Powstanie w getcie warszawskim było największym zbrojnym zrywem Żydów podczas II wojny światowej, a zarazem pierwszym powstaniem miejskim w okupowanej Europie. 19 kwietnia 1943 roku warszawscy Żydzi podjęli walkę zbrojną z Niemcami. Powstańcy nie mogli mieć nadziei na zwycięstwo, jednak wobec perspektywy nieuchronnej zagłady, nie chcieli ginąć biernie.
Wystawa w POLIN "Wokół nas morze ognia"
Doświadczenia cywilów, zapisane w pamiętnikach i dziennikach, w trakcie albo już po zakończeniu powstania w warszawskim getcie, stały się punktem wyjścia do wystawy "Wokół nas morze ognia", przygotowanej na 80. Rocznicę wybuchu tego zrywu. Ekspozycja dotyczy historii, która wydarzyła się na stołecznym Muranowie, w miejscu, gdzie stoi teraz Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Opowiada o losach ok. 50 tys. cywilów, którzy podczas powstania ukrywali się w labiryncie bunkrów i skrytek. Ślady historii tych osób nadal znajdują się pod powierzchnią ziemi. Autorką koncepcji jest prof. Barbara Engelking, a kuratorką ekspozycji - Zuzanna Schnepf-Kołacz. Została otwarta we wtorek 18 kwietnia, w przeddzień rocznicy.
ZOBACZ: "Wokół nas morze ognia". Przejmujący prolog filmowy.
80. rocznica wybuchu powstania w getcie. Żonkile na ulicach miast
19 kwietnia, w rocznicę wybuchu powstania w getcie, organizowana jest akcja społeczno-edukacyjna "Żonkile". Wolontariusze rozdają na ulicach papierowe kwiaty, przypominające o wydarzeniach z 1943 roku - do akcji przyłączają się szkoły, biblioteki i instytucje kultury. „Żonkile” od początku przebiegają pod hasłem Łączy nas pamięć, które podkreśla siłę wspólnoty, znaczenie solidarności, potrzebę dialogu ponad podziałami.
ZOBACZ: Papierowe żonkile na ulicach sześciu polskich miast.
Z okazji 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim 19 kwietnia odbędzie się premiera filmu animowanego "Zdążyć przed Panem Bogiem". Animacja powstała na podstawie książki Hanny Krall, która pozostaje jednym z najważniejszych i najbardziej przejmujących tekstów o Zagładzie.
80. rocznica wybuchu powstania w getcie. Wiersze "Dzieci Getta"
Aktorzy polskich teatrów zostali zaproszeni przez dyrektorkę Teatru Żydowskiego, Gołdę Tencer, do nagrania wierszy z tomu "Dzieci Getta" Stefanii Grodzieńskiej. Utwory zostaną opublikowane na profilach mediów społecznościowych teatrów biorących udział w projekcie, a Teatr Żydowski będzie emitować nagrania z wierszami w dniach od 19 kwietnia do 16 maja.
80. rocznica powstania w getcie. W Warszawie zawyją syreny alarmowe.
Syreny zawyją o 12, zmiany w ruchu w Warszawie
"Dla upamiętnienia rocznicy o godz. 12:00, na terenie Warszawy zostaną uruchomione syreny miejskiego systemu alarmowania i ostrzegania ludności. Syreny zostaną uruchomione na podstawie polecenia Prezydenta m.st. Warszawy. Wyemitowany zostanie sygnał dźwiękowy ciągły, trwający 60 sekund" - poinformował urząd miasta.
PRZECZYTAJ: "Tylko pamięć może uchronić nas od dalszego potwornego zła".
W związku z obchodami na drogach w okolicy POLIN i Pomnika Bohaterów Getta wprowadzone zostaną ograniczenia. "Przez całą środę, 19 kwietnia, na ulicach Anielewicza, Karmelickiej, Lewartowskiego, Nalewki i Zamenhofa będzie obowiązywał zakaz zatrzymywania się i postoju.
Dodatkowo fragmenty ulic Anielewicza, Lewartowskiego i Zamenhofa, w rejonie placu Bohaterów Getta Warszawskiego, będą zamknięte od godziny 6 do około godziny 15. Kierowcy nie pojadą m.in. z ulic Andersa i Świętojerskiej w Anielewicza, natomiast od strony alei Jana Pawła II dojadą tylko do ronda u zbiegu z ulicą Karmelicką, gdzie będą musieli skręcić w lewo lub prawo. Ulica Zemenhofa zostanie podzielona na dwa odcinki – od południa będzie nią można dojechać wyłącznie do Anielewicza, gdzie będzie obowiązywał nakaz skrętu w stronę Andersa. Natomiast od północy kierujący dotrą wyłącznie do Lewartowskiego i tam będą kierowani ponownie w stronę ulicy Stawki. W tym czasie ulica Nalewki będzie kończyła się ślepo – wyjechać z niej będzie można wyłącznie na ulicę Dubois.
PRZECZYTAJ: "50 tysięcy osób w czasie powstania w getcie warszawskim ukrywało się pod ziemią"
Utrudnienia czekają też komunikację miejską. W tych samych godzinach objazdami kursować będą także linie 111 i 180. Autobusy 111, jadąc w kierunku Gocławia, od skrzyżowania ulic Anielewicza i alei Jana Pawła II skręcą w tę ostatnią w prawo, dojadą do Nowolipki i dalej w stronę Andersa. W drodze do pętli Esperanto, u zbiegu Nowolipki i Zamenhoffa, skręcą w Nowolipki, przejadą przez Smoczą i od ulicy Anielewicza pojadą dalej swoją podstawową trasą.
180, w stronę Wilanowa, na skrzyżowaniu ulic Anielewicza i alei Jana Pawła II skręcą z kolei w lewo, by ulicami Stawki, Muranowską i Bonifraterską dojechać do swojej trasy. W kierunku Chomiczówki autobusy od skrzyżowania Świętojerskiej, Andersa i Anielewicza pojadą Andersa (w lewo), a następnie Nowolipki i Smoczą do Anielewicza, i do swojej trasy.
Prezydenci Niemiec i Izraela w Warszawie
Prezydenci Niemiec i Izraela: Frank-Walter Steinmeier i Icchak Herzog złożą w środę wizytę w Polsce. Spotkają się z prezydentem Andrzejem Dudą, wezmą również udział w głównych obchodach 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim - przekazała Kancelaria Prezydenta.
Zgodnie z programem wizyty, opublikowanym we wtorek na stronie KPRP, na godz. 9.30 w Pałacu Prezydenckim zaplanowano rozmowy dwustronne prezydenta Dudy z prezydentem Niemiec, zaś na godz. 10.30 - z prezydentem Izraela. Następnie odbędą się rozmowy delegacji pod przewodnictwem prezydentów.
W południe trzej prezydenci wraz z małżonkami wezmą udział w uroczystości upamiętniającej 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. Prezydenci złożą również wieńce przed Pomnikiem Bohaterów Getta.
Z kolei o godz. 17.30 przywódcy z małżonkami wezmą udział w uroczystości odsłonięcia tablicy upamiętniającej wizytę Naczelnego Rabina Palestyny w Synagodze Nożyków w 1946 r.
Szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej Marcin Przydacz zapowiedział, że głównym tematem porannych spotkań prezydenta Dudy będzie kwestia bezpieczeństwa w związku z rosyjską agresją na Ukrainę i tego, jak społeczność międzynarodowa powinna reagować na agresywną politykę rosyjską. Jak dodał, drugim tematem spotkań, wpisanym w kontekst wizyty, będzie polityka historyczna i pamięć o nazistowskich zbrodniach na terytorium Polski.
Posadzą Drzewo Pamięci
20 kwietnia przy Muzeum POLIN, na skwerze Willy’ego Brandta, odbędzie się uroczystość zasadzenia Drzewa Pamięci. Jako gość specjalny wystąpi kantor Nachman Turgeman z Izraela.
Tego samego dnia (w godzinach 17-19) w budynku Reduty Banku Polskiego, przy ulicy Bielańskiej 10, odbędzie się specjalny pokaz performansu "Pif Paf in piach". Ten wyjątkowy spektakl miał swoją premierę 1 września 2022 roku. Powstał według tekstów przygotowanych przez: Remigiusza Grzelę, Karolinę Kirsz, Piotra Pazińskiego, Pawła Szapiro, Bellę Szwarcman-Czarnotę, Gołdę Tencer, Różę Ziątek-Czarnotę i Agnieszkę Żółkiewską.
22 kwietnia Teatr Żydowski zaprasza na premierę spektaklu "Pieśni Getta". Złożą się na niego pieśni w języku polskim i jidysz, a także fragmenty listów, dzienników i relacji pisanych w getcie.
- Przywołujemy cienie pomordowanych w gettach i obozach. Została po nich garść popiołu, grudka piasku przesypywana przez czas. Usta setek tysięcy dzieci żydowskich milczą na zawsze, a niektóre z tych nielicznych, które przeżyły, dają świadectwo prawdzie – mówi Gołda Tencer, dyrektorka Teatru Żydowskiego.
23 kwietnia przez Warszawę przejdzie marsz modlitwy "Szlakiem Pomników Getta Warszawskiego".
Ślady dawnych mieszkańców
W 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim, Muzeum Warszawy zaplanowało na kwiecień i maj bogaty program spacerów miejskich i wykładów. Wśród spacerów m.in.: "Ślady żydowskiej Woli", "Żydowska Praga – śladami dawnych mieszkańców i miejsc" czy też "Spacer wokół murów, kładek i podziemnych przejść w getcie warszawskim". Tematy wykładów to na przykład "Apteki i aptekarze w warszawskim getcie. O lekach, leczeniu i szmuglu", "Pamiątki getta i pamięć o getcie w przestrzeni Warszawy". Szczegóły na stronie Muzeum Warszawy.
PRZECZYTAJ. Rodzina Kuczerów ma swój skwer. "Będzie symbolicznym grobem".
Warszawa i Tel Awiw połączone muzyką
"Łączy nas pamięć" to hasło, które od początku towarzyszy akcji Żonkile. Tak zatytułowany jest też koncert, który upamiętni 80. rocznicę powstania w getcie warszawskim. W czwartek, 20 kwietnia, w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN orkiestra Sinfonia Varsovia pod batutą Anny Duczmal-Mróz dokona prawykonania koncertu fortepianowego "Dla Josimy". Skomponowany przez Hanię Rani utwór jest inspirowany muzyką napisaną i prezentowaną w warszawskim getcie przez nastoletnią pianistkę i kompozytorkę Josimę Feldschuh. Wieczorem zabrzmi też napisane w getcie "Concertino na fortepian i orkiestrę" Władysława Szpilmana, "Poemat" na skrzypce i orkiestrę Szymona Laksa oraz "Kołysanka" Andrzeja Panufnika.
We wtorek, 18 kwietnia, w Filharmonii Izraelskiej im. Bronisława Hubermana w Tel Awiwie odbył się specjalny koncert symfoniczny współfinansowany przez Miasto Stołeczne Warszawę. Orkiestrę Filharmonii Izraelskiej poprowadził wybitny polski dyrygent i promotor muzyki żydowskich kompozytorów, Łukasz Borowicz. Na program wieczoru złożyły się: Uwertura z opery "Raj Utracony" Krzysztofa Pendereckiego, "Koncert na trąbkę i orkiestrę" Mieczysława Wajnberga i VII Symfonia Ludwiga van Beethovena.
Autorka/Autor: pop
Źródło: tvnwarszawa.pl/PAP
Źródło zdjęcia głównego: IPN