauważył granat moździerzowy

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Kierowca, który potrącił dwóch 12-latków w Borzęcinie Dużym na pierwszy rzut oka nie wyglądał na pijanego. Rozmawiał ze świadkami wypadku, alkohol wyczuli od niego dopiero z bliska. - To znaczy, że on już musiał pić kilka dni - twierdzą mieszkańcy Borzęcina. Miał trzy promile, a samochód, którym potrącił chłopców, nie należał do niego. Jeden z 12-latków zginął na miejscu.

12-letni Tymek zginął w swoje urodziny. "Zobaczyliśmy czerwone buty i rower"

12-letni Tymek zginął w swoje urodziny. "Zobaczyliśmy czerwone buty i rower"

Źródło:
"Uwaga!" TVN

W związku z wizytą prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego w Warszawie występowały utrudnienia w ruchu oraz zmiany w funkcjonowaniu komunikacji miejskiej. W poniedziałek Wołodymyr Zełenski spotkał się z premierem i prezydentem Polski.

Wizyta prezydenta Ukrainy. Były utrudnienia w centrum Warszawy

Wizyta prezydenta Ukrainy. Były utrudnienia w centrum Warszawy

Aktualizacja:
Źródło:
tvnwarszawa.pl

Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Wojciech Brzozowski poprosił szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i komendanta stołecznego policji o wyjaśnienia, czy nie doszło do niewłaściwego traktowania księdza Michała O. podczas jego zatrzymania. O. ma zarzuty w śledztwie dotyczącym nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości.

Zatrzymanie księdza Michała O. Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich chce wyjaśnień

Zatrzymanie księdza Michała O. Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich chce wyjaśnień

Źródło:
PAP

W Ostrołęce kierująca bmw zjechała na chodnik, uderzyła w ogrodzenie i potrąciła nastolatkę. Jak podała policja, kobieta była pijana. Podróżowała z dwójką małych dzieci.

Pijana wiozła dwójkę małych dzieci. Potrąciła nastolatkę na chodniku

Pijana wiozła dwójkę małych dzieci. Potrąciła nastolatkę na chodniku

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Na trasie S2 samochód osobowy przewrócił się na bok. Kierujący nie odniósł obrażeń. Były utrudnienia w ruchu.

Przewrócone auto na południowej obwodnicy

Przewrócone auto na południowej obwodnicy

Źródło:
tvnwarszawa.pl

W niedzielę późnym popołudniem 14-letni chłopiec przechodząc przez ogrodzenie "nadział się" na nie dłonią - poinformowało stołeczne pogotowie. Nastolatek został zabrany do szpitala.

Nastolatek "nadział się" na ogrodzenie

Nastolatek "nadział się" na ogrodzenie

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Stołeczny ratusz poinformował, że w zasobie komunalnym pozostało do wymiany 157 pieców niespełniających norm. Z kolei w prywatnych domach jest 2437 kopciuchów.

Urzędnicy podali listę adresów, gdzie wciąż dymią kopciuchy. W której dzielnicy jest ich najwięcej?

Urzędnicy podali listę adresów, gdzie wciąż dymią kopciuchy. W której dzielnicy jest ich najwięcej?

Źródło:
tvnwarszawa.pl