Dzieło "Rzeczywistość" namalowane przez jednego z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego symbolizmu Jacka Malczewskiego po raz drugi ustanowiło rekord na polskim rynku sztuki. Obraz wylicytowano w czwartek podczas aukcji "Jacek Malczewski i Jego Epoka" za 18,5 milionów złotych, a po doliczeniu opłaty aukcyjnej finalna cena wyniosła 22,2 miliony złotych.
- Ta aukcja to nie tylko sukces finansowy, ale przede wszystkim potwierdzenie, że polski rynek sztuki jest dojrzały i może funkcjonować na równi z najważniejszymi rynkami europejskimi. Od lat budujemy jego fundamenty, konsekwentnie podnosząc poprzeczkę i wprowadzając najwyższe standardy - powiedziała Agata Szkup, historyk sztuki i prezes zarządu DESA Unicum.
Burzliwe losy obrazu
Los obrazu Jacka Malczewskiego "Rzeczywistość", jednego z najcenniejszych dzieł XX wieku, był przez długie lata nieznany. Dzieło znalazło się ponownie w obszarze polskiej kultury po 96 latach. Ostatni raz widziane było w 1926 roku. Od tego czasu o jego istnieniu zaświadczała tylko czarno-biała fotografia autorstwa Amalii Krieger, krakowskiej fotografki, która na początku XX wieku wykonała zdjęcia dokumentujące obrazy zgromadzone w pracowni Malczewskiego. Płótno pojawiło się niespodziewanie w 2021 roku na zagranicznym portalu aukcyjnym. W 2022 roku właściciel "Rzeczywistości" powierzył obraz DESA Unicum na sprzedaż. Licytacja zakończyła się przebiciem wcześniejszego rekordu należącego do tego samego obrazu z 2022 roku - wówczas zapłacono za niego 20,4 miliony złotych.
Płótno do nabywcy jednak wtedy nie dotarło, ponieważ na wniosek Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zajęła się nim prokuratura. Postępowanie dotyczyło domniemanego nielegalnego wywozu dzieła z kraju. W czerwcu 2024 roku obraz został "oczyszczony z zarzutów", co potwierdził sąd w lutym bieżącego roku. W marcu dom aukcyjny DESA Unicum poinformował o odzyskaniu pracy. Pomimo zadeklarowania chęci skorzystania z prawa pierwokupu Muzeum Narodowe w Warszawie wycofało się z transakcji.
Obraz wrócił na aukcję z ceną wywoławczą ustaloną na poziomie 17 milionów złotych - dokładnie taką samą, za jaką został wylicytowany podczas poprzedniej aukcji w 2022 roku.
Symbolika "Rzeczywistości"
Przesycona symbolami i bardzo osobista "Rzeczywistość" została stworzona w najlepszym okresie twórczości artysty. "Malczewski w barokowej wręcz kompozycji dotknął najważniejszych tematów, które nurtowały go przez całą twórczość: misji artysty, patriotycznego posłannictwa sztuki oraz romantycznych i narodowych mitów. Przedstawia wielowątkową scenę z dużą liczbą postaci symbolizujących upadek Rzeczypospolitej i powstańczą historię zniewolonego kraju" - opisywała Agata Szkup.
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:
Autorka/Autor: dg/ tam
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: DESA Unicum