1 sierpnia Warszawa zatrzyma się, by uczcić bohaterów i bohaterki Powstania Warszawskiego. W 79. rocznicę powstańczego zrywu w mieście odbędzie się wiele różnych wydarzeń. Tegorocznym hasłem obchodów jest "Miłość istnieje zawsze".
Najważniejsze wydarzenia związane z obchodami Powstania Warszawskiego odbędą się 1 sierpnia, czyli w dniu wybuchu zrywu. Uroczystości rozpoczną się o godzinie 9, przy tablicy upamiętniającej podpisanie przez płk. Antoniego Chruściela "Montera", dowódcę Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej, rozkazu rozpoczęcia Powstania Warszawskiego. Znajduje się ona przy ulicy Filtrowej 68, gdzie dawniej mieściła się siedziba konspiracyjnej kwatery Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej.
Od godziny 9.30 do 12.30 składane będą kwiaty pod pomnikiem Stanisława Jankowskiego "Agatona". To zbieg ulic Karowej i Browarnej. W tych samych godzinach kwiaty zostaną złożone także pod pomnikiem Kobietom Powstania Warszawskiego, zlokalizowanym na placu Krasińskich oraz pod pomnikiem gen. Zbigniewa Ścibora-Rylskiego "Motyla" w parku Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego.
Na godzinę 10 zaplanowano uroczystość pod pomnikiem Mokotów Walczący 1944. Flaga państwowa zostanie podniesiona na maszt, rozpalony zostanie "Ogień pamięci" oraz włączona iluminacja pomnika na 63 dni, w parku gen. Gustawa Orlicz-Dreszera. Po tej uroczystości, około godziny 11.00 odbędzie się Marsz Mokotowa. Uczestnicy przemaszerują z parku gen. Gustawa Orlicz-Dreszera przez ulicę Puławską do ulicy Dworkowej.
Przeczytaj także: 79. rocznica Powstania Warszawskiego. Zmiany w organizacji ruchu już od soboty >>>
O godz. 11 prezydent Andrzej Duda upamiętni ofiary niemieckiego obozu przejściowego na Zieleniaku na warszawskiej Ochocie. Zaplanowano wystąpienie prezydenta. W tym samym czasie na kamienicy przy ul. Marszałkowskiej 60 odsłonięta zostanie tablica upamiętniająca Pereca i Samuela Willenbergów.
Premier Mateusz Morawiecki przed południem odwiedzi Muzeum Powstania Warszawskiego, gdzie złoży kwiaty pod tablicą pamiątkową poświęconą prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu oraz przy Dzwonie "Montera" - przewidziane jest też wystąpienie szefa rządu. Premier złoży również wieniec na grobie gen. Antoniego Chruściela, a wieczorem weźmie udział w koncercie „Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki”
Marszałek Sejmu Elżbieta Witek najpierw w Muzeum Powstania Warszawskiego złoży kwiaty przy Dzwonie "Montera" oraz pod tablicą pamiątkową poświęconą prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu. Wczesnym popołudniem weźmie udział w uroczystości przy Pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej, gdzie przewidziano jej wystąpienie. W uroczystości tej będzie też uczestniczył marszałek Senatu Tomasz Grodzki. Wieczorem weźmie on udział w uroczystości przed pomnikiem „Polegli – Niepokonani”.
Przed południem z udziałem ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego odbędzie się uroczystość "Energetycy w Powstaniu", podczas której złożone zostaną wieńce pod tablicą poświęconą Dowódcom Obrony Elektrowni Warszawskiej oraz zaprezentowany będzie film "Rozkaz: Zdobyć Elektrownię".
Około godziny 11.30 kwiaty zostaną złożone pod obeliskiem Pamięci Żołnierzy AK Powstańców Mokotowa, zlokalizowanym przy ulicy Dworkowej, a o godzinie 13.15 pod pomnikiem gen. Stefana Roweckiego "Grota", położonym u zbiegu ulic Fryderyka Chopina i Alej Ujazdowskich.
O godzinie 14 rozpocznie się uroczystość przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej, u zbiegu ulic Wiejskiej i Matejki. Z kolei 16:30 - 18:30 to czas na złożenie kwiatów na grobie gen. Antoniego Chruściela "Montera" na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (lokalizacja: kw. D 18, rz. L 01, gr. 1).
W godzinach 16.30-18.30 złożone zostaną kwiaty pod pomnikiem Matki, przy tablicy upamiętniającej Szare Szeregi oraz przy kamieniu poświęconym Powstańcom i Ludności Cywilnej Warszawy Wywiezionym i Zamordowanym w Obozach Koncentracyjnych przy Cmentarzu Powstańców Warszawy na Woli.
Godzina "W"
Punktualnie o godzinie 17 zawyją syreny, a miasto stanie, by uczcić pamięć bohaterów i bohaterek. O godne uczczenie tego wydarzenia zaapelował prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski. - Wzywamy, aby tego dnia i o tej godzinie szczerze i w sposób godny uczcić rocznicę tego bohaterskiego zrywu. To jest dla nas moment bardzo szczególny, gdy o godzinie 17 zamiera cała Warszawa - apelował na wtorkowej konferencji prasowej Trzaskowski.
- Dostajemy sygnały, że na to wydarzenie przyjeżdżają turyści z zagranicy, by zobaczyć ten niesamowity moment, rodzaj spektaklu, fleszmobu na kilkaset tysięcy osób. Myślę, że w większości państw europejskich byłoby niemożliwe, żeby ludzie umówili się na coś oddolnie w takiej skali - wyjaśnił Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.
Hołd Powstańcom zostanie oddany przy pomniku Gloria Victis, a także na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, gdzie obowiązują zaproszenia.
O godz. 16.45 prezydent Andrzej Duda złoży wieniec na grobie gen. Antoniego Chruściela "Montera". O godz. 17, w godzinę "W", przed Pomnikiem Gloria Victis hołd powstańcom złożą przedstawiciele władz państwowych - obok prezydenta Andrzeja Dudy obecni będą też premier Mateusz Morawiecki, marszałkowie Sejmu - Elżbieta Witek i Senatu - Tomasz Grodzki, ministrowie, m.in. szef MKiDN Piotr Gliński oraz szef MON Mariusz Błaszczak - a także władze Warszawy z prezydentem Rafałem Trzaskowskim, kombatanci oraz mieszkańcy stolicy. W całym mieście rozlegną się syreny.
O godzinie 17 wystartuje także Akcja "Wolność łączy", podczas której wolontariusze oraz harcerze biorący udział w Zlocie Harcerskim, w wybranych miejscach, upamiętniających akcje i wydarzenia z Powstania Warszawskiego będą pełnić służbę i rozdawać przypinki z symbolem Polski Walczącej, opatrzone krótką historią znaku. - W miejscach pamięci, tam, gdzie są tablice upamiętniające dramatyczne wydarzenia z okresu Powstania Warszawskiego, staną warty złożone z harcerzy i wolontariuszy, którzy będą rozdawać pamiątkowe kotwiczki. Niektóre z tych miejsc znajdują się przy głównych ulicach, ale cześć jest ukryta w głębi drugiego czy trzeciego podwórka. Żeby dotrzeć, trzeba się postarać, ale my chcemy, żeby wszystkie takie miejsca były pamiętane - wyjaśniał Jan Ołdakowski.
Śpiewanie powstańczych pieśni oraz spektakl
Na godzinę 18:30 zaplanowano złożenie kwiatów na kurhanie, w którym znajdują się prochy ponad 50 tysięcy mieszkańców stolicy i ich powstańczego wojska. Uroczystości będzie towarzyszyć modlitwa ekumeniczna przy pomniku Polegli Niepokonani, na Cmentarzu Powstańców Warszawy. Na wydarzenie obowiązują zaproszenia.
O godzinie 20:30 przewidziano wspólne śpiewanie pieśni powstańczych podczas koncertu "Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki" na placu Piłsudskiego. Orkiestrę i chór poprowadzi Janusz Stokłosa. Wspólnie będzie można zaśpiewać "Warszawiankę", "Marsz Mokotowa" czy "Sanitariuszkę Małgorzatkę".
Z kolei o północy, w sali pod Liberatorem w Muzeum Powstania Warszawskiego, odbędzie się uroczysta premiera spektaklu teatralnego "Cisza" w reżyserii Michała Zadary. Na wydarzenie obowiązują zaproszenia. Spektakl będzie można zobaczyć także od 3 do 6 sierpnia, o godzinie 20. Jak podano na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego, "Cisza" składa się z dwóch części. W jednej jest dużo słów, w drugiej ani jednego dźwięku. "Obie części to próba artystycznej analizy naszego doświadczenia jako spadkobierców ludobójstwa w Polsce i świadków zbrodni rosyjskich w Ukrainie" - podano na stronie. Z uwagi na drastyczne treści wstęp dzieci poniżej 16. roku życia wyłącznie na odpowiedzialność rodziców. Na spektakl można nabyć bilety.
2 sierpnia
Na godzinę 9 przewidziano apel, kończący Zlot Harcerski w 79. rocznicę Powstania Warszawskiego. Wygłoszony zostanie w bazie Zlotu na Wybrzeżu Gdyńskim.
O godzinie 18 odbędzie się wernisaż wystawy "Podróż bohaterek. Powstanie kobiet", na który obowiązuje wstęp z zaproszeniem. Opowiada ona o Powstaniu Warszawskim, widzianym ich oczami. "Walka kobiet w Powstaniu Warszawskim odbywała się zarówno na linii ognia, jak i w powstańczej codzienności. Zabijały i umierały. Przeżyły i zapamiętały. Kobieca zatem – nie tylko męska – opowieść jest równie ważna. Nie sposób w pełni zrozumieć Powstania Warszawskiego bez tego elementu" - napisano na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego. Wystawa jest otwarta dla zwiedzających od 3 sierpnia 2023 roku do lipca 2024 roku. Można ją obejrzeć, na podstawie biletu, w sali pod Liberatorem, w Muzeum Powstania Warszawskiego.
5 sierpnia
Na godzinę 14 zaplanowano uroczystość upamiętniającą zdobycie przez Batalion "Zośka" obozu Gęsiówka. Odbędzie się ona na skwerze między ulicą Anielewicza i ulicą Okopową.
Z kolei o godzinie 18, na skwerze Pamięci, w rozwidleniu ulic Leszno i alei "Solidarności", rozpocznie się uroczystość w hołdzie ludności cywilnej Woli.
O godzinie 19, ze skweru Pamięci, w rozwidleniu ulicy Leszno i alei "Solidarności" wyruszy Marsz Pamięci. Będzie to uroczyste przejście w kierunku Cmentarza Powstańców Warszawy, upamiętniające mieszkańców stolicy, którzy zginęli podczas Powstania Warszawskiego. W trakcie marszu będą wyczytywane ich nazwiska. Zakończenie Marszu Pamięci przewidziano na godzinę 20.30, w parku Powstańców Warszawy. Zapalone zostaną znicze.
6 sierpnia
O godzinie 17, szlakiem II Obwodu Żoliborz, przejedzie Masa Powstańcza. Rowerzyści wystartują z parku Wolności.
"Będziemy jechać obok historycznych miejsc związanych z powstańczym Żoliborzem, m.in. obok dawnego Chemicznego Instytutu Badawczego, który był jednym z głównych punktów wyprowadzania ataków niemieckich, Klasztoru i Gimnazjum ss. Zmartwychwstanek (w Powstaniu Szpital Polowy nr 100, następnie jeden z bastionów obrony Żoliborza – Twierdza Zmartwychwstanek), Parku im. Żołnierzy "Żywiciela" i pomnika Żołnierzy "Żywiciela", Szkoły Głównej Służby Pożarniczej (reduta powstańcza), pl. Wilsona (który był m.in. miejscem koncentracji wychodzących oddziałów po kapitulacji) czy obok pomnika żołnierzy AK poległych w ataku na Dworzec Gdański (z rzeźbą Kobiety z Różą symbolizującą ból polskich kobiet, które utraciły na wojnie swoich mężów, synów i braci)" - przekazano w komunikacie na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego.
Meta zlokalizowana będzie na ulicy Przyokopowej. Dystans, który pokonają uczestnicy, wyniesie ponad 11 kilometrów.
2 października
O godzinie 18 odbędzie się uroczystość zakończenia obchodów 79. rocznicy Powstania Warszawskiego. Opuszczona zostanie flaga państwowa. "Ogień pamięci" zostanie przeniesiony do Grobu Nieznanego Żołnierza. Zgaśnie także iluminacja pomnika w parku gen. Gustawa Orlicz-Dreszera.
Hasło obchodów mówi o miłości
W oprawie graficznej plakatów promujących obchody 79. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego znalazły się zdjęcia młodych ludzi połączonych uczuciami. - Są to zdjęcia z Powstania Warszawskiego oraz inspirowane nimi współczesne zdjęcia wykonane w Warszawie. Pokazują młodość, radość, a przede wszystkim miłość, uczucie najmocniejsze - opowiadał Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.
"Miłość istnieje zawsze" - to także hasło przewodnie tegorocznych obchodów. - Chcieliśmy zaprosić w ten sposób młodych ludzi, dla których tak ważny jest świat uczuć i relacji. Chcemy, żeby zauważyli coś, co było wyjątkowe w pokoleniu żołnierzy Armii Krajowej. Oni nigdy nie byli samotni, zawsze działali z innymi ludźmi. A gwałtowność Powstania Warszawskiego pokazywała też gwałtowność uczuć - podsumował dyrektor Ołdakowski.
Obchodom towarzyszy krótki film w reżyserii Tadeusza Śliwy z piosenką Wojtka Sokoła "Miłość zawsze jest". Inspiracją do stworzenia wyjątkowego klipu był powstańczy ślub, udokumentowany przez Eugeniusza Lokajskiego. "W filmie jesteśmy świadkami ceremonii zaślubin z sierpnia 1944 roku plutonowego podchorążego Bolesława Biegi 'Pałąka' i sanitariuszki Alicji Treutler 'Jarmuż' uwiecznionej m.in. w kronikach powstańczych i na zdjęciach Eugeniusza Lokajskiego 'Broka'. Pełna emocji scena ukazuje moment, w którym miłość miesza się ze śmiercią" - informowało Muzeum Powstania Warszawskiego.
79. rocznicę Powstania Warszawskiego upamiętnił także zespół Sorry Boys. Z tej okazji powstała płyta "Moje serce w Warszawie". - Codziennie rano, kiedy patrzę na horyzont Warszawy, witam się z miastem, którego mogło nie być. A ona odżyła dzięki miłości. I z miłości do tego miasta powstał nasz album - mówiła wokalista Bela Komoszyńska. Koncertowa premiera albumu odbyła się 21 lipca w Parku Wolności.
Źródło: tvnwarszawa.pl
Źródło zdjęcia głównego: Archiwum TVN24