PosłuchajWstrzymaj

W poniedziałek, w Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu, odbędą się w Warszawie uroczystości przed Pomnikiem Bohaterów Getta. Na tory wyjedzie symboliczny, pusty tramwaj.

27 stycznia jako Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu został uchwalony w 2005 roku przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. To właśnie 27 stycznia 1945 roku wyzwolono obóz Auschwitz-Birkenau, w którym byli więzieni i mordowani obywatele niemal wszystkich krajów okupowanych przez Niemców, w zdecydowanej większości pochodzenia żydowskiego. Ponad 1,1 mln osób różnej narodowości nie doczekało wolności.

Główne uroczystości odbędą się w poniedziałek na terenie dawnego obozu Auschwitz-Birkenau. Również stolica odda hołd ofiarom.

Uroczystości

"Uroczystości pod Pomnikiem Bohaterów Getta, światło pamięci, przejazd symbolicznego tramwaju – to główne elementy warszawskich obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu, w które stolica włącza się po raz kolejny. Jest to niezwykle ważne, bo pomaga pielęgnować pamięć i służy edukacji. Stanowi też przestrogę przed nienawiścią, antysemityzmem i uprzedzeniami" – podkreśliła wiceprezydent Warszawy Aldona Machnowska-Góra.

Tegoroczne obchody przed pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie (ul. Zamenhofa/al. Sendlerowej) rozpoczną się o godzinie 13.00. W programie przewidziano m.in. modlitwę ekumeniczną, oficjalne składanie wieńców oraz występ artystyczny aktorów Teatru Żydowskiego.

Pusty tramwaj

Ratusz zachęca warszawiaków do włączenia się w upamiętnienie Ofiar Holokaustu poprzez zapalenie świecy w oknie o godz. 18.00.

27 stycznia, tak jak w poprzednich latach, ulicami Warszawy będzie jeździł pusty tramwaj oznaczony gwiazdą Dawida. Ma on przypomnieć mieszkańcom stolicy o żydowskich sąsiadach, którzy w czasie II wojny światowej zostali wymordowani w obozach zagłady i w gettach. Tramwaj będzie kursować w godzinach 12.00-18.00 trasą: pl. Narutowicza, Marszałkowska, Stawki, Popiełuszki, Metro Marymont, Okopowa, pl. Zawiszy, pl. Narutowicza.

Żydzi w przedwojennej Warszawie

Przed II wojną światową w Polsce mieszkała największa społeczność żydowska w Europie. W 1939 roku, u progu inwazji Niemiec na Polskę, w stolicy mieszkało blisko 370 tysięcy Żydów, co stanowiło niemal 30 proc. ogółu mieszkańców miasta.

2 października 1940 roku decyzją szefa dystryktu warszawskiego Generalnego Gubernatorstwa, dra Ludwiga Fischera wyznaczono obszar getta. Do jego ostatecznego zamknięcia doszło nieco ponad miesiąc później. Za murami znalazło się około 400 tysięcy Żydów. W kwietniu 1941 roku, gdy do getta napłynęli przesiedleńcy z miasteczek dystryktu warszawskiego i grupa Żydów niemieckich, liczba ta wzrosła do 450 tysiecy osób.

22 lipca 1942 roku w getcie warszawskim rozpoczęła się tzw. Wielka Akcja, czyli deportacja tamtejszych Żydów do ośrodka zagłady w Treblince. W ciągu zaledwie dwóch miesięcy – do 21 września 1942 roku, kiedy odjechał ostatni z transportów – zgładzono tam blisko 300 tysięcy warszawskich Żydów. Na obszarze zmniejszonego getta pozostało jedynie 60 tysięcy osób, zatrudnionych w przedsiębiorstwach produkujących na rzecz III Rzeszy lub mieszkających w getcie nielegalnie.

Getto zostało zlikwidowane w maju 1943 roku. Po wywiezieniu pozostałych przy życiu mieszkańców do Treblinki oraz obozów w dystrykcie lubelskim zabudowa "dzielnicy żydowskiej" została na rozkaz Niemców zburzona.

Prawie wszyscy zginęli

Łączna liczba ofiar getta warszawskiego szacowana jest na ok. 400 tysięcy osób, z czego ok. 92 tysiace zginęło lub zmarło w Warszawie (głównie ofiary głodu i chorób), a ok. 300 tysięcy w obozie zagłady w Treblince i w trakcie dwóch akcji wysiedleńczych. Dawni mieszkańcy getta stanowili także dużą część ofiar akcji "Erntefest" przeprowadzonej w obozach w dystrykcie lubelskim w listopadzie 1943.