"Aresztowany" obraz wraca do domu aukcyjnego

"Rzeczywistość" - obraz Jacka Malczewskiego z 1908 roku
09.12.2022 | "Rzeczywistość" Jacka Malczewskiego sprzedana. Nowy właściciel może jednak nigdy obrazu nie dostać
Źródło: Adrianna Otręba | Fakty TVN

Obraz "Rzeczywistość" Jacka Malczewskiego powrócił do domu aukcyjnego. O jego przekazaniu poinformował DESA Unicum. Wcześniej prokuratura umorzyła postpowanie w sprawie obrazu.

W czerwcu ubiegłego roku rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie prok. Piotr Antoni Skiba poinformował, że umorzono śledztwo w sprawie możliwości popełnienia przestępstwa polegającego na nielegalnym wywozie za granicę Polski obrazu olejnego Jacka Malczewskiego "Rzeczywistość". Zawiadomienie w tej sprawie złożyło w 2022 roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Dom aukcyjny zadecyduje o dalszym losie obrazu

O przekazaniu obrazu poinformował dom aukcyjny DESA Unicum. "Obraz został uwolniony od zarzutów i może wrócić do DESA Unicum, która będzie decydować o dalszych losach Rzeczywistości" - przekazano.

- Cieszymy się z pozytywnego zakończenia tej sprawy, ale przede wszystkim z tego, że oficjalnie potwierdzono to, co powtarzaliśmy od samego początku – nasza weryfikacja dzieł sztuki była całkowicie prawidłowa i rzetelna - ocenił prezes Rady Nadzorczej DESA Unicum Juliusz Windorbski.

7 grudnia 2021 roku na niemieckiej stronie internetowej portalu aukcyjnego e-Bay został wystawiony na sprzedaż obraz Malczewskiego "Rzeczywistość" z 1908 roku. W okresie międzywojennym należał do lwowskiego kolekcjonera. W 1926 r. był wystawiany na jubileuszowej wystawie artysty we Lwowie. Dalszy los obrazu nie był znany, uważano go za zaginiony.

W grudniu 2021 roku ujawnił się jego nowy posiadacz. Miał wskazać, że dzieło należało do jego babci, która wraz z mężem albo sama w 1954 roku w ramach programu repatriacyjnego wyjechała z Polski do Niemiec Zachodnich.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podjęło wtedy działania zmierzające do ustalenia losów obrazu i jego aktualnego statusu prawnego.

W styczniu 2022 roku przedstawiciele jednego z polskich domów aukcyjnych dokonali we Francji oględzin obrazu. Stwierdzili, że jest autentyczny. W lutym 2022 roku obraz nabyła polska spółka prawa handlowego po dokonaniu jego oględzin i sprawdzeniu, że nie jest poszukiwany. Po uzyskaniu odpowiednich zezwoleń obraz trafił do Polski do wielomiesięcznej konserwacji.

"Rzeczywistość" - obraz Jacka Malczewskiego z 1908 roku
"Rzeczywistość" - obraz Jacka Malczewskiego z 1908 roku
Źródło: DESA Unicum

Zabezpieczony przez polskie organy ścigania

Pod koniec roku 2022 roku został wystawiony na aukcję, która miała się odbyć w dniu 8 grudnia 2022 roku. Obraz został wyceniony, jego wartość to przedział od 14 milionów złotych do 22 milionów złotych. Wtedy "Rzeczywistość" została zabezpieczona przez polskie organy ścigania jako dowód rzeczowy.

Ówczesna dyrektor Centrum Informacyjnego MKiDN Anna Pawłowska-Pojawa w imieniu resortu kultury wyjaśniła, że "zatrzymanie obrazu w depozycie dokonane przez prokuraturę jest czynnością mającą na celu zabezpieczenie go jako dowodu rzeczowego na potrzeby postępowania karnego".

Jednak Prokuratura Okręgowa w Warszawie uchyliła to postanowienie prokuratury rejonowej, obraz wrócił do DESY i trafił na aukcję. Został warunkowo sprzedany na aukcji za łączną kwotę 20,4 miliona złotych (do ceny wylicytowanej 17 milionów złotych doliczono opłatę aukcyjną w wysokości 20 procent ceny wylicytowanej, tj. 3,4 mln zł) i trafił do magazynu Muzeum Zamku Królewskiego w Warszawie.

Czytaj także: