Jej historia sięga XVIII wieku. Była jedną z najważniejszych ulic handlowych Warszawy. W czasie wojny jej część została zniszczona. To tam harcerze z Szarych Szeregów przeprowadzili spektakularną akcję odbicia polskich więźniów z rąk gestapo. Ulica Stare Nalewki właśnie została zabytkiem.
Mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków podjął decyzję o wpisaniu do rejestru zabytków ulicy Stare Nalewki, stanowiącej relikt historycznej ulicy Nalewki, wraz z nawierzchnią jezdni, ciągami pieszymi i zachowanymi elementami infrastruktury komunikacyjnej, znajdującą się w Warszawie w dzielnicy Śródmieście.
Oficjalnie nazwa Nalewki została nadana przez Komisję Brukową w 1770 roku. Ulica wiodła wówczas od Magazynu Karowego do placu na Muranowie, jej bieg został uregulowany prawdopodobnie w latach 70-80. XVIII wieku. Na skład społeczny mieszkańców ulicy miał wpływ dekret ministra policji z października 1812 roku, nakazujący przenieść się zamieszkującym Warszawę Żydom w rejon Franciszkańskiej i Nalewek.
ZOBACZ: Odnaleźli tajemnicze drzwi, nie wiedzieli, że istnieją.
Kwitł na niej handel, jeździły nią tramwaje
Ulica Nalewki stopniowo stała się jedną z najważniejszych ulic handlowych Warszawy i jedną z głównych ulic tzw. dzielnicy północnej (dzielnicy żydowskiej zwanej także dzielnicą muranowską, nalewkowską, lub Nalewkami). W XIX wieku przekształciła się w główną ulicę dzielnicy żydowskiej, a w XX wieku pełniła rolę tranzytową pomiędzy powstającymi nowymi dzielnicami miasta (Żoliborzem, Marymontem i Bielanami a centrum Miasta).
W 1881 roku w ciągu ulicy poprowadzono linię tramwajową, podczas kładzenia torów tramwajów konnych wybrukowano brakujące fragmenty ulicy, być może nawierzchnię przełożono w 1908 roku podczas przebudowy i rozbudowy torowisk na trakcję tramwajów elektrycznych.
W 1940 roku północny bieg ulicy znalazł się na terenie getta warszawskiego. Ulica została zniszczona w 1943 roku przez władze okupacyjne w ramach akcji likwidacji getta żydowskiego na całym odcinku na północ od bramy wjazdowej, zlokalizowanej w poprzek ulicy Nalewki w rejonie ulicy Świętojerskiej, aż do placu Muranowskiego.
"Wiąże się z ważnymi wydarzeniami z dziejów Warszawy"
W rejonie Arsenału w 1943 roku harcerzy z Szarych Szeregów przeprowadzili spektakularną akcję odbicia więźniów polskich z rąk gestapo. W czasie Powstania Warszawskiego zabudowania tzw. Pasażu Simonsa pełniły funkcję powstańczej reduty.
- Zachowany odcinek ulicy Nalewki wiąże się z ważnymi wydarzeniami z dziejów Warszawy, istotnymi nie tylko dla miasta, ale również dla budowania tożsamości narodowej - podkreślił mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków.
ZOBACZ: Zamiast banalnego sufitu mają niebo z puttami w złoconej ramie.
Jako przykład podał wybuch powstania listopadowego, akcję odbicia więźniów polskich z rąk gestapo przeprowadzoną w 1943 roku, wybuch powstania w getcie w 1943 roku, oraz wykorzystanie Pasażu Simonsa jako powstańczej reduty w sierpniu 1944 roku.
Nosi w sobie wielokulturową historię
Mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków dodał, że ulica Stare Nalewki jest świadkiem historycznego przebiegu dawnej ulicy Nalewki i stanowi świadectwo przekształceń urbanistycznych i przestrzennych dawnej dzielnicy żydowskiej.
- Pomimo iż lokalnie odcinek południowy ulicy Nalewki kształtował się odmiennie niż jej dalszy, północny bieg, stanowiła ona nierozerwalną część tego ciągu komunikacyjnego ukazując jej wielowiekową i wielokulturową historię i tradycję - zaznaczył.
Autorka/Autor: mg/gp
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: B. Lis/WUOZ w Warszawie