Ósmoklasiści z Ursynowa zaprojektowali księżycową bazę i wygrali konkurs Europejskiej Agencji Kosmicznej

Blanka, Mikołaj i Kajetan to czternastolatkowie ze Szkoły Podstawowej numer 310 przy Hawajskiej. Są uczniami tej samej klasy. Kilka dni przed egzaminami ósmoklasisty dotarła do nich ważna wiadomość z Europejskiej Agencji Kosmicznej (European Space Agency, ESA). Ich trójwymiarowy projekt bazy na Księżycu "Moon Base Kernel" zajął pierwsze miejsce w konkursie Moon Camp Challenge. - Od dawna interesują się fizyką i kosmosem, czytają książki tematyczne. O konkursie dowiedział się z internetu Kajetan i to on zachęcił do udziału Mikołaja i Blankę. Od października spotykali się w każdy weekend. Włożyli w to bardzo dużo pracy. Za każdym razem poświęcali mniej więcej połowę dnia, a pod koniec całe weekendy. Gdy zbliżał się termin oddania projektu, widzieli się niemal codziennie - mówi pani Agnieszka Sowa-Bajerska, mama jednego z nastolatków. - Mimo tego, że musieli przygotowywać się w tym czasie do egzaminów ósmoklasisty, podeszli do tego zadania z ogromnym zaangażowaniem. W swojej kategorii pokonali 323 zespoły z 31 państw. To dla nas wielka radość, że zwyciężyli - dodaje.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO

- To ogromny sukces - podkreśla Justyna Średzińska z Europejskiego Biura Edukacji Kosmicznej ESERO Polska, działającego w Centrum Nauki Kopernik. - Zadaniem zespołów jest stworzenie trójwymiarowej bazy księżycowej i raportu, w którym uczestnicy opiszą, jak ta baza będzie wyglądała i funkcjonowała oraz uzasadnią, dlaczego zdecydowali się na taki projekt - wyjaśnia. Wyzwanie jest podzielone na trzy poziomy trudności. Moon Camp Discovery (początkujący) to poziom dla osób do 19. roku życia, które nigdy nie miały styczności z projektowaniem 3D. Na tym etapie zadaniem jest zaprojektowanie wyłącznie części bazy, na przykład rakiety czy łazika. Moon Camp Explorers (średniozaawansowany) to poziom, na którym do wykonania jest pełen projekt bazy księżycowej ze wszystkimi funkcjonalnościami, pozwalającymi dwójce astronautów na spędzenie dłuższego czasu na Księżycu. Biorą w nim udział osoby do 14. roku życia i to właśnie w tej kategorii zwyciężyli nastolatkowie z Ursynowa. Takie samo zadanie miały osoby z poziomu Moon Camp Pioneers (zaawansowanego), czyli z grupy wiekowej 15-19 lat. Korzystały one jednak z innego, trudniejszego programu do projektowania. W trzeciej edycji konkursu wzięło udział w sumie 4173 uczniów i uczennic z 53 krajów świata, w tym 22 państw członkowskich ESA. Zgłosiły się do niego między innymi 154 zespoły z Polski, w których było 248 młodych projektantów.

Organizatorzy konkursu - Europejska Agencja Kosmiczna, Fundacja Airbus i firma Autodesk - opublikowali zadania we wrześniu ubiegłego roku. Czas na ich wykonanie upłynął 22 kwietnia. Regulamin wymaga, by pieczę nad każdą z drużyn sprawował nauczyciel lub edukator. Nastolatkowie Mikołaj, Blanka oraz Kajetan używali programu Tinkercad, służącego do przygotowywania projektów dla drukarek 3D. - Założenia były takie, by nie tylko poradzić sobie z wykorzystaniem tego programu, ale też zaprojektować to wszystko z głową. Przemyśleć, jak zadbać o zabezpieczenie wody, energii czy dostępu do powietrza i jedzenia - wyjaśnia opiekun drużyny Piotr Dziawa. - Pomimo szkoły i wszystkich obowiązków znaleźli na to czas. Naprawdę sporo czasu poświęciliśmy na dyskusje i projektowanie. Wykonanie pochłonęło wiele weekendów - opisuje. - Jednym z atutów, który mógł przeważyć szalę był stopień zaawansowania projektu. Jakkolwiek oceniana była nie tylko praca przy konstruowaniu modelu bazy, ale również przemyślane podejście do wyzwań jakie stawia Księżyc, a z którymi astronauci będą musieli się zmierzyć. Stąd projekt jako całość jest właściwie zagadnieniem interdyscyplinarnym - zaznacza pan Piotr.

Zdaniem Justyny Średzińskiej, która jest koordynatorką Moon Camp Challenge w Polsce, nastolatkowie wykazali się bardzo dużą wiedzą na temat Księżyca i kosmosu. - Projekt zrobił na mnie ogromne wrażenie. Jest bardzo kompleksowy, a zwycięski zespół podszedł do niego niezwykle profesjonalnie. Opis jest mądry i dokładny. Bardzo duże wrażenie zrobiło na mnie ambulatorium, w którym miałby być badany stan zdrowia astronautów oraz pomysły na różne badania naukowe - ocenia. W bazie zaprojektowanej przez nastolatków z Ursynowa znalazły się na przykład uprawy hydroponiczne (bezglebowe uprawy roślin) i ogromne akwarium z owocami morza. Zaplanowali, że będą to jednocześnie źródła pożywienia i obiekty badawcze, które pokażą jak wybrane gatunki adaptują się do nowych warunków.

- W trakcie zadania uczniowie przechodzą przez pełny proces badawczy. Muszą zastanowić się jakie warunki panują na Księżycu, z jakimi problemami astronautki i astronauci będą mieli do czynienia, a potem zaprojektować takie rozwiązania, które pozwolą im przeżyć w bazie przez dłuższy czas - mówi Średzińska. Autorzy projektu muszą na przykład wziąć pod uwagę to, w której części Księżyca chcieliby umieścić bazę, jakiej technologii użyć, by ją zbudować, w jaki sposób rozwiązać problem ochrony przed księżycowym promieniowaniem, wahaniami temperatury czy deszczami meteorytów. - Próbowaliśmy też poradzić sobie z grawitacją, która na Księżycu jest sześć razy mniejsza niż na Ziemi. Zdaje się, że żadna z konkurencyjnych drużyn nie zwracała na to uwagi, a to jest poważny problem. Można sobie wyobrazić, że gdy astronauta podskoczy w pomieszczeniu bazy, to może wbić się głową w sufit - zaznacza pan Piotr.

O tym, jak drużyny podołały zadaniu decydowało jury, w skład którego wchodzili specjaliści w dziedzinie projektowania 3D, eksploracji Księżyca i kosmicznej technologii. "Jurorzy byli pod ogromnym wrażeniem jakości projektów. Mieli trudne zadanie, by wybrać trzy najlepsze prace spośród zgłoszeń z krajów członkowskich ESA oraz trzy projekty z pozostałych państw" - czytamy na stronie Europejskiej Agencji Kosmicznej. Prace były oceniane na podstawie kilku kryteriów: kreatywności i innowacyjności, jakości modelu 3D, możliwości dostosowania projektu do warunków księżycowych oraz jego wykonalności. - Elementy, które nastolatkowie zawarli w swoim projekcie - nawet te ekstrawaganckie, jak wielkie akwarium z ośmiornicą - zostały uznane przez ekspertów za wykonalne w warunkach księżycowych - zauważa Średzińska. W nagrodę zespół ósmoklasistów otrzyma między innymi drukarkę 3D i będzie miał możliwość rozmowy z kosmonautą z ESA.