Odbudowa Pałacu Saskiego. Przez 10 dni będą stawiać płot, potem rozpoczną się prace ziemne

O planowanym rozpoczęciu prac ziemnych na placu Piłsudskiego informowaliśmy na tvnwarszawa.pl niespełna tydzień temu. Od wtorku teren znajduje się w dyspozycji spółki Pałac Saski. W czwartek na miejscu mają pojawić się robotnicy. - Na plac Piłsudskiego wejdziemy w czwartek, 18 sierpnia. Zaczniemy wygradzać teren pod dawnym Pałacem Saskim. To będzie trwało około 10 dni, ponieważ mamy do postawienia ponad 680 metrów samego płotu. Po tych 10 dniach rozpoczniemy prace ziemne. Są to prace ziemne, a nie archeologiczne, ponieważ, jak wiemy, Pałac Saski był już odkopywany w latach 2006-2008. Naszym celem w tej chwili jest wyjęcie piasku kwarcowego, którym zasypane są piwnice, zdjęcie fizeliny, która najprawdopodobniej otacza mury, jak jest zapisane w dokumentacji po poprzedniej inwestycji, i sprawdzimy, w jakim stanie są te mury. Są one wpisane do rejestru zabytków i będą podlegały pracom konserwacyjnym tak, aby w przyszłości mogły stać się elementem nowo odbudowanego Pałacu Saskiego - powiedział Sławomir Kuliński, rzecznik prasowy spółki.

Zaznaczył, że "cała konstrukcja Pałacu nie będzie stawiana na murach, tylko będzie palowana tak, aby mury nie uległy degradacji i zniszczeniu, bo są tak naprawdę jedynymi już świadkami tego, co było przed wojną i jak wyglądał gmach Pałacu Saskiego, oprócz oczywiście Grobu Nieznanego Żołnierza".

Kuliński poinformował, że prace archeologiczne w tym miejscu rozpoczną się na przełomie jesieni i zimy. - Wtedy wejdziemy z inwestycją pod Pałac Brühla oraz ciąg kamienic przy ulicy Królewskiej. Co ważne, te miejsca od 1945 r. nie były nigdy badane. Po wysadzeniu Pałacu Brühla oraz kamienic na ul. Królewskiej miejsca te zostały zrównane z ziemią, zasypane gruzowiskiem i w tej formule przetrwały do czasów obecnych. Tutaj spodziewamy się wielu niespodzianek i na pewno te badania będą trwały dłużej. W założeniu mają potrwać do końca 2023 r., ponieważ zarówno archeolodzy, jak i inne instytucje będą zainteresowane tym, co znajdziemy i wykopiemy, a naukowcy będę potrzebowali trochę czasu, żeby to wszystko przygotować pod dalszy etap inwestycji - wyjaśnił Kuliński.

Prezes zarządu spółki Jan Edmund Kowalski informował w maju, że zgodnie z przyjętym harmonogramem zakończenie inwestycji planowane jest w 2030 roku. Jej koszt skalkulowano na 2,5 mld zł.

W obrębie terenu prac archeologicznych są drzewa, które mogą kolidować z wykopaliskami. W rozmowie z tvnwarszawa.pl Sławomir Kuliński zapowiadał, że nie będą one wycinane. Inwestor podjął decyzję o ich przesadzeniu. - Z dużym prawdopodobieństwem możemy przyjąć, że pierwsze "saskie drzewa" znajdą swój nowy dom i troskliwą opiekę jeszcze w tym roku. Będziemy o wszystkim informować społeczność warszawską, ponieważ chcemy by drzewa z Ogrodu Saskiego cieszyły mieszkańców stolicy przez kolejne długie lata, by pisały nową historię w nowych miejscach - zaznaczył.

Pytany o to, ile dokładnie drzew zostanie przeznaczonych do przesadzenia, zastrzegł, że ich liczba uzależniona jest od wielu czynników. - Ostateczną ilość poznamy po zakończeniu dodatkowych analiz arborystycznych oraz weryfikacji wpływu krzewów oraz zieleni na ukryte pod ziemią fundamenty - wskazał. Jednocześnie przyznał, że "skala przesadzeń będzie ewenementem w skali kraju, a może nawet i Europy".

Pałac Saski, który wzniesiono w wyniku rozbudowy XVII-wiecznego pałacu Jana Andrzeja Morsztyna, był wielokrotnie przebudowywany w kolejnych wiekach. W okresie II Rzeczypospolitej był siedzibą Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, a sąsiedni Pałac Brühla był siedzibą MSZ.

Po zniszczeniu Pałacu Saskiego przez Niemców pod koniec grudnia 1944 r. jedynym śladem po nim pozostał fragment trzech środkowych arkad, w których znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza - symboliczna mogiła upamiętniająca bezimiennych żołnierzy poległych w obronie Polski, miejsce obchodów najważniejszych świąt państwowych.

To nie pierwsze podejście do odbudowy Pałacu Saskiego. W 2006 roku chciały zająć się tym władze Warszawy. Planowano, by w gmachu znalazła się siedziba stołecznego ratusza. Na odbudowę pałacu rozpisywano aż sześć przetargów. W trakcie prac archeologicznych okazało się, że pod betonowymi płytami placu Piłsudskiego są piwnice historycznego pałacu. Archeologów zachwyciły, ale wywróciły jednocześnie do góry nogami plany restauracji - odkopane pozostałości zwiększyły bowiem znacznie koszty inwestycji z powodu wpisania ich do rejestru zabytków.

Ostatecznie prezydent Hanna Gronkiewicz-Waltz zdecydowała, że - w ramach oszczędności - odbudowywać Pałacu Saskiego nie będzie co najmniej do 2013 roku.

Prace pochłonęły wówczas 12 milionów złotych. Najwięcej - 4,35 miliona złotych, kosztowała wycinka drzew w Ogrodzie Saskim w związku z wykopaliskami. Szacowano, że odbudowa pochłonie łącznie ponad pół miliarda złotych.