W poniedziałek swoją premierę miała książka "Partyzanci. Dziennikarze na celowniku Łukaszenki", której autorami jest 29 dziennikarzy z polskich redakcji, w tym Michał Tracz z TVN24 i Bianka Zalewska z TVN. Dochód ze sprzedaży książki zostanie przekazany na pomoc białoruskim dziennikarzom.
W poniedziałek odbyła się konferencja prasowa poświęcona książce. Sekretarz generalny International Association of Press Clubs Jarosław Włodarczyk powiedział, że "rok po sfałszowanych przez Łukaszenkę wyborach ukazała się książka 'Partyzanci. Dziennikarze na celowniku Łukaszenki', w której polscy dziennikarze opisują historie reporterów białoruskich". Poinformował, że "pieniądze zebrane z książki przeznaczone zostaną na pomoc dziennikarzom na Białorusi - opłacenie adwokatów i sprzętu potrzebnego do pracy".
- Każdy z nas zna to uczucie. Kiedy dzieje się coś złego, to myślimy: a co ja jeden mogę zrobić, to na pewno nic nie da. My, polscy dziennikarze z przeróżnych redakcji, postanowiliśmy działać. Jednak coś zrobić można – powiedział dziennikarz TVN24 Michał Tracz. – Nasi koledzy i koleżanki, dziennikarze na Białorusi, za to, że piszą i mówią prawdę, są wtrącani do więzień. Im i ich rodzinom grozi potworne niebezpieczeństwo, są szykanowani. My, polscy dziennikarze, postanowiliśmy napisać o nich książkę, o ich pracy i o ich życiu. Teraz, kupując tę książkę, wszyscy możecie tym dziennikarzom pomóc – dodał.
Pomysłodawczyni książki Arleta Bojke wyraziła nadzieję, że "książka przyniesie coś dobrego". - Bo dziennikarze białoruscy, z którymi rozmawialiśmy, powtarzają, że najważniejsze jest, aby mówić o Białorusi, mówić o nich, żeby wiedzieli, że to, co robili, ma sens - podkreśliła. - Kolejnym celem prowadzonej zbiórki będzie również tłumaczenie tej pozycji na inne języki, najpierw na angielski i niemiecki - podała.
Historie białoruskich dziennikarzy
Redaktor książki Michał Potocki powiedział, że książka składa się z 20 rozdziałów. - Przez pryzmat sylwetek opisywanych dziennikarzy pokazujemy, co tak naprawdę te represje oznaczają dla losów poszczególnych osób i rodzin. Przez historie 20 białoruskich dziennikarzy pokazano, co znaczy żyć i pracować w państwie autorytarnym, dyktatorskim, w którym ta spirala presji dopiero zaczyna się rozkręcać, bo nie ma tygodnia, żebyśmy nie dowiedzieli się o kolejnych zatrzymanych, o kolejnych sprawach karnych, kolejnych dziennikarzach, którzy trafili na komisariat, do aresztu albo musieli wyjechać z kraju ze względu na własne bezpieczeństwo, czasami przenosząc ze sobą całe redakcje - wyjaśnił.
Jak podali autorzy książki "Partyzanci. Dziennikarze na celowniku Łukaszenki", przedstawiają historie między innymi "Ramana Pratasiewicza i Sciapana Puciły, dzięki którym Białorusini z każdego zakątka kraju sami pokazywali, co działo się u nich po ostatnich wyborach. To historie Kaciaryny Andrejewej czy Darji Czulcowej, które pokazywały antyłukaszenkowskie protesty na żywo mimo dojmującej świadomości, że ta praca skończy się dla nich więzieniem. To historia Juliji Słuckiej, szefowej białoruskiego Press Clubu, której zapiski z ponad 6-miesięcznego już pobytu w więzieniu boleśnie uświadamiają odczłowieczenie tamtejszego systemu. To historie Natalii Radzinej, która od 10 lat marzy o powrocie na Białoruś, czy Iosifa Siaredicza, który zna Łukaszenkę jak mało kto. To wreszcie historia Andrzeja Poczobuta, który za kratami przechorował COVID-19, a jego rodzina tygodniami nie dostawała jego listów. Listów, które są dla nich jedyną możliwością kontaktu".
- Białoruscy dziennikarze mówią krótko: najważniejsze, żebyście o nas nie zapominali – powiedział Michał Potocki, współautor i redaktor książki. - Ale chodzi też o to, by to oni nie musieli zapomnieć o wykonywaniu swojego zawodu lub nawet o wolności. A do tego potrzebne są pieniądze - dodał.
Andrzej Pisalnik: gdyby nasi koledzy nie mieli adwokatów, nie wiedzieliby, co dzieje się na wolności
Andrzej Pisalnik, jeden z bohaterów książki, redaktor naczelny portalu Znadniemna.pl w rozmowie z Polską Agencją Prasową mówił, że "prawo na Białorusi właściwie nie działa albo - jak powiedział Łukaszenka - 'czasem nie jest istotne prawo, trzeba uciszyć i spacyfikować naród'". - Urzędowa pomoc adwokacka na Białorusi jest bardzo droga, ale adwokat to jedyna osoba, która ma dostęp do naszych kolegów, jest kurierem, pośrednikiem w komunikacji z nimi - tłumaczył. - Gdyby nasi koledzy nie mieli adwokatów, nie wiedzieliby, co dzieje się na wolności, a informacja, że na przykład powstała taka książka jak "Partyzanci. Dziennikarze na celowniku Łukaszenki", to dla nich wielkie moralne wsparcie - mówił.
Pisalnik jest też członkiem Rady Naczelnej Związku Polaków na Białorusi. Zapytany o Andżelikę Borys i Andrzeja Poczobuta (który również jest bohaterem książki), przypomniał, że usłyszeli oni zarzuty rehabilitacji nazizmu, wspominając między innymi o żołnierzach wyklętych. - Warunki w więzieniach są bardzo ciężkie. (...) Andżelika Borys i Andrzej Poczobut przed przeniesieniem do więzienia śledczego w Żodzinie, byli przetrzymywani w więzieniu na tak zwanej Wołodarce, czyli przy ulicy Wołodarskiego w Mińsku. W tym więzieniu po masowych protestach i po tym, jak Łukaszenka zaczął rozprawiać się z dziennikarzami, było bardzo dużo więźniów politycznych i czasem w przepełnionych celach, połowa więźniów to byli kryminaliści - tłumaczył. Jednak - jak dodał - "w takiej sytuacji więzień polityczny mógł się czuć względnie komfortowo pod względem psychicznym z powodu obecności innych więźniów politycznych".
Według Pisalnika, przeniesienie Borys i Poczobuta "do więzienia w Żodzinie, w którym przebywa większość więźniów kryminalnych, to jedna z najcięższych tortur dla ludzi wykształconych".
Autorzy książki "Partyzanci. Dziennikarze na celowniku Łukaszenki"
Autorzy reportaży opublikowanych w książce to: Adrian Bąk ("Raport o stanie świata"), Wiktoria Bieliaszyn ("Gazeta Wyborcza"), Arleta Bojke (Telewizja Polska), Marysia Ciupka ("Visegrad Insight", "Res Publica Nowa"), Piotr Drabik (Radio Zet), Anna Hałas-Michalska (Polsat), Wojciech Jakóbik (BiznesAlert.pl), Maciej Jastrzębski (Polskie Radio), Magdalena Karpińska, Katarzyna Kopeć-Ziemczyk, Radosław Korzycki, Piotr Kościński, Mariusz Kowalczyk ("Newsweek"), Anna Łabuszewska ("Tygodnik Powszechny"), Joanna Łada (Telewizja Polska), Monika Maciejewska (Portal TV Republika), Sandra Meunier (Telewizja Polska), Michał J. Owerczuk, Piotr Pogorzelski (Biełsat, "Po prostu Wschód"), Michał Potocki ("Dziennik Gazeta Prawna"), Justyna Prus (Polska Agencja Prasowa), Maria Przełomiec (Telewizja Polska), Wojciech Przybylski ("Visegrad Insight", "Res Publica Nowa"), Ewa Raczyńska (Onet), Zbigniew Rokita, Grzegorz Sajór (Radio 357, "Press"), Michał Tracz (TVN24), Bianka Zalewska (Discovery TVN), Adam Zawadzki (Portal TV Republika).
Książka dostępna jest w sprzedaży internetowej.
Źródło: PAP, tvn24.pl