"Bez pana Polska byłaby innym krajem". Marian Turski obchodzi 98. urodziny

Marian Turski z Medalem Wolności Słowa

Źródło: TVN24

"98. urodziny obchodzi dzisiaj Marian Turski, człowiek instytucja, człowiek inspiracja, współtwórca i ambasador naszego muzeum, przewodniczący jego Rady, członek zarządu Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny" – napisało w mediach społecznościowych Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

"Jesteśmy dumni i wdzięczni, że mamy możliwość pracy z panem. Zawsze możemy liczyć na pana rady i na niespożytą energię. Bez pana to muzeum byłoby innym miejscem, a Polska innym krajem" – dodano.

Przeżył dwa marsze śmierci

Marian Turski urodził się 26 czerwca 1926 roku w Druskiennikach w rodzinie polskich Żydów jako Mosze Turbowicz. Po wybuchu wojny wraz z rodziną znalazł się w getcie łódzkim. Członkowie jego rodziny zostali wywiezieni do Auschwitz. Mariana Turskiego w pewnym stopniu chronili przyjaciele z podziemnej organizacji "Lewica związkowa", do której należał. Został deportowany dopiero w sierpniu 1944 roku, jednym z ostatnich transportów do Auschwitz z łódzkiego getta.

W styczniu 1945 roku Marian Turski przeżył marsz śmierci do Buchenwaldu, a w kwietniu, gdy do obozu zbliżały się wojska amerykańskie, drugi marsz do Theresienstadt. Tam, chory na tyfus, doczekał wyzwolenia.

Po zakończeniu wojny Turski zamieszkał w Warszawie. Od 1945 roku działał w młodzieżowej organizacji PPR, a następnie pracował w wydziale prasy PZPR. Od 1958 roku kierował działem historycznym tygodnika "Polityka".

"Auschwitz nie spadło z nieba"

Marian Turski zasłynął m.in. z odważnej wypowiedzi: "Auschwitz nie spadło z nieba", która poruszyła opinię publiczną. - Nie bądźcie obojętni, jeżeli widzicie kłamstwa historyczne. Nie bądźcie obojętni, kiedy widzicie, że przeszłość jest naciągana na poczet aktualnej polityki. Nie bądźcie obojętni, kiedy jakakolwiek mniejszość jest dyskryminowana - mówił 27 stycznia 2020 roku w Oświęcimiu, podczas obchodów 75. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau.

Marian Turski działa m.in. w Żydowskim Instytucie Historycznym, Stowarzyszeniu Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II wojnie światowej oraz Międzynarodowej Radzie Oświęcimskiej.

W 1997 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, w 2007 roku otrzymał Krzyż Zasługi I Klasy Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec za zasługi na rzecz stosunków polsko-niemieckich.