Organizacje pożytku publicznego - zadania, uprawnienia i działanie

● Organizacja pożytku publicznego (OPP) to działający non profit podmiot prowadzący działalność społecznie użyteczną. ● Warunkiem uzyskania statusu organizacji pożytku publicznego jest właściwy wpis do KRS. ● OPP są uprawnione do otrzymywania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych. ● OPP zobowiązane są do zapewniania przejrzystości swoich działań i finansów.

Organizacje pożytku publicznego (OPP) to podmioty prowadzące działalność społecznie użyteczną mające różny status prawny, m.in. fundacje i stowarzyszenia. Organizacje te działają non profit, czyli cały swój dochód przeznaczają na realizację celów statutowych.

W całej Polsce działa około 10 tys. organizacji pożytku publicznego.

Organizacje pożytku publicznego zajmują się realizacją bardzo różnorodnych celów, których wspólną cechą jest dążenie nie do osiągania zysku, ale do przynoszenia korzyści społeczeństwu. Za działalność pożytku publicznego uznaje się aktywności społecznie użyteczne takie jak:

● pomoc osobom ciężko chorym, niepełnosprawnym, w podeszłym wieku, ● pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej, ● wspieranie projektów kulturalnych i sportowych, ● ochrona środowiska naturalnego, ● pomoc zwierzętom, ● działalność wspomagająca funkcjonowanie wspólnot i społeczności lokalnych.

Status organizacji pożytku publicznego najczęściej otrzymują organizacje pozarządowe, jednak nie tylko one są do tego uprawnione. Status OPP mogą uzyskać:

● organizacje pozarządowe, ●  spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, które nie prowadzą działalności w celu osiągania zysku, ● organizacje kościelne i wyznaniowe, jeżeli ich cele statutowe wymieniają działalność pożytku publicznego.

Aby otrzymać status OPP dany podmiot musi spełniać wszystkie wymogi ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz złożyć w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) wniosek o nadanie takiego statusu. Następnie sąd sprawdza, czy dany podmiot spełnia jednocześnie następujące warunki:

● prowadzi działalność pożytku publicznego w określonym ustawowo zakresie nieprzerwanie od co najmniej 2 lat, ● działalność organizacji jest skierowana do ogółu społeczeństwa albo do określonych grup w trudnej sytuacji materialnej lub życiowej, ● dochód organizacji przekazywany jest na prowadzoną działalność pożytku publicznego, ● posiadanie niezależnego od własnego zarządu kolegialnego organu kontroli lub nadzoru, ● członkowie zarządu oraz kolegialnego organu kontroli lub nadzoru są niekarani w zakresie przestępstw skarbowych i przestępstw umyślnych ściganych z urzędu, ● członkowie kolegialnego organu kontroli lub nadzoru otrzymują wynagrodzenie nie wyższe niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w roku poprzednim, ● posiadanie w statucie zapisów chroniących majątek organizacji oraz dotyczących zakupów towarów i usług od osób związanych z organizacją, m.in. zakaz udzielania pożyczek członkom władz, swoim pracownikom i ich bliskim, ● jeśli organizacja prowadzi działalność gospodarczą, musi ona mieć charakter jedynie dodatkowy.

Status OPP uzyskuje się z chwilą dokonania wpisu do KRS.

Status organizacji pożytku publicznego oznacza nabycie szeregu przywilejów. Do przywilejów tych należy:

● możliwość otrzymania 1% podatku dochodowego przekazanego przez osoby fizyczne, ● zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych względem dochodów przeznaczonych na działalność statutową, ● zwolnienie z podatku od nieruchomości przeznaczonej na prowadzenie nieodpłatnej statutowej działalności, ● zwolnienie z opłat skarbowych oraz opłat sądowych związanych z działalnością nieodpłatną, ● zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych związanych z działalnością nieodpłatną, ● zwolnienie z podatku VAT od produktów spożywczych przekazanych na rzecz OPP, ● możliwość zatrudniania na specjalnych warunkach poborowych służby zastępczej, ● możliwość nieodpłatnego informowania o swojej działalności w mediach, ● możliwość użytkowania na specjalnych zasadach nieruchomości Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego, ● specjalne uprawnienia w zakresie organizowania loterii fantowych oraz gier bingo fantowych.

Specjalne przywileje organizacji pożytku publicznego wiążą się również z nałożeniem na nie dodatkowych wymagań. OPP zobowiązane są do m.in.:

● rachunkowego wyodrębnienia prowadzonej nieodpłatnej działalności pożytku publicznego, odpłatnej działalności pożytku publicznego oraz działalności gospodarczej, ● określenia w statusie zakresów prowadzonej działalności odpłatnej i nieodpłatnej, ● sporządzania rocznych sprawozdań finansowych oraz merytorycznych ze swojej działalności oraz umieszczanie zatwierdzonych sprawozdań w internetowej bazie Narodowego Instytutu Wolności (NIW) i na swojej stronie internetowej, ● udzielania wyjaśnień na wezwania Dyrektora NIW, ● przekazania urzędowi skarbowemu numeru rachunku bankowego do przekazywania 1% podatku przez osoby prywatne oraz aktualizowania tego numeru.

Szczególnym przywilejem organizacji pożytku publicznego jest możliwość otrzymywania przez nie 1 procenta podatku dochodowego przekazywanego przez osoby fizyczne. Korzystać z tego przywileju mogą wszystkie podmioty umieszczone w internetowym wykazie OPP. Pieniądze otrzymane z 1% podatku dochodowego mogą być wykorzystane wyłącznie na prowadzenie działalności statutowej OPP, czyli na działalność pożytku publicznego.

Warto pamiętać, że przekazanie w sprawozdaniu podatkowym 1 procenta swojego podatku wybranej OPP nie będzie się kwalifikowało jako darowizna. Ten 1 procent i tak zostaje bowiem przekazany na OPP, a nasze działanie służy jedynie wskazaniu wybranej organizacji.

Inne darowizny dla organizacji pożytku publicznego przekazywane przez osoby fizyczne podlegają już natomiast odliczeniu od ich dochodu zmniejszając w ten sposób podstawę opodatkowania. Sprawdź informacje na temat funkcjonowania podatku od darowizn, darowizn od rodziców oraz darowizn na cele kultu religijnego.