W pierwszym etapie przewidziano osuszanie, które będzie przebiegało bardzo powoli. Suche powietrze pod ziemię dostanie się dzięki udrożnieniu przewodów wentylacyjnych i zamontowaniu w nich wentylatorów elektrycznych.

Przez następne pół roku zespół koordynujący będzie monitorować stopień osuszania. Przewietrzanie budowli musi być prowadzone w sposób kontrolowany. Zbyt szybkie osuszenie spowoduje spudrowanie cegły. Dopiero w drugim etapie prac zostanie wykonana docelowa izolacja obiektu z wykorzystaniem oryginalnego materiału tj. gliny. 

Za prace w Elizeum odpowiada Stołeczny Zarząd Rozbudowy Miasta wraz ze stołecznym konserwatorem zabytków. Termin zakończenia prac to połowa 2028 roku, a planowany koszt inwestycji to 4,9 mln zł.

Inwestycja otrzymała dofinansowanie z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków. Wykonawcą prac jest Renewal Art Sp. z o.o. Projektanci to FestGrupa, to pracownia architektoniczno-konserwatorska.

To kolejny remont, który przejdzie Elizeum. W 2021 r. zakończyło się udrożnianie górnego wejścia, co zapewniło lepszą wentylację historycznego obiektu. Elizeum mieści się w obszarze archeologicznym, dlatego prace prowadzone będą zgodnie z pozwoleniami konserwatorskimi i pod nadzorem stołecznego konserwatora zabytków.

Nowy dom dla nietoperzy

W Elizeum od lat hibernują nietoperze z gatunku nocek natterera. Ostatnie oględziny przeprowadzone w styczniu 2025 r. wykazały, że zimują tam 23 osobniki. Ich dalsze przebywanie w Elizeum jest niemożliwe, dlatego zostanie dla nich wykonane siedlisko zastępcze (hibernakulum) - komora w formie betonowego prefabrykatu ukrytego w skarpie w bliskim sąsiedztwie zabytkowej budowli.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

"Wisła skrywa nie lada skarby". Wędkarz wyłowił średniowieczny miecz

Białołęka

"Wyjątkowy w skali miasta sposób na oswojenie ran pamięci"

Elizeum to jeden z najbardziej tajemniczych zabytków Warszawy

Podziemna budowla została wzniesiona pod koniec XVIII w. Dwukondygnacyjną, podziemną rotundę wykonaną z cegły kazał wybudować na skarpie książę Kazimierz Poniatowski (brat króla Stanisława Augusta). Było to podziemne miejsce przyjęć i zabaw. Konstrukcja powstała według projektu Szymona Bogumiła Zuga. Obiekt zlokalizowany jest w stoku skarpy warszawskiej w parku Na Książęcem (obecnie park Rydza-Śmigłego przy ul. Książęcej).

Budowla została nazwana na cześć mitycznych Pól Elizejskich. Wysokość rotundy to 8 m, a średnica 7,5 m. Obiekt, zajmujący ponad 200 mkw. pierwotnie pełnił funkcje rozrywkowe, będąc rodzajem podziemnej groty parkowej. Elizeum składa się z pięciu stref funkcjonalno-użytkowych: strefy wejściowej, strefy reprezentacyjno-wypoczynkowej, głównej sali pod kopułą, strefy gospodarczej, strefy chóru muzycznego i strefy komunikacji – klatki schodowej.

Elizeum pierwotnie miało trzy wejścia: jedno przez sztuczną grotę (już nie istnieje), drugie wychodziło na sadzawkę (dziś jedyne wejście), trzecie, przez wewnętrzną klatkę schodową i podziemny korytarz, prowadziły do Domku Imama (obecnie nieistniejącego). Domek Imama, odległy o 60 metrów od głównej groty, pełnił rolę kuchni, w której przygotowywano potrawy na przyjęcia organizowane w Elizeum przez księcia Poniatowskiego.

W Elizeum prawdopodobnie odbywały się spotkania towarzyskie znanego z wystawnego stylu życia księcia Kazimierza. Gościom czas umilali muzycy ukryci na górnym korytarzu, który zapewniał dobrą akustykę. Elizeum, według niektórych przekazów, miało być też miejscem schadzek, a nawet spotkań loży masońskiej.

Po śmierci księcia w 1800 r. Elizeum przestało pełnić rolę miejsca salonu książęcego i stało się magazynem wykorzystywanym na beczki z piwem, potem jako lodownia szpitala św. Łazarza. Przejście z górnego korytarza funkcjonowało jeszcze w latach dwudziestych XX w., a następnie zostało zamurowane i częściowo zasypane. Obecnie je przywrócono.

Wnętrze groty było niegdyś bogato dekorowane freskami, kolumnami, rzeźbami i sztukateriami. Jednak w wyniku niewłaściwego użytkowania obiektu po śmierci księcia w 1800 r. doszło do znacznej destrukcji wnętrza. W ciągu ostatnich dwustu lat wskutek porastania korzeni drzew i krzewów prawie całkowitemu zniszczeniu uległa warstwa izolacji z gliny, którą grota była obłożona od zewnątrz. To ostatecznie doprowadziło do zniszczenia historycznego wystroju.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

Opuszczona kamienica się rozpada. Właściciele od lat nic z tym nie robią

Urzędnicy kontra pseudograffiti. Będą strefy dla legalnej sztuki ulicznej

Ochota

Dowiedz się więcej:

TVN24

Na żywo