Co dalej z budynkami dawnej piekarni Rajcherta na Grochowie? Po ponad roku od zakupu zabytkowej nieruchomości przez dzielnicę nie widać jeszcze śladów nowej inwestycji. Władze Pragi Południe zamierzają przekształcić kompleks tak, by pełnił rolę społeczno-kulturalną. W najbliższych miesiącach zamierzają zająć się wyłonieniem koncepcji architektonicznej.
Jesienią 2023 roku władze Pragi Południe informowały o zakupie ponadstuletnich budynków zabytkowej piekarni u zbiegu Grochowskiej i Wiatracznej. Urzędnicy skorzystali z prawa pierwokupu i nabyli nieruchomość, by zapobiec planom budowy apartamentowca, którym sprzeciwiała się lokalna społeczność.
Ponad rok po finalizacji zakupu nie widać jeszcze żadnych ruchów związanych z zagospodarowaniem zabytkowego obiektu. Zapytaliśmy urzędników, jakie działania są obecnie podejmowane w tej sprawie.
- W 2025 roku planowane jest przeprowadzenie, we współpracy z Biurem Architektury i Planowania Przestrzennego, konkursu architektonicznego, w którym zostanie wyłoniona koncepcja modernizacji zabudowań i terenu dawnej piekarni Rejcherta - przekazał naszej redakcji Michał Szweycer z Urzędu Dzielnicy Pragi Południe.
Jak przypomniał, modernizacja budynku przy Grochowskiej ma na celu stworzenie miejsca służącego lokalnej społeczności i realizującego funkcje edukacyjne, społeczne oraz kulturalne. Wstępny plan zakłada, że w obiekcie znajdą się między innymi sala koncertowa z zapleczem, sala multimedialna, galeria sztuki, biblioteka oraz sala kina studyjnego. - Dzięki temu obiekt ten będzie umożliwiał organizowanie wydarzeń dla wszystkich grup mieszkańców Pragi Południe, niezależnie od wieku czy upodobań - zaznacza Szweycer.
Realizacja inwestycji planowana jest w latach 2025 - 2028. Jej szacowany koszt to około 23 miliony złotych.
Modernizacja zabytku będzie wymagała czasu
O działania związane z modernizacją obiektu przy Grochowskiej pytali także stołeczni radni z klubu Prawa i Sprawiedliwości Jacek Cieślikowski i Damian Kowalczyk. Na ich interpelacje odpowiedziała na początku stycznia wiceprezydentka Warszawy Aldona Machnowska-Góra, odpowiadająca w ratuszu między innymi za sprawy z zakresu rewitalizacji i ochrony nad zabytkami.
- Proces inwestycyjny związany z modernizacją dawnej piekarni Reicherta został już rozpoczęty. Obecnie trwają prace przygotowawcze, w trakcie których m.in. zwrócono się do Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wydanie zaleceń konserwatorskich. Zgodnie z otrzymanymi w listopadzie bieżącego roku zaleceniami konserwatorskimi należy przed rozpoczęciem prac projektowych przeprowadzić kwerendę archiwalną oraz wykonać inwentaryzację obiektu z uwzględnieniem zniszczeń i zabytkowego wyposażenia -zaznaczyła Machnowska-Góra.
Wiceprezydentka wyjaśniła, że po przeprowadzeniu konkursu architektonicznego i wyłonieniu jego zwycięzcy, nadejdzie czas na wybór jednostki projektowej, która wykona dokumentację i uzyska wszelkie uzgodnienia, decyzje i pozwolenia. Kolejnym etapem będzie przeprowadzenie postępowań na nadzór inwestorski oraz na wykonanie zasadniczych robót budowlanych. Dopiero wtedy nastąpi realizacja inwestycji i przekazanie jej do użytkowania.
- Opracowanie szczegółowego harmonogramu prac i zabezpieczenie odpowiednich środków będzie możliwe na dalszych etapach inwestycji, w szczególności po rozstrzygnięciu konkursu architektonicznego - zastrzegła Machnowska-Góra.
Na czas realizacji modernizacji ma wpływ kwestia ochrony konserwatorskiej. "- Z uwagi na zabytkowy charakter nieruchomości, konserwator zabytków poinformował o możliwości uzyskania kolejnych zaleceń, co może dodatkowo wydłużyć proces inwestycyjny - dodała wiceprezydentka.
Piekarnia Rajcherta działała niemal do wybuchu powstania
Charakterystyczna stuletnia budowla z czerwonej cegły stoi u zbiegu Grochowskiej i Wiatracznej. Na bryłę składają się trzy budynki. Na rogu mieści się piętrowa kamienica, dalej stoi budynek produkcyjny o kształcie litery L, a za nią jest jeszcze stróżówka połączona z bramą wjazdową. Dawną piekarnię uznaje się za symbol fabrycznego Grochowa. Od dwunastu lat pozostaje wyłączona z użytkowania. Niszczeje.
Budynek powstał w latach 1918-1926 na działce kupionej przez Teodora Rajcherta i jego żonę z myślą o własnej piekarni. Tak powstała "Europejska", uznawana wówczas za jedną z najnowocześniejszych warszawskich piekarni. Podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku w dach trafiła bomba, wystrzelona w trakcie niemieckiego nalotu. Mieszkanie właścicieli spłonęło, osłabieniu uległa konstrukcja budynku w części północnej. Mimo to, w listopadzie udało się wznowić działalność piekarni. W okupacyjnych warunkach przetrwała niemal do końca lipca 1944 roku. Jej istnienie przerwała śmierć Teodora Rajcherta.
Po wojnie piekarnię przejęła spółdzielnia Społem, następnie Spółdzielnia Piekarsko-Ciastkarska, która ją zamknęła. Spadkobierczynie Rajcherta przez lata walczyły o odzyskanie budynku, udało im się to dopiero po 67 latach, w 2012 roku. W tym samym czasie budynek wpisano do gminnej ewidencji zabytków, a w 2017 elewacje frontowe piekarni Rajcherta zostały wpisane do rejestru zabytków.
W grudniu 2019 wojewódzki konserwator zabytków wyraził zgodę na rozbiórkę budynku piekarni i zastąpienie go pięciopiętrowym budynkiem, do którego zostałyby włączone dwie elewacje piekarni, brama i część ogrodzenia. W 2020 roku Ewa Męczyńska, wnuczka praskiego piekarza, mówiła, że rodzina miała różne wizje przywrócenia świetności temu miejscu. Szybko okazało się, że budynek jest w bardzo złym stanie. Przez brak pieniędzy na renowację, spadkobierczynie postanowiły sprzedać nieruchomość deweloperowi. Ich decyzja wzbudziła społeczny sprzeciw, co relacjonowaliśmy na tvnwarszawa.pl.
W lutym 2020 na wniosek Towarzystwa Opieki nad Zabytkami konserwator wznowił postępowanie o wpis do rejestru zabytków nieobjętej wpisem z 2017 części budynku, jednak w marcu 2021 umorzył postępowanie o wpis do rejestru. W tym samym miesiącu interwencję podjął Generalny Konserwator Zabytków, który wstrzymał wykonanie wydanego pozwolenia na rozbudowę. Po wycofaniu się inwestora spadkobierczynie właściciela piekarni wystawili budynek na sprzedaż.
Autorka/Autor: kk/gp
Źródło: tvnwarszawa.pl
Źródło zdjęcia głównego: Tomasz Kucharski Burmistrz Dzielnicy Praga Południe/facebook.com