Trawnik przed blokiem na warszawskim Tarchominie. Na pierwszy rzut oka scena wydaje się niewinna - biały dzik w łaty w towarzystwie owczarka niemieckiego. "Świniodzik", jak nazywają go mieszkańcy, na osiedle przychodzi nawet kilka razy dziennie. Czy to bezpieczne? - Dziki odbierają psy jako drapieżniki. Ich bliskie kontakty mogą się źle skończyć - ostrzega Andżelika Gackowska z Lasów Miejskich.
- Ale jaki oswojony ten dzik, jakoś go tam nie bije. Lata tylko - komentuje mieszkanka, która jest świadkiem bliskiego kontaktu dzika z owczarkiem niemieckim. Inni cieszą się, że zwierzęta "fajnie się bawią".
- Dziki są takie w łaty? - dziwi się obserwująca zdarzenia kobiet. - To jest świniodzik, mezalians, proszę pani - odpowiada jej sąsiad. Na nagraniu dzik cały czas biega za psem.
Sytuacja miała miejsce w poniedziałek, 29 maja. - Ten "świniodzik", pojawia się na osiedlu przy ulicy Śreniawitów do kilku razy dziennie - przekazuje nam Grzegorz, mieszkaniec Tarchomina, który nagrał zdarzenie.
Dla dzika pies to drapieżnik
O ocenę sytuacji zapytaliśmy Andżelikę Gackowską, zastępczynię dyrektora ds. gospodarki leśnej w Lasach Miejskich w Warszawie, które otrzymują od mieszkańców zgłoszenia o pojawiających się w mieście dzikach.
- Z naszego doświadczenia wiemy, że psy są atakowane przez dziki. Jeżeli ktoś spuszcza psa ze smyczy na terenach zieleni, na terenie leśnym, robi to w zasadzie nielegalnie. Jest to zagrożenie dla tego psa. Właściciel musi się liczyć z tym, że dzik może zareagować agresywnie - ostrzega Gackowska. - Dziki odbierają psy jako drapieżniki, jako zagrożenie. Takie psy, które mają nawet dobre chęci, idą się przywitać, zapoznać z innym zwierzęciem, to takie ich bliskie kontakty mogą się źle skończyć i dziki mogą odbierać to jako atak - wyjaśnia.
Czytaj też: To nie dziki opanowały wrocławski park. "To mieszańce ze świniami domowymi i wietnamskimi"
Jak przyznaje, w wyniku podobnych sytuacji, do instytucji zgłaszane są roszczenia - dotyczą odszkodowań czy pokrycia kosztów opieki weterynaryjnej dla psów, które zostały poszkodowane przez dziki. - Jeżeli tutaj była to sytuacja, w której pies nie ucierpiał, to można pogratulować szczęścia psu i jego opiekunowi - mówi nasz rozmówczyni.
Może roznosić kleszcze
Ale oprócz tego, że dzik może psa zranić, jest jeszcze inne zagrożenie. Zastępczyni dyrektora Lasów Miejskich zaznacza, że dzikie zwierzęta mają na sobie bardzo dużo pasożytów, między innymi kleszcze. Te z kolei mogą przenosić m.in. groźną dla psów boreliozę.
- Co prawda nie spotkaliśmy dzika, który byłby chory na wściekliznę i który by atakował jakieś inne zwierzęta lub człowieka, ale teoretycznie jest to możliwe - przyznaje Gackowska. - Większym zagrożeniem są tutaj lisy, jenoty i małe drapieżniki. Zdarzyły się też dwa przypadki wścieklizny u saren lub kotów - przytacza.
Dlaczego dzików jest tak dużo?
Zdaniem specjalistki miasto stwarza bardzo dobre warunki dla dzikich zwierząt. Szczególnie Warszawa, gdzie powierzchnia zielonych terenów stanowi ponad 40 procent.
- Dziki są przykładem takiej sytuacji ze względu na to, że nie są terytorialne, są bardzo inteligentne. Pozwala im to przyzwyczaić się do życia w mieście, uczyć się korzystać z tego, co my pozostawiamy w swoim otoczeniu, a co one mogą wykorzystać do zjedzenia - tłumaczy.
Jak zapewnia, obecność dzikich zwierząt w mieście nie wynika z intensywnych polowań wokół Warszawy. - To stwierdzenie to bzdura, bo wystarczy prześledzić dane dotyczące, chociażby odstrzałów dzikich zwierząt wokół miasta. Przez ostatnich 10 lat był trzykrotny spadek liczebności polowań w województwie mazowieckim. Zdecydowanie więcej jest za to lasów czy terenów zielonych w mieście i poza miastem. Jeżeli ktoś już wypędza dziki z terenów leśnych, to jesteśmy to my, turyści, a nie myśliwi - ocenia.
W mieście dziki czują się bezpiecznie. Jest ciepło, jest co jeść, jest gdzie się schować. W ocenie Gackowskiej, ludzie nie stanową już dla nich zagrożenia.
- Bo na dzikie zwierzęta się nie poluje, a wręcz się je dokarmia. Dzikie zwierzęta są otaczane takim kultem. Nie mają powodu, żeby się stąd wyprowadzać. Mówię tutaj o gatunkach, które mają charakter pozwalający na funkcjonowanie w takich warunkach. Dziki są, przyzwyczajają się do naszej obecności - twierdzi. Jednak, jak zauważa, sami ściągamy na siebie problem. - Wystawiając śmieci przed posesje, wyrzucając resztki jedzenia przed ogrodzenia i balkony, dokarmiając - wylicza.
Na facebookowych grupach mieszkańców można jednak znaleźć sporo filmów z dzikami nagrywanymi z bliskiej odległości. - To najgorsze, co można zrobić, bo nie wiemy, co siedzi w głowie zwierzęcia. Jak odbierze takie podchodzenie? Dla jednego może to być neutralne, dla drugiego sytuacja, sprawiająca wrażenie zagrożenia. Nie jesteśmy tego w stanie przewidzieć - ocenia Andżelika Gackowska.
- Inaczej będzie się zachowywała locha z młodymi, a inaczej będzie się zachowywał roczny warchlak, który szuka jedzenia w naszej okolicy i nie czuje się zagrożony - mówi. A wreszcie zwierzęta tak, jak ludzie, mogą mieć różne dni.
Dlatego ważna jest zasada, by nie traktować dzikich zwierząt jak pupili. Zdaniem ekspertki, najlepiej odnosić się do nich z szacunkiem i z dystansem.
Bliskie spotkanie. Jak się zachować?
Zdaniem Gackowskiej, gdy widzimy dzika najlepiej odwrócić się i obejść zwierzę szerokim łukiem. Sporo zależy od miejsca. - Jeżeli spotykamy zwierzę na zamkniętej posesji, wychodzimy stamtąd jak najszybciej i dzwonimy po służby - radzi.
- Jeżeli spotykamy dziki na ulicy, kiedy żerują na trawniku, starajmy się nie wchodzić z nimi w interakcję. Nie robić sobie z nimi selfie, a przede wszystkim nie dawać niczego do jedzenia. Bo to jest najgorsze, co możemy zrobić - zaznacza.
Z kolei, jeżeli spotykamy dziki w lesie, trzeba pamiętać, że to ich teren. - Trzymamy psa na smyczy, nie schodzimy z wyznaczonych szlaków, absolutnie nie zostawiamy niczego do jedzenia po sobie - mówi.
Coraz więcej zgłoszeń
Wicedyrektorka Lasów Miejskich przyznaje, że zgłoszeń dotyczących dzików w mieście przybywa. Od początku roku było ich już 1545. Gwałtowny skok nastąpił w latach 2019 i 2020, kiedy zakończyły się odstrzały sanitarne.
Populacja dzika dynamicznie się rozwija także dlatego, że mają one gigantyczne możliwości rozrodcze. - Może ich przybyć o 200 procent w ciągu roku - wylicza.
W zeszłym roku były decyzje o odstrzale. Populację zredukowano o 250 osobników na terenie Warszawy. W tym roku na razie takiej decyzji nie ma. Miasto na razie analizuje sytuację.
Atakują tylko w ekstremalnych sytuacjach
Czy należy bać się dzików? Czy mogą zaatakować? - Ostatni znany mi przypadek taki, który się odbił echem w mediach to jest przypadek dziecka, które było zaatakowane przez dzika w Legnicy 2 września 2022 roku. Jeżeli chodzi o Warszawę, wpływają zgłoszenia od mieszkańców, którzy twierdzą, że byli zaatakowani przez dzika. Wydaje się jednak, że to są pozorowane ataki. Dziki czasami podbiegają do zwierzęcia czy człowieka, jeżeli chcą go wystraszyć. Podbiegają intensywnie i hamują - opisuje Gackowska.
Zaznacza jednak, że ataki zdarzają się bardzo rzadko, w ekstremalnych sytuacjach. Kiedy zwierzę jest ranne albo kiedy nie ma drogi ucieczki.
- Zwierzęta są pragmatyczne, nigdy nie wiedzą, jak dana sytuacja się skończy, w związku z tym naprawdę nie podejmują pochopnych decyzji. Straszą, ale przejście do danego ataku jest ekstremum. Nie twierdzę, że to się nigdy nie wydarzy, bo może. To nie jest jednak sytuacja, która powinna martwić mieszkańców, że dziki będą ludzi atakowały - twierdzi.
Źródło: tvnwarszawa.pl
Źródło zdjęcia głównego: Grzegorz