Wymiana płyt nagrobnych, utworzenie Ściany Pamięci z nazwiskami ofiar Powstania i bramy od strony ul. Wolskiej oraz uporządkowanie zieleni. To główne zmiany, które czekają Cmentarz Powstańców Warszawy. Mają pomóc w przywróceniu należytej rangi największej powstańczej nekropolii w stolicy.
Projekt modernizacji zyskał już akceptację wojewody mazowieckiego, przedstawicieli miasta oraz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. To właśnie ta ostatnia organizacja podjęła się na początek renowacji dwóch nagrobków, które będą pewnym wzorcem dla dalszych prac.
- Zależy nam, by do roku 2014, kiedy mija 70. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego, udało się zakończyć prace modernizacyjne - powiedział PAP naczelnik wydziału krajowego ROPWiM Adam Siwek.
Ściana Pamięci i nowe symbole
Prace mają objąć nowe urządzenie wszystkich grobów oraz powstanie Ściany Pamięci, na której znajdą się nazwiska ofiar, o których wiadomo, że są pochowane na tym cmentarzu, a ich miejsca pochówku nie można wskazać. - Chodzi zwłaszcza o ofiary pochowane pod pomnikiem Polegli Niepokonani - zaznaczył Siwek.
W ramach zmian dotyczących nagrobków planowana jest przede wszystkim wymiana przykrywających je obecnie tablic wykonanych z piaskowca na granitowe. Zmieniona ma zostać także znajdująca się na nich symbolika. Umieszczone w okresie PRL-u symbole krzyży czy mieczy Grunwaldu zastąpi znak Polski Walczącej i symbol krzyża.
Zaakcentują bramę od Wolskiej
- Planujemy także uporządkowanie nadmiernie rozrosłej zieleni, m.in. usuniemy tuje i jałowce zasłaniające mogiły. Zostanie także przeprowadzona wymiana nasady roślin. Nie chcemy wprowadzać jakichś rewolucyjnych zmian ani naruszać układu przestrzennego cmentarza - wyjaśnił Siwek.
- Będziemy się jedynie starali opracować jakieś bardziej efektowne i monumentalne wejście na cmentarz od strony ul. Wolskiej, ponieważ tam go brakuje i cmentarz jest właściwie niewidoczny. Nie ma tu jeszcze jednak projektu, być może powstanie on w drodze ogłoszonego konkursu - dodał.
Potrzeba 5,5 mln zł
Pierwszym elementem prac na cmentarzu jest renowacja dwóch zbiorowych mogił, znajdujących się w narożniku nekropolii, w sąsiedztwie pomnika Polegli Niepokonani. Mają być one gotowe przed zbliżającą się rocznicą wybuchu Powstania.
- Podobne prace przeprowadzimy później na największych nagrobkach w pasie od strony ul. Wolskiej, a następnie w linii mniejszych mogił rozłożonych wzdłuż granicy cmentarza. Prace zaczynamy własnymi środkami, natomiast całe przedsięwzięcie jest bardzo duże, a jego koszt szacujemy na ok. 5,5 mln zł. Liczymy więc na wsparcie i współpracę z mazowieckim urzędem wojewódzkim i władzami Warszawy" - opowiadał Siwek.
Znane tylko 3300 nazwisk
Naczelnik zwrócił się z apelem do rodaków w kraju i za granicą o pomoc w przywracaniu tożsamości ofiarom spoczywającym na cmentarzu. - Dotychczas ustalono zaledwie ponad 3300 nazwisk poległych i pomordowanych, które zostaną umieszczone na symbolicznej Ścianie Pamięci. Istnieje jednak wielka potrzeba zidentyfikowania oraz ustalenia imion i nazwisk wszystkich ofiar, których prochy spoczywają na cemntarzu - podkreślił.
Największa powstańcza nekropolia
Przedstawiciele ROPWiM zwracają uwagę, że większość rodaków, nie tylko mieszkańców Warszawy, nie zdaje sobie sprawy, że wolski Cmentarz Powstańców Warszawy jest największą powstańczą nekropolią. Spoczywają tam prochy 104 tys. żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego i cywilnej ludności stolicy.
Dlatego głównym celem modernizacji cmentarza ma być przywrócenie temu miejscu należytej rangi oraz godne uczczenie pamięci spoczywających tam ofiar, zamordowanych przez Niemców w Powstaniu Warszawskim.
Mapy dostarcza Targeo.pl
PAP//js/par
Źródło zdjęcia głównego: | Eurosport