Podatek od spadku i darowizn - ile wynosi? Kiedy nie trzeba płacić?

Autor:
red.
Źródło:
TVN24 Biznes
Leszczyna (KO) o zmianach podatkowych z Polskiego Ładu
Leszczyna (KO) o zmianach podatkowych z Polskiego ŁaduTVN24
wideo 2/9
TVN24Leszczyna (KO) o zmianach podatkowych z Polskiego Ładu

Poprzez spadek lub darowiznę możliwe jest wejście w posiadanie majątku o znacznej wartości. Może się to jednak wiązać z obowiązkiem zapłacenia daniny na rzecz fiskusa. Kiedy trzeba zapłacić podatek od spadków i darowizn, a kiedy można go uniknąć? Ile wynosi? Jakie wiążą się z nim formalności?

●     Obowiązek płacenia podatku zależny jest od wartości transakcji oraz stopnia pokrewieństwa pomiędzy jej stronami. ●     W zależności od przypadku wysokość tego podatku wynosi od trzech do 20 proc. ●     W określonych sytuacjach istnieje zwolnienie z obowiązku płacenia tego podatku, dotyczy to m.in. spadków i darowizn w obrębie tzw. zerowej grupy podatkowej. ●     Podatek od spadku i darowizny dotyczy też m.in. zachowku, zasiedzenia i polecenia testamentowego.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn

Kwestia podatku od spadków i darowizn regulowana jest przepisami ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Ustawa ta zawiera postanowienia dotyczące nie tylko stosowania i wysokości tego podatku, ale również przypadków, w których możliwe jest zwolnienie z niego.

Uzupełniająco kwestię podatku od spadków i darowizn obejmuje ponadto rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych.

Podatek od spadków i darowizn - kiedy obowiązuje?

Podatek od spadków i darowizn dotyczy praw majątkowych nabytych przez osoby fizyczne i zlokalizowanych na terytorium Polski. Znajduje on zastosowanie w przypadku nabycia majątku w drodze:

●     dziedziczenia, ●     zapisu zwykłego, dalszego lub windykacyjnego, ●     polecenia testamentowego, ●     darowizny, polecenia darczyńcy, ●     nieodpłatnego użytkowania, zniesienia współwłasności, służebności, lub renty, ●     zachowku, ●     dyspozycji bankowej lub dyspozycji uczestnika otwartego funduszu inwestycyjnego na wypadek śmierci, ●     zasiedzenia.

Podatek od spadków i darowizn obowiązuje również w przypadku, gdy nabyty majątek znajduje się poza terytorium Polski, ale jego nabywca jest obywatelem Polski lub ma na jej terytorium miejsce stałego pobytu. Nie obowiązuje natomiast w sytuacji odwrotnej - gdy dziedziczony majątek znajduje się na terytorium Polski, ale ani nabywca, ani spadkodawca albo darczyńca nie są obywatelami Polski i nie mają na jej terytorium miejsca stałego pobytu.

Podatek od spadku i darowizny - wyjątki

Istnieją określone wyjątki od stosowania podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z ustawą podatku nie stosuje się w przypadku:

●     nabycia poprzez spadek, zapis windykacyjny lub darowiznę praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych; ●     wierzytelności wynikających z nabycia wyżej wymienionych praw; ●     dziedziczenia środków z pracowniczego programu emerytalnego albo kapitałowego, z otwartego funduszu emerytalnego, indywidualnego konta emerytalnego oraz konta zabezpieczenia emerytalnego; ●     dziedziczenia wartości składek zewidencjonowanych na subkoncie ZUS.

Ponadto z obowiązku płacenia podatku zwolnione są spadki i darowizny mające miejsce wśród osób najbliżej spokrewnionych. Do osób korzystających z tego zwolnienia, tzw. zerowej grupy podatkowej, zalicza się:

●     małżonków, ●     zstępnych (dzieci, wnuki), ●     wstępnych (rodzice, dziadkowie), ●     pasierbów, ●     rodzeństwo, ●     ojczymów, ●     macochy.

Podatek od spadku i darowizny – kwota wolna

Na obowiązek płacenia podatku od spadków i darowizn wpływ mają również stopień pokrewieństwa oraz obowiązująca kwota wolna od podatku.

Zgodnie ze stopniem pokrewieństwa wyróżnia się trzy grupy podatkowe: ●     grupę 1, obejmującą małżonków, zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, pasierbów, zięciów, synowe, ojczymów, macochy, teściów i teściowe; ●     grupę 2, obejmującą zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków innych zstępnych; ●     grupę 3, obejmującą wszystkie pozostałe osoby nieujęte w grupie 1 lub 2.

Dla każdej z tych grup ustanowione zostały kwoty wolne od podatku, a więc wartość nabytego majątku, do której nabywca zwolniony jest z obowiązku płacenia podatku od spadków i darowizn. Wysokość kwoty wolnej od podatku wynosi:

●     9 637 zł dla grupy 1, ●     7 276 zł dla grupy 2, ●     4 902 zł dla grupy 3.

W kontekście kwoty wolnej od podatku liczona jest przy tym nie tylko wartość pojedynczych spadków lub darowizn. Liczona jest suma środków przekazanych od tej samej osoby w ciągu pięciu ostatnich lat. Dla przykładu, jeżeli pomiędzy osobami należącymi do grupy pierwszej doszło do darowizny o wartości 5 000 zł w roku 2017, a następnie taka kwota została przekazana ponownie w roku 2021, to przekroczona zostanie kwota wolna od podatku i konieczne będzie zapłacenie podatku od nadwyżki środków przekazanych ponad tę kwotę.

Podatek od spadku i darowizny 2021 - ile wynosi?

Wysokość podatku od spadków i darowizn nie jest stała i zależy od wartości otrzymywanego mienia oraz stopnia pokrewieństwa pomiędzy nabywcą, oraz spadkodawcą albo darczyńcą, czyli od grupy podatkowej. W rezultacie wartość podatku waha się od trzech do nawet 20 proc. 

Podatek od darowiznMinisterstwo Finansów

Podatek od spadków i darowizn w każdym przypadku naliczany jest jedynie od wartości nadwyżki ponad określoną kwotę wolną od podatku.

Podatek od spadku po rodzicach

Spadki i darowizny po rodzicach należą do transakcji w obrębie tzw. zerowej grupy podatkowej. Oznacza to, że są one zwolnione od podatku niezależnie od swojej wartości. Po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku wynoszącej 9 637 zł pojawia się jedynie obowiązek zgłoszenia otrzymanego mienia do właściwego urzędu skarbowego.

W każdym przypadku, również środków otrzymywanych od rodziców, należy ponadto pamiętać o właściwym dokumentowaniu ich. Szerzej na temat darowizn od rodziców można przeczytać tutaj: Darowizna od rodziców - zgłoszenie, podatek. Jak wypełnić SD-Z2?

Sprzedaż mieszkania przed upływem 5 lat

Otrzymanie nieruchomości w drodze spadku lub darowizny podlega takim samym regulacjom jak inne rodzaje spadków i darowizn majątkowych. Co do zasady obowiązuje więc w ich przypadku konieczność zapłacenia podatku od spadków i darowizn, za wyjątkiem transakcji mających miejsce w obrębie tzw. zerowej grupy podatkowej.

Niezależnie od zapłaty lub zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, przy sprzedaży nieruchomości otrzymanej tą drogą w ciągu pięciu pierwszych lat konieczne jest zapłacenie także podatku dochodowego w wysokości 19 proc.

Pięcioletni okres inaczej jest jednak liczony w zależności od sposobu, w jaki weszło się w posiadanie nieruchomości. W przypadku nabycia lub darowizny, jest to pięć lat od wejścia w jej posiadanie. W przypadku spadku, od 1 stycznia 2019 roku pięcioletni okres liczony jest natomiast od nabycia lub wybudowania nieruchomości przez spadkodawcę, a nie spadkobiercę. Tym samym w większości przypadków nie będzie istniała konieczność płacenia podatku dochodowego przy jej sprzedaży.

Niezależnie od sytuacji, zasada dotyczy pięciu lat podatkowych, a nie kalendarzowych. Tym samym liczy się je od końca roku, w którym doszło do nabycia lub otrzymania nieruchomości, np. otrzymanie jej w roku 2015 oznacza, że podatku dochodowego nie będzie trzeba płacić dopiero, sprzedając nieruchomość w roku 2021.

Sprzedaż mieszkania przed upływem pięciu lat może być ponadto zwolniona z podatku dochodowego w przypadku skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej. Przysługuje ona, jeżeli cały dochód ze sprzedaży nieruchomości przeznaczy się w ciągu trzech lat na nowy cel mieszkaniowy, czyli zakup inne nieruchomości na użytek własny.

Druki SD-Z2 - ile czasu na złożenie?

Otrzymywane majątku ze spadku lub darowizny związane jest z koniecznością dopełnienia określonych formalności. Od strony podatkowej to przede wszystkim złożenie we właściwym urzędzie skarbowym formularza podatkowego SD-Z2, czego należy dokonać w ciągu sześciu miesięcy od otrzymania spadku lub darowizny.

Złożenie formularza SD-Z2 jest obowiązkowe w przypadku każdego otrzymanego mienia o wartości przekraczającej kwotę wolną od podatku dla danej grupy podatkowej. Obowiązek ten dotyczy również osób najbliżej spokrewnionych, czyli należących do tzw. zerowej grupy podatkowej.

Wypełnianie druku SD-Z2 nie jest natomiast konieczne w przypadku otrzymania majątku na mocy umowy spisanej u notariusza, np. umowy darowizny. W takim przypadku podatek również trzeba zapłacić, jednak jego odprowadzeniem zajmuje się wówczas notariusz.

Niezłożenie formularza SD-Z2 w przypadku, w którym było to wymagane, zagrożone jest karą w postaci obciążenia danego spadku lub darowizny podatkiem w maksymalnej wysokości, czyli 20 proc., a ponadto – w przypadku tzw. grupy 0 – utratą prawa do zwolnienia z płacenia podatku.

Źródła:

●     Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn ●     Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych ●     https://www.gov.pl/web/gov/zglos-otrzymanie-majatku-ze-spadku-lub-darowizny-formularz-podatkowy-sd-z2 ●     https://www.podatki.gov.pl/pcc-sd/sd/

Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: konkret24

Pozostałe wiadomości

Inflacja w listopadzie 2023 roku wyniosła 6,5 procent rok do roku - wynika ze wstępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Analitycy prognozowali, że ceny rosły w tempie 6,6 procent.

Inflacja w listopadzie. Tak szybko rosły ceny

Inflacja w listopadzie. Tak szybko rosły ceny

Autor:
kris/dap
Źródło:
TVN24 Biznes, PAP

Klienci korzystający z usług Poczty Polskiej nadali w okresie tegorocznego Black Week o ponad 46 procent więcej przesyłek niż w analogicznym okresie 2022 roku. Zwiększone zainteresowanie zakupami w tym okresie potwierdzają również dane PKO BP, z których wynika, że wydatki kartowe klientów tego banku znacząco wzrosły.

Gorący okres w handlu. Skokowy wzrost liczby paczek

Gorący okres w handlu. Skokowy wzrost liczby paczek

Autor:
JW/dap
Źródło:
PAP Biznes/TVN24 Biznes

Od wielu lat wprowadzane są przepisy, które mają zapobiegać powstawaniu klitek sprzedawanych jako mikroapartamenty - pisze "Dziennik Gazeta Prawna". Najnowsza próba to przepisy wchodzące w życie 1 kwietnia 2024 roku. 

Bat na deweloperów. Będą nowe przepisy

Bat na deweloperów. Będą nowe przepisy

Autor:
JW/dap
Źródło:
"Dziennik Gazeta Prawna"

Zurych i Singapur zajęły ex aequo pierwsze miejsce w dorocznym zestawieniu najdroższych miast do życia, przygotowanym przez firmę Economist Intelligence Unit (EIU). W pierwszej dziesiątce rankingu znalazły się cztery europejskie metropolie. Najbardziej gwałtowny spadek w rankingu odnotowały dwa miasta w Rosji.

Ranking najdroższych miast świata. Jedno z gwałtownym spadkiem o 105 miejsc

Ranking najdroższych miast świata. Jedno z gwałtownym spadkiem o 105 miejsc

Autor:
jdw//az
Źródło:
CNN, TVN24.pl

Produkt Krajowy Brutto Polski w trzecim kwartale 2023 wzrósł o 0,5 procent rok do roku w porównaniu ze spadkiem 0,6 procent w drugim kwartale - wynika z komunikatu GUS. W szacunku flash GUS podał, że PKB w trzecim kwartale wzrósł o 0,4 procent.

PKB w górę. Znamy najnowsze dane

PKB w górę. Znamy najnowsze dane

Autor:
JW/dap
Źródło:
TVN24 Biznes

Wartość udzielonych kredytów mieszkaniowych w październiku 2023 roku wzrosła w Polsce o 360,6 procent rok do roku, do poziomu 9,725 miliarda złotych - podało Biuro Informacji Kredytowej (BIK). Jak wyjaśniono, to najwyższa kwota w historii rynku.

Padł rekord na rynku. "Najwyższa kwota w całej dotychczasowej historii"

Padł rekord na rynku. "Najwyższa kwota w całej dotychczasowej historii"

Autor:
JW/dap
Źródło:
PAP

Nie wszyscy kierowcy zatankują od 1 stycznia popularną benzynę 95. Już za miesiąc to paliwo będzie miało inny skład i nie będzie nadawało się do każdego samochodu. Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało nawet specjalną wyszukiwarkę dla kierowców. Można na niej sprawdzić, do jakiego samochodu zmienione paliwo nie jest zalecane. Materiał programu "Polska i Świat".

Część kierowców może mieć kłopot. Szykuje się ważna zmiana

Część kierowców może mieć kłopot. Szykuje się ważna zmiana

Autor:
Łukasz
Wieczorek
Źródło:
TVN24

W czwartek Główny Urząd Statystyczny przedstawi szybki szacunek inflacji w listopadzie. W październiku inflacja wyniosła 6,6 procent. Zdaniem Kamila Pastora z PKO BP inflacja w listopadzie utrzymała się na tym poziomie. Także zdaniem Adama Antoniaka z ING czwartkowy odczyt będzie zbliżony do poziomu z ubiegłego miesiąca. Obaj zwracają jednak uwagę na ryzyko nieco wyższej inflacji z powodu wzrostu cen paliw.

Dziś dane o inflacji. Ekonomiści zwracają uwagę na jeden element

Dziś dane o inflacji. Ekonomiści zwracają uwagę na jeden element

Autor:
/dap
Źródło:
PAP

Ostatnie godziny na dokumenty w sprawie tak zwanego 300 plus. W czwartek mija termin na składanie wniosków dotyczących rządowego programu Dobry start, w ramach którego można otrzymać jednorazowo 300 złotych na każde uczące się dziecko. Przysługuje ono raz w roku na każde uczące się w szkole dziecko w wieku od 7 do 20 lat, a w przypadku uczniów z niepełnosprawnością – do 24 lat.

Ostatni dzień na złożenie wniosku. Inaczej pieniądze przepadną

Ostatni dzień na złożenie wniosku. Inaczej pieniądze przepadną

Autor:
/dap
Źródło:
PAP

PKB Polski może wzrosnąć o 0,4 procent w 2023 roku ze względu na osłabiony popyt wewnętrzny, wysoką inflację i restrykcyjną politykę monetarną, zaś w 2024 roku wzrost powinien odbić do 2,6 procent - prognozuje OECD w najnowszym raporcie. Z kolei w 2025 roku organizacja spodziewa się wzrostu na poziomie 2,9 procent.

Nowe prognozy gospodarcze dla Polski

Nowe prognozy gospodarcze dla Polski

Autor:
/dap
Źródło:
PAP

Na granicy Polski ze Słowacją na początku października przywrócono tymczasowe kontrole. Jak wynika z najnowszego projektu rozporządzenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA), mają one potrwać jeszcze przynajmniej do 2 stycznia 2024 roku.

Kontrole na granicy ze Słowacją. Jest projekt

Kontrole na granicy ze Słowacją. Jest projekt

Autor:
JW/dap
Źródło:
TVN24 Biznes

Po ataku hakerów na ALAB Laboratoria infolinia Biura Informacji Kredytowej jest "ekstremalnie obciążona". - Klienci pytają głównie, jak się uchronić przed ryzykiem wyłudzenia - przyznała w rozmowie z TVN24 Biznes Aleksandra Stankiewicz-Billewicz z biura prasowego BIK.

"Ekstremalne obciążenie infolinii" po wycieku danych

"Ekstremalne obciążenie infolinii" po wycieku danych

Autor:
jr/dap
Źródło:
TVN24 Biznes

Santander Bank Polska od 29 listopada wprowadził do oferty kredyt hipoteczny w ramach programu "Bezpieczny kredyt 2 procent" - poinformował bank w komunikacie. Pierwotnie miało się to stać 20 listopada.

Dopłaty do raty w kolejnym dużym banku

Dopłaty do raty w kolejnym dużym banku

Autor:
JW/dap
Źródło:
PAP Biznes

Skala i długość trwania protestu rodzą coraz poważniejsze konsekwencje dla polsko-ukraińskich relacji politycznych i gospodarczych oraz negatywnie rzutują na międzynarodową pozycję Polski - oceniła Rada Przedsiębiorczości. Wyjaśniła, że problemy transportowe na granicy szkodzą polskiej racji stanu, w centrum której leży zdolność Ukrainy do odpierania rosyjskiej agresji. Zaapelowała do polskich władz o natychmiastowe zaangażowanie się w ich rozwiązanie.

"Narastające problemy branży zbyt długo pozostawały nierozwiązane"

"Narastające problemy branży zbyt długo pozostawały nierozwiązane"

Aktualizacja:
Autor:
jr/dap
Źródło:
PAP

Ustanowienie 24 grudnia, czyli Wigilii, dniem wolnym od pracy jest rozwiązaniem bardzo oczekiwanym przez zatrudnionych w sklepach - stwierdził w komentarzu do przyjętych w środę przez Sejm zmian w zakazie handlu wiceprzewodniczący Krajowej Sekcji Handlu NSZZ "Solidarność" Paweł Skowron. Jak dodał, związkowcom zależało jednak na tym, żeby czas pracy w dodatkowe niedziele handlowe miał skrócony wymiar.

Zmiany w zakazie handlu. Solidarność komentuje

Zmiany w zakazie handlu. Solidarność komentuje

Autor:
/dap
Źródło:
PAP

Najnowszy i największy blok elektrowni atomowej Olkiluoto, położonej na zachodnim wybrzeżu Finlandii, został ponownie, w odstępie około tygodnia, automatycznie odłączony od sieci. Do awarii doszło w trakcie przeprowadzania jednego z testów. Badane są przyczyny – przekazał w środę po południu operator TVO. 

Jeden z największych reaktorów na świecie odłączony od sieci. "Badane są przyczyny" awarii

Jeden z największych reaktorów na świecie odłączony od sieci. "Badane są przyczyny" awarii

Autor:
/dap
Źródło:
PAP

Kobiety są głównym celem nienawiści w internecie, w tym wulgarnego języka, molestowania i przemocy seksualnej - wynika z ogłoszonego w środę raportu Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA).

Raport: kobiety są głównym celem nienawiści w internecie

Raport: kobiety są głównym celem nienawiści w internecie

Autor:
/dap
Źródło:
PAP