PAN chce zlikwidować Muzeum Ziemi, bo nie ma pieniędzy. Co z zabytkową siedzibą i cenną kolekcją?

"Źle się dzieje…Polska Akademia Nauk chce sprzedać unikatowy zabytek - willę Pniewskiego położoną na skarpie warszawskiej, w której od powojnia znajduje się Muzeum Ziemi. PAN dąży do przeniesienia warszawskich kolekcji geologicznych do Krakowa i zamknięcia zbiorów muzealnych w magazynach" - podano w mediach społecznościowych inicjatywy "Tu było, tu stało", która zajmuje się warszawską przestrzenią miejską, w tym ochroną zabytków.

"Będzie to katastrofalne posunięcie dla samego Muzeum, wszak nie mamy innego muzeum historii naturalnej, ale także dla samej willi, której los będzie niepewny, a sama willa, która ma wspaniałe wnętrza, po przejęciu przez prywatnego właściciela, zapewne zostanie zamknięta dla odwiedzających" - czytamy dalej we wpisie.

Udostępniono również petycję w obronie muzeum. Jak przypomniano, instytucja od 75 lat jest ważnym punktem na mapie warszawskich muzeów i "wypełnia pustkę muzeum historii naturalnej". Jak wymieniono, gromadzi kolekcje i prezentuje zbiory ważne dla polskiego dziedzictwa geologicznego: mineralogiczno-petrograficzne, paleontologiczne, cenne kolekcje bursztynu i innych żywic kopalnych oraz jedną z największych w tej części Europy państwowych kolekcji meteorytów. "W Muzeum Ziemi tworzone są unikatowe kolekcje: sztuki interpretującej zbiory przyrodnicze czy pierwsza w Polsce muzealna Kolekcja Antropocenu" - wskazano.

"Kolekcje Muzeum Ziemi posiadają bezcenny potencjał i są historycznie związane z Warszawą, a ich przeniesienie do Krakowa będzie oznaczało wyrwanie z kontekstu badawczego. Od dziesięcioleci Muzeum Ziemi odwiedzają warszawiacy i turyści poszukujący wiedzy o Ziemi" - czytamy dalej w petycji.

Wreszcie - jak zauważono - siedziba Muzeum Ziemi to ważny punkt na mapie Warszawy - biały pałacyk Branickich i willa Pniewskiego przy alei Na Skarpie. Jak podnoszą obrońcy muzeum, budynki te "powinny pozostać dostępne dla publiczności i z taką intencją były przekazywane dla Muzeum Ziemi". Zdaniem społeczników, są nie tylko pozostałością pałacowo-ogrodowych założeń "Na górze" Szymona Bogumiła Zuga, ale przede wszystkim perłą polskiej architektury.

"Willa Bohdana Pniewskiego to nie tylko dom własny jednego z największych polskich architektów, ale także miejsce pamięci Powstania Warszawskiego – ze śladami kul w ścianach i plamą powstańczej krwi na schodach. Tak ważny budynek nie powinien być traktowany w kategoriach handlowych czy inwestycyjnych dla poszukiwania szybkiego zarobku. Willa Pniewskiego powinna pozostać dostępna dla publiczności" - zaapelowano.

O komentarz w tej sprawie zwróciliśmy się do Polskiej Akademii Nauk. Odpowiedzi udzieliła nam Anna Bracik z Biura ds. Komunikacji i Informacji Naukowej. Jak zaznaczyła w nadesłanym do naszej redakcji oświadczeniu, "Prezes Polskiej Akademii Nauk rozpoczął przygotowania do likwidacji Muzeum Ziemi w Warszawie przy alei na Skarpie 20/26 i przekazaniu zbiorów do muzeum funkcjonującego przy Instytucie Nauk Geologicznych PAN".

"Polska Akademia Nauk nie ma możliwości dalszego finansowania Muzeum Ziemi w obecnej formule. Wynika to z przewidywanych wysokich kosztów renowacji siedziby Muzeum oraz ograniczeń budżetowych Kancelarii PAN uniemożliwiających kontynuację zatrudniania pracowników placówki" - czytamy dalej.

Jak zapewniono, "włączenie zbiorów Muzeum Ziemi do zasobów Instytutu Nauk Geologicznych PAN umożliwi ich dalsze wykorzystanie do działalności naukowej oraz ekspozycyjnej".

"Docelowo zbiory te winny być eksponowane w instytucji muzealnej gromadzącej cenne kolekcje Muzeum Ziemi PAN, Instytutu Paleobiologii PAN oraz Muzeum i Instytutu Zoologii PAN. Polska jest jednym z nielicznych krajów europejskich nieposiadających muzeum historii naturalnej z prawdziwego zdarzenia" - napisała Bracik.

"Informujemy, że Polska Akademia Nauk nie podjęła żadnej wiążącej decyzji o sprzedaży budynków mieszczących Muzeum Ziemi. W przypadku rozważania takiej decyzji, zostanie ona podjęta z poszanowaniem zobowiązań obligujących PAN do zachowania funkcji kulturowych siedziby Muzeum Ziemi PAN" - czytamy na końcu oświadczenia.

Jak czytamy na stronie Muzeum Ziemi, zbiory liczą obecnie ponad 190 tysięcy obiektów. "Znajdują się wśród nich zasobne kolekcje minerałów i skał, meteorytów, kopalnej flory i fauny, pochodzących z terytorium Polski i innych regionów świata, a także cenne archiwalia z zakresu historii nauk o Ziemi. Szczególną pozycję zajmują bogate kolekcje bursztynu bałtyckiego i innych żywic kopalnych (ponad 29,5 tys. okazów), zaliczane do największych tego typu zbiorów muzealnych na świecie" - czytamy.

Jedne z najciekawszych kolekcji stanowią ssaki plejstoceńskie. Oprócz cennego zbioru mamucich zębów trzonowych znajdują się tam najlepiej zachowana w zbiorach europejskich czaszka nosorożca leśnego, poroże i czaszka jelenia olbrzymiego oraz unikatowy pod względem kompletności szkielet słonia leśnego wydobyty w roku 1962 w centrum Warszawy i uznany za jedno z ważniejszych w skali europejskiej znalezisk tego gatunku.