Jak wybrać radnego i nie tylko

21 listopada wybierzemy naszych przedstawicieli do rad gmin, powiatów i sejmików wojewódzkich. Wybierzemy też wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Lokale wyborcze będą otwarte w godz. 8-22. Do czasu ich zamknięcia będzie obowiązywać cisza wyborcza. Będzie zabronione min. zwoływanie zgromadzeń, manifestacji. Aby zagłosować, każdy wyborca musi mieć ze sobą dokument ze zdjęciem.

Każdy wyborca dostanie cztery karty do głosowania: białą, żółtą, niebieską oraz różową. Biała zawiera nazwiska kandydatów do rad gmin. Na żółtej wymienione są nazwiska kandydatów do rad powiatów ( w Warszawie będą to kandydaci do rad dzielnic). Kandydatów do sejmików znajdziemy na karcie niebieskiej. Na karcie różowej znajdziemy kandydatów do fotela wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. W miastach na prawach powiatów (z wyjątkiem Warszawy) wyborcy nie dostaną karty żółtej, bowiem rada miasta jest jednocześnie radą powiatu.

Kiedy głos jest ważny?

Aby głos był ważny, w kratce na karcie do głosowania należy postawić znak „x”. Punkt przecięcia kresek tworzących znak „x” musi się znaleźć w obrębie kratki - przypomina Państwowa Komisja Wyborcza. Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych nazwisk lub nazw albo poczynienie innych dopisków poza kratką nie wpływa na ważność głosu. Ważne aby linie tworzące znak „x” przecinały się. Postawienie popularnego „ptaszka” spowoduje że głos będzie nieważny.

W wyborach na wójtów, burmistrzów, prezydentów miasta można oddać głos tylko na jednego kandydata, stawiając znak „x” w kratce z lewej strony obok jego nazwiska. W przypadku, gdy wyborca postawi znak „x” przy kilku nazwiskach albo nie postawi w ogóle - głos jest nieważny. Wybory kończą się w pierwszej turze tylko wtedy, kiedy kandydat na wójta otrzymał więcej niż połowę ważnych głosów.

Wybory na radnych w gminach poniżej 20 tys. mieszkańców odbywają się na zasadzie większościowej, czyli radnymi zostają ci kandydaci, na których głosowało najwięcej osób.

Ilu kandydatów?

W zależności od tego ilu mandatowe są okręgi, głosujemy na od 1 do 5 kandydatów (możemy skreślić najwyżej tyle nazwisk ile jest mandatów). Na karcie do głosowania zawsze umieszczona jest informacja o tym ilu kandydatów możemy wybrać.

W gminach powyżej 20 tys. mieszkańców wyborca głosuje tylko na określoną listę, stawiając znak "x" obok nazwiska jednego z kandydatów i wskazując tym jego pierwszeństwo do mandatu. Wybory do rady powiatu są przeprowadzane na tych samych zasadach. W wyborach do sejmiku województwa wyborca głosuje tylko na określoną listę, stawiając znak "x" obok nazwiska jednego z kandydatów i wskazując tym jego pierwszeństwo do mandatu.

Kto może głosować?

Prawo do głosowania mają wszyscy mieszkańcy naszego kraju, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończyli 18 lat, a także obywatele UE, którzy na stałe mieszkają w Polsce.

Mają oni prawo głosować w wyborach na radnych gmin i wójtów, a także burmistrzów i prezydentów miast. Nie mogą jednakże głosować na kandydatów do rad powiatów i sejmików wojewódzkich.

Czy można głosować poza miejscem zamieszkania?

W przeciwieństwie do wyborów prezydenckich i parlamentarnych, głosowanie poza miejscem stałego zamieszkania w wyborach samorządowych nie jest możliwe. Nie można więc wziąć ze swojej gminy zaświadczenia o prawie do głosowania i z nim głosować w innej gminie, powiecie czy województwie.

Można natomiast dopisać się do listy wyborców w miejscu zamieszkania, jeżeli nie jest się tam zameldowanym. Można to zrobić zawsze w urzędzie gminy. Warto wiedzieć, iż aby dopisać się do listy, trzeba udowodnić, że mieszka się w miejscu gdzie chce się głosować. Trzeba jednak pamiętać, że na rozpatrzenie wniosku są trzy dni. Jeżeli więc złożymy go w ostatniej chwili może na to nie starczyć czasu.

Kto nie może głosować?

Prawa głosu nie mają osoby:

1) pozbawione praw publicznych prawomocnym wyrokiem sądu – to najczęściej przestępcy skazani za najcięższe przestępstwa. Sądy stosują pozbawienie praw publicznych, w tym pozbawienie biernego i czynnego prawa wyborczego, jako dodatkową karę.

2) pozbawione praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu – Trybunał Stanu jest szczególnego rodzaju sądem, przed którym mogą być postawione osoby pełniące najwyższe funkcje w państwie (Prezydent RP, Prezes Rady Ministrów, ministrowie, Prezes Narodowego Banku Polskiego, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, posłowie i senatorowie) w związku z naruszeniem przez nie Konstytucji lub ustaw;

3) ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądowym (np. osoby z poważnym upośledzeniem intelektualnym).

Czy można głosować przez pełnomocnika?

Osoby z jakiś powodów nie mogące głosować osobiście mogą to zrobić przy pomocy pełnomocnika. Uprawnieni do tego są wyborcy mający orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a także mający równoznaczne orzeczenie organu rentowego.

Ponadto z pełnomocnika może skorzystać również osoba, która w dniu głosowania kończy 75 lat. Trzeba pamiętać, że w przypadku głosowania odbywającego się w obwodach głosowania utworzonych w szpitalach, zakładach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych, oraz w obwodach głosowania utworzonych za granicą i na polskich statkach morskich wyłączona została możliwość posłużenia się pełnomocnikiem. Osoby, które chcą głosować przez pełnomocnika powinny złożyć wniosek w urzędzie gminy najpóźniej do 12 listopada.

Źródło: tvn24.pl