Modlin ma nowy zabytek. "Unikatowy w skali kraju"

Mazowiecki konserwator zabytków wpisał do rejestru stację filtrów Twierdzy Modlin. – To dobrze zachowany przykład stacji uzdatniania wody pochodzący z XIX wieku. Brak późniejszych przekształceń i modernizacji pozwolił na zachowanie relacji przestrzennych, gabarytów i oryginalnych rozwiązań technicznych zabudowy stacji filtrów, czyniąc z niej unikat na skalę krajową – tłumaczy swoją decyzję Jakub Lewicki.

O wpisanie stacji do rejestru zabytków postulowało stowarzyszenie Ogród Warszawa na rzecz Krajobrazu Kulturowego.

"Zachowane przykłady stacji filtrów m.in. w Warszawie, we Wrocławiu czy w Opolu wzniesione zostały na potrzeby mieszkańców miast i ze względu na ich dalsze użytkowanie zostały w dużym stopniu zmodernizowane. Wyjątkowość stacji filtrów Twierdzy Modlin wynika również z przeznaczenia jej wyłącznie na potrzeby wojska stacjonującego w Twierdzy Modlin – największego i najnowocześniejszego zespołu budowli wojsk rosyjskich na terenie Królestwa Polskiego do 1915 r." - pisze na swojej stronie konserwator.

"Unikatowy w skali kraju dokument inżynierii wodnej"

Jak przypomina Lewicki, dokładny czas budowy stacji filtrów nie jest znany.

"Wiadomo, że w połowie XIX w. rozpoczęto rozbudowę istniejących urządzeń związku z rozbudową Twierdzy i koniecznością dostosowania do nowych potrzeb systemu nawadniania. Należy zatem przypuszczać, że stacja filtrów wybudowana została po 1854 r. Wszystkie budowle zespołu filtrów zostały wzniesione jako murowane, z nasypem ziemnym porośniętym trawą" – opisuje konserwator.

Wyposażenie wewnątrz budowli zachowało się w różnym stopniu. W budynku filtrów znajdują się pozostałości oryginalnych urządzeń technicznych, na których umieszczono tabliczki fabryczne warszawskiej fabryki obrabiarek Towarzystwo Akcyjne Zakładów Budowy Maszyn Gerlach i Pulst.

Stacja filtrów składa się ze zbiornika wody brudnej, budynku filtrów z sześcioma komorami filtrów powolnych i sześcioma komorami filtrów szybkich oraz zbiornika wody czystej. Wszystkie budynki są murowane, z cegły klinkierowej oraz bloków granitowych, (część być może także o monolitycznej konstrukcji betonowej), zbiorniki i pomieszczenia znajdują się poniżej linii gruntu, strefa wejścia i przykryte nasypem ziemnym sklepienia budowli oraz wywietrzniki wyniesione są powyżej gruntu.

Wejścia i pojedyncze otwory okienne doświetlające części komunikacyjne zostały umieszczone w murowanych, tynkowanych i pomalowanych na jasny kolor ścianach parawanowych, zwieńczonych profilowanym, wydatnym gzymsem. Obecnie wszystkie budowle stacji filtrów są wyłączone z użytkowania, ze względu na charakter budynków (wysokość komór, korozję elementów metalowych).

Budowle stacji filtrów obejmujące zbiornik wody brudnej, filtry i zbiornik wody czystej są jednocześnie świadectwem postępu technicznego dokonującego się w drugiej połowie XIX w.

"Dzięki zastosowaniu wieloetapowego systemu uzdatniania wody pobieranej z ujęcia na brzegu Narwi, stacja stanowiła jeden z kluczowych elementów systemu nawadniania Twierdzy Modlin. Zachowana zabudowa to unikatowy w skali kraju dokument inżynierii wodnej, który pomimo znacznie mniejszej skali stanowi równie istotne osiągniecie techniczne jak zespół Stacji Filtrów w Warszawie" - twierdzi Jakub Lewicki.

Pisaliśmy o sprawie zabytkowej piekarni na Grochowie:

Okrągły stół w sprawie piekarni Rajcherta

piekarnia spotkanie
Źródło: Mateusz Szmelter / tvnwarszawa.pl
"Budynek był za drogi dla urzędu dzielnicy"
"Budynek był za drogi dla urzędu dzielnicy"
Teraz oglądasz
"Sprawa jest niezwykle trudna prawnie"
"Sprawa jest niezwykle trudna prawnie"
Teraz oglądasz
"Jesteśmy bardzo zaskoczeni tą sytuacją"
"Jesteśmy bardzo zaskoczeni tą sytuacją"
Teraz oglądasz
Stołeczny konserwator zabytków o piekarni Rajcherta
Stołeczny konserwator zabytków o piekarni Rajcherta
Teraz oglądasz
Czytaj także: