"Stacja nadawcza Armii Krajowej w Warszawie, na fali 32,8 oraz 52,1 m. Duch Warszawy jest wspaniały" - to pierwsze słowa, jakie na falach "Błyskawicy" popłynęły w eter. Było to 68 lat temu. Dziś w muzeum Powstania Warszawskiego po raz kolejny uruchomiono radiostację, która przekazywała informacje o walczącej stolicy.
Prace spikerów w czasie Powstania Warszawskiego wykonywali między innymi Jeremi Przybora, a audycje w języku angielskim prowadził Jan Nowak-Jeziorański. - Zawsze na początku sierpnia nadajemy taką krótką audycję nawiązującą do funkcjonowania tej radiostacji w czasie Powstania Warszawskiego. Dzisiaj to jest ósmy raz - opowiada Karol Mazur, szef sekcji dydaktycznej muzeum. Powstaniec warszawski, Adam Drzewoski ps. Phillips wspomina, że odbiór radia w mieście był praktycznie niemożliwy. - Była natomiast doskonałym źródłem informacji dla prawie całej Europy - zaznacza. Po polsku i angielsku na cały kraj i Europę
Radiostacja "Błyskawica" powstała w Częstochowie w 1943 r. Jej konstruktorem był krótkofalowiec i członek ZWZ Antoni Zębik. "Przywieziono ją do Warszawy pod koniec 1943 r. i umieszczono w warsztacie samochodowym przy ul. Huculskiej, gdzie przeleżała do 1 sierpnia. Opiekujący się nią oficer dostał rozkaz przeniesienia radiostacji na ul. Mazowiecką, do Biura Informacji i Propagandy AK. W trakcie przewozu ul. Marszałkowską transport dostał się pod ostrzał niemiecki" - opowiadał w środę Adam Drzewoski z sekcji łączności Komendy Głównej AK. W niewyjaśnionych okolicznościach konwojent zginął, a ładunek porzucono. Ponieważ w nocy padało i skrzynie zamokły, po ich odnalezieniu radiostacja nie nadawała się do użytku. Trzeba było naprawić i częściowo wymienić części. Pierwszą audycję "Błyskawica" wyemitowała 8 sierpnia o 9.45. Odtąd nadawała cztery razy dziennie po polsku i dwa razy po angielsku. Programy redagowali pracownicy Polskiego Radia oraz Biura Propagandy i Informacji KG AK. Zasięg radiostacji był duży, słyszano ją nie tylko w Polsce, ale nawet w Londynie i u wybrzeży USA. "Błyskawica" czterokrotnie zmieniała lokalizację. Ostatnim miejscem był budynek biblioteki na rogu ul. Koszykowej i Mokotowskiej, skąd 4 października odczytano ostatni komunikat. Później kierownik radiostacji zniszczył "Błyskawicę", by nie wpadła w ręce niemieckie.
Autor: nsz//mat / Źródło: PAP, TVN24
Źródło zdjęcia głównego: TVN24