Podpisana przez prezydenta specustawa określa m.in. zasady i warunki przygotowania, finansowania i realizacji inwestycji w zakresie budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego oraz infrastruktury mu towarzyszącej. W tym również zasady i warunki rezerwacji terenu, wydania decyzji lokalizacyjnej oraz nabywania nieruchomości.
Pracom nad projektem ustawy towarzyszyły burzliwe dyskusje w Sejmie. Przedstawiciele opozycji określali plany plany budowy CPK mianem "gigantomanii". Z kolei w opinii przedstawicieli partii rządzącej budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego w Baranowie to inwestycja na miarę przedwojennego Centralnego Okręgu Przemysłowego czy portu w Gdyni.
Nowe lotnisko miałoby powstać na ok. 3 tys. ha gruntów (30 km kwadratowych) między Łodzią a Warszawą i być jednym z największych przesiadkowych portów lotniczych w Europie. Po pierwszym etapie budowy ma obsługiwać do 45 mln pasażerów rocznie, a docelowo nawet ok. 100 mln. Do końca 2019 r. mają trwać prace przygotowawcze, a sam port ma być budowany przez kolejnych 8 lat, czyli do końca 2027 r.
Koszt budowy CPK szacowany jest na ok. 31-35 mld zł. Budowa portu lotniczego ma pochłonąć 20 mld zł. Rozbudowa węzła kolejowego waha się, zgodnie z szacunkami przyjętymi w studium wykonalności dla kolei dużych prędkości, między 8 a 9 mld zł. Infrastruktura drogowa może zaś kosztować - w zależności od zakresu prac - między 2 a 7 mld zł.
Specustawa nie rozstrzyga, gdzie powstanie nowe lotnisko. Rząd w rozporządzeniu określić ma maksymalny teren, na którym mają być prowadzone inwestycje.
Baranów, Teresin i Wiskitki
Jak poinformował pod koniec maja pełnomocnik rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego, wiceminister infrastruktury Mikołaj Wild, na obszar inwestycji wyznaczone są trzy gminy: Baranów (pow. grodziski), Teresin (pow. sochaczewski) i Wiskitki ( pow. żyrardowski). Teren w sumie obejmuje 66,2 km kwadratowych.
Obszar ten jest ograniczony od północy rzeką Pisią oraz miejscowością Szymanów. Od południa ogranicza go autostrada A2, a od zachodu - droga krajowa nr 50.
Według Wilda lokalizacja zapewnia "doskonałe skomunikowanie lotniska z transportem drogowym i kolejowym przy jednoczesnym zmniejszeniu oddziaływania na środowisko, w tym ograniczeniu hałasu na terenach gęsto zaludnionych"
Wild wyjaśnił, że poza tym obszarem nie przewiduje się działań inwestycyjnych. - Z tego obszaru w drodze konsultacji z państwem, wyodrębnione zostaną dwie lokalizacje. Myślę, że częściowo na siebie zachodzące. Dwie lokalizacje, na których będzie przeprowadzone postępowanie środowiskowe. To nie jest teren do wywłaszczenia - twierdził podczas spotkania z mieszkańcami Baranowa wiceminister Wild.
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego muszą być jednak uzgadniane z pełnomocnikiem ds. CPK.
"Godziwa cena" za grunty
Wiceminister Wild twierdzi, że nieruchomości potrzebne pod budowę CPK nie będą wyceniane według wartości gruntów rolnych; ma być wypłacona "godziwa cena" bądź będzie możliwość kontynuowania działalności rolniczej w nowej lokalizacji. - Punktem wyjścia dla nas, mamy to również przewidziane w ustawie, punktem minimalnym są odszkodowania płacone przy budowie autostrad. Oznacza to, że możecie państwo uzyskać tylko więcej, niż ma to miejsce przy odszkodowaniach z tytułu budowy autostrad - powiedział.
Odszkodowania z tytułu budowy autostrad w ostatnich czasach sięgały 35-40 zł za metr. - To jest pułap minimalny - dodał Wild.
Emocje na spotkaniu
Licznie przybyli na spotkanie z wiceministrem mieszkańcy Baranowa, często w emocjonalnych słowach, pytali Wilda o swoją przyszłość, w związku z planowaną przez rząd budową CPK. Dopytywali m.in. o wykup ziemi, ceny gruntu, odszkodowanie, gwarancję pieniędzy na koncie, prowadzenie działalności rolniczej. Mówili, że będą zmuszeni do sprzedaży swoich nieruchomości. Pytali też np. o to, czy zostanie przeniesiony cmentarz wraz z kościołem. Zwrócili uwagę na fakt, że ze względu na obowiązujący system podatkowy będą stratni na sprzedaży swoich nieruchomości. Sprzedając swój majątek, będą bowiem musieli odprowadzić podatek od tej transakcji, co pomniejszy ich zysk. Mieszkańcy pytali również o to, jak będzie przebiegała trasa kolejowa, jak rozłożone będą pasy startowe. Wypowiedzi wiceministra przerywane były wypowiedziami i okrzykami mieszkańców Baranowa. Mieli oni ze sobą transparenty z hasłami: "Stracimy źródło utrzymania", "Nie oddamy naszych ojcowizn", "Nie chcemy lotniska", "Rujnujecie nam życie".
Proces inwestycyjny ma mieć trzy etapy. Etap I - 2018 - to przygotowanie obszaru inwestycji - wskazanie maksymalnego obszaru, jaki będzie mógł zająć CPK. Tutaj mają nastąpić konsultacje społeczne, inwestor rozpoczyna półtoraroczne negocjacje z mieszkańcami obszaru inwestycji.
Etap II - 2019 - to rezerwacja obszaru inwestycji - oficjalne wyznaczenie docelowego obszaru i rezerwacja terenu dla dwóch wariantów lokalizacji CPK. W tym etapie zakończone zostaną negocjacje z mieszkańcami do końca 2019 roku.
Etap III - 2020 r. - to decyzja lokalizacyjna, czyli wskazanie ostatecznej lokalizacji CPK, grunty stają się własnością Skarbu Państwa.
Dap/PAP/b