Czystki w tureckiej armii, policji, administracji publicznej i wymiarze sprawiedliwości dotknęły już ponad 50 tys. ludzi. Po nieudanej próbie puczu wojskowego w nocy z 15 na 16 lipca w ciągu zaledwie czterech dni ludzie prezydenta Recepa Tayyipa Erdogana i rząd przystąpili do usuwania ze stanowisk osób, na które pada najmniejszy nawet cień podejrzeń. Dotyczy to nie tylko struktur siłowych. Czystka Erdogana to wydarzenie bezprecedensowe we współczesnej historii Turcji.

Turcja czeka na decyzję Aten w sprawie wniosku o ekstradycję grupy uczestników puczu, którzy zbiegli do Grecji. Ambasador zapewnia, że będą mieli w kraju uczciwy proces i w zawoalowany sposób grozi Grecji jakimiś konsekwencjami, gdyby ta nie wydała żołnierzy.

Pierwsze informacje wywiadowcze o przygotowywaniu puczu Sztab Generalny odebrał ok. godz. 16 czasu lokalnego (15 polskiego czasu) w piątek, czyli na kilka godzin przed tym, jak ulice w największych tureckich miastach zablokowało wojsko.

Prezydent Turcji nie wyklucza kary śmierci w związku z piątkową próbą puczu, pomimo ostrzeżeń, że jej przywrócenie może pogrzebać szansę na wejście do Unii Europejskiej. - To było oczywiste przestępstwo zdrady, więc wniosek o karę śmierci nie może być odrzucony przez rząd - oświadczył w rozmowie z CNN.

Szefowie dyplomacji państw UE wezwali w poniedziałek Turcję do przestrzegania ładu konstytucyjnego, podkreślając znaczenie praworządności. Również sekretarz generalny NATO zwrócił uwagę, że Turcja, jak inni sojusznicy, musi szanować instytucje demokratyczne.

Były dowódca tureckich sił powietrznych gen. Akin Ozturk, oskarżony o udział w nieudanym zamachu stanu w Turcji, którego próbę podjęto w piątek, zaprzeczył w poniedziałek przed sądem w Ankarze, że odgrywał w nim jakąkolwiek rolę - podała agencja Anatolia.

Europejska Sieć Rad Sądownictwa (ENCJ) potępiła w poniedziałek próbę zamachu stanu w Turcji, ale zaapelowała do tureckich władz o pełne poszanowanie niezależności sędziów oraz przestrzeganie zasady rzetelnego procesu. Wyraziła zaniepokojenie "czystką" w tureckim wymiarze sprawiedliwości.

Unia Europejska i USA są zgodne, że Turcja, odpowiadając na próbę zamachu stanu, musi respektować zasady demokracji i prawa człowieka - oświadczyli na wspólnej konferencji prasowej szefowie dyplomacji UE i USA, Federica Mogherini i John Kerry.

Władze na Kremlu są zaniepokojone brakiem stabilizacji w Turcji, Kazachstanie i Armenii. Nie dostrzegają jednak związku między wydarzeniami w tych państwach.

Mamy udokumentowanie dowody na zorganizowanie spisku przeciwko naszemu rządowi. Gdyby USA zażądały ich pokazania, mogłoby to "podważyć naszą przyjaźń" - stwierdził premier Turcji Binali Yildrim. Od soboty prezydent Tayyip Recep Erdogan oskarża otwarcie o zorganizowanie wojskowego puczu przebywającego na emigracji w USA swojego politycznego wroga, Fetullaha Gunula.

Kanclerz Niemiec Angela Merkel wezwała w poniedziałek prezydenta Turcji Recepa Tayyipa Erdogana do przestrzegania praworządności i ostrzegła, że kara śmierci jest nie do pogodzenia z członkostwem w Unii Europejskiej. Taką samą opinię wcześniej wyraził rzecznik rządu Steffen Seibert, który uprzedził, że przywrócenie kary śmierci w Turcji oznaczałoby koniec negocjacji o wstąpieniu kraju do UE.

Premier Bułgarii Bojko Borysow wyraził "silnie zaniepokojenie rewanżyzmem i spiralą przemocy" w Turcji po próbie wojskowego zamachu stanu, do której doszło w nocy z piątku na sobotę.

Alain Juppe, lider sondaży przed przyszłorocznymi wyborami prezydenckimi we Francji, ocenił w wywiadzie, który ukazał się w poniedziałek w "Die Welt", że w Unii Europejskiej nie ma miejsca dla Turcji. Apelował też, by wstrzymano proces rozszerzania UE.

Po próbie puczu w Turcji, potępionej również przez opozycję, Recep Tayyip Erdogan powinien skupić się na pojednaniu, a nie represjach - pisze "Financial Times". Zarówno "FT", jak i "New York Times" oceniają, że trudno mówić o triumfie demokracji w tym kraju.

Tureckie siły bezpieczeństwa wciąż poszukują żołnierzy biorących udział w nieudanym puczu wojskowym, jaki przeprowadzono w nocy z piątku na sobotę - poinformował agencję Reutera anonimowy przedstawiciel służb. Tymczasem w tureckiej administracji i sądach trwają czystki.

Szef chadeków w Parlamencie Europejskim, niemiecki eurodeputowany Manfred Weber, powiedział w radiu Deutschlandfunk, że uzyskanie przez Turcję pełnego członkostwa w UE jest nierealne, a likwidacja wiz dla Turków odsunęła się w daleką przyszłość. W takim samym tonie w niedzielę wypowiedział się szef współrządzącej w Niemczech CSU Horst Seehofer.

Demokracja w Turcji i rządy państwa prawa muszą być chronione "dla dobra tego kraju" - oświadczyła szefowa unijnej dyplomacji Federica Mogherini, odnosząc się do piątkowej nieudanej próby puczu w Turcji.

Enes Kanter - jeden z najlepszych młodych środkowych grających w koszykarskiej lidze NBA - w ostatnich dniach został wielokrotnie zaatakowany w sieci przez zwolenników prezydenta Recepa Tayyipa Erdogana. Kanter, krytyczny wobec rządów polityka oskarżanego o zapędy autorytarne i islamizację kraju, otrzymał pogróżki.

Attache wojskowy ambasady Turcji w Kuwejcie - Mikail Gullu został na prośbę Ankary zatrzymany w niedzielę wieczorem przez władze Arabii Saudyjskiej na lotnisku w mieście Dammam we wschodniej części kraju - poinformowała telewizja Al-Arabiya.

"Mają zatrzymać mnie i moją żonę"; "Może się już nie zobaczymy". Do sędziów zrzeszonych w Międzynarodowym Stowarzyszeniu Sędziów (IAJ) spływają dramatyczne maile od tureckich sędziów, którzy po nieudanym puczu wojskowym są masowo dymisjonowani i zatrzymywani. Zatrzymano już prawie trzy tysiące sędziów i prokuratorów.