W dniach 13-15 sierpnia obchodzimy rocznicę Bitwy Warszawskiej, czyli decydującego starcia wojsk polskich z bolszewickimi. Bitwa rozegrała się na przedpolach Warszawy w 1920 roku. Sowieci zostali pobici i musieli się wycofać. Polska obroniła swoją młodą niepodległość. Uchroniła też Europę przed koszmarem bolszewizmu. Batalia ta określana jest osiemnastą przełomową bitwą w historii świata.
11 listopada 1918 roku był dla Polski dniem zwycięstwa - odzyskaliśmy niepodległość. Spokój nie trwał jednak długo, gdyż już siedem dni później przywódca bolszewickiej Rosji, Włodzimierz Lenin, wydał rozkaz o rozpoczęciu operacji "Wisła". Polska była dla Rosjan celem taktycznym. Rosyjscy bolszewicy liczyli na wsparcie ze strony komunistów, którzy starali się wywołać rewolucję w Niemczech i na terenie państw, które powstały w wyniku rozpadu Austro-Węgier.
Sowieci wykorzystali rozejm, by przygotować się do inwazji
Walka rozpoczęła się w lutym 1919 r. i trwała do października. Przerwały ją trzymiesięczne rozmowy pokojowe. Była to jednak tylko "zasłona dymna" dla faktycznych zamiarów Rosjan, którzy w tym czasie snuli plany inwazji na Polskę. Bolszewicy podstępnie wykorzystali czas zawieszenia broni. Armii Czerwonej udało się zadać ciężkie straty wojskom "białego generała" Antona Denikina. Był dowódcą antykomunistycznej "białej armii", która zwalczała opcję bolszewicką podczas rosyjskiej wojny domowej w latach 1917-1923.
Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że gdybyśmy wyrwali z rąk burżuazji polskiej jej burżuazyjną armię szlachecką, wówczas rewolucja klasy robotniczej w Polsce stałaby się faktem. A pożar ten nie dałby się ograniczyć ścianami polskimi. Jak wzburzony potok rozlałby się po całej Europie Zachodniej. Tego doświadczenia rewolucji z zewnątrz Armia Czerwona nie zapomni. I jeżeli kiedykolwiek burżuazja europejska wezwie nas do nowej walki, to Armia Czerwona potrafi ją pogromić, zaś rewolucję w Europie wesprzeć i rozprzestrzenić.
Drugim krokiem ze strony armii rosyjskiej było zmuszenie ukraińskiego przywódcy Semena Petlury do wycofania się z terytorium Polski. W kwietniu 1920 roku rząd polski zawarł porozumienie z Petlurą - w zamian za uznanie przez Ukrainę praw Polski do Małopolski Wschodniej (zwłaszcza do Lwowa) Polska uznała rząd Ukraińskiej Republiki Ludowej. Podpisano też wspólną konwencję wojskową.
"Warszawę obudzi grzmot dział" – pisał "Kurjer Warszawski" w numerze z 15 sierpnia 1920 roku. Miasto szykowało się na bitwę. Do stolicy zbliżała się Armia Czerwona i choć mocno uszczuplił ją opór stawiany po drodze przez polskie wojska, to wciąż był groźna. Nikt nie miał wątpliwości, że pod Warszawą rozegra się najważniejszy bój wojny polsko-bolszewickiej.
Polacy wkraczają, Sowieci atakują
7 maja 1920 r. siły polsko-ukraińskie wkroczyły do Kijowa. W tej sytuacji Armia Czerwona rozpoczęła ofensywę, dowodzoną przez Michaiła Tuchaczewskiego, jednego z najzdolniejszych dowódców sowieckich. Zdecydowany atak Tuchaczewskiego miał na celu zdobycie Warszawy, jednocześnie armia konna Siemiona Budionnego zaatakowała Polaków w rejonie Lwowa, a korpus kawalerii Gaj-Chana miał opanować północne Mazowsze, aby w ten sposób otoczyć i ostatecznie pokonać siły polskie.
Prognozy dla Polski nie były pozytywne. Stolica wydawała się nie do obrony. Jednak w czasie kiedy Armia Czerwona zbierała siły do ostatecznej bitwy, Polacy przegrupowali wojska. Marszałek Józef Piłsudski już w pierwszej połowie lipca planował doprowadzić do wielkiej bitwy.
W przełomowych momentach sierpnia 1920 roku, pomimo wcześniejszych ogromnych strat, liczebność Wojska Polskiego przekroczyła 900 tysięcy żołnierzy.
Pogrom pod Osowcem, Białymstokiem i Kolnem
Bitwa Warszawska toczyła się na przedpolach stolicy w dniach 13-15 sierpnia 1920 r. Rozegrana została zgodnie z planem operacyjnym, który na podstawie ogólnej koncepcji Józefa Piłsudskiego opracowali szef sztabu generalnego, generał Tadeusz Rozwadowski, pułkownik Tadeusz Piskor i kapitan Bronisław Regulski.
Chwila śmierci księdza Skorupki jest punktem zwrotnym bitwy pod Ossowem i w dziejach wojny 1920 roku. Do tej chwili Polacy uciekali przed bolszewikami, odtąd uciekali bolszewicy przed Polakami.
15 sierpnia kaliski 203. Pułk Ułanów zdobył sztab 4. armii sowieckiej w Ciechanowie. Był to jeden z ważniejszych strategicznie momentów tej bitwy. Wraz ze sztabem armia polska przejęła kancelarię armii rosyjskiej, magazyny oraz jedną z radiostacji, która stanowiła centrum łączności z dowództwem w Mińsku. Tego samego dnia trwały zacięte walki wojsk polskich z Armią Czerwoną między innymi pod Radzyminem, Ossowem i Zielonką. Ostatecznie polscy żołnierze, za cenę wielkich strat, utrzymali Radzymin i inne miejscowości, odrzucając bolszewików daleko od swoich pozycji.
Ostateczną klęskę bolszewicy ponieśli pod Osowcem, Białymstokiem i Kolnem. Bitwa Warszawska pochłonęła życie 4,5 tysiąca polskich żołnierzy. Liczba zabitych w szeregach Armii Czerwonej nie jest znana. Wielu żołnierzy sowieckich dostało się do polskiej niewoli oraz było internowanych przez Niemców.
W wojnie polsko-bolszewickiej brali udział amerykańscy lotnicy z 7. Eskadry Myśliwskiej im. Tadeusza Kościuszki. Jednym z jej wielkich bohaterów był późniejszy hollywoodzki producent Merian C. Cooper, twórca i producent oryginalnego hitu "King Kong".
Zwycięstwo pod Warszawą ocaliło Europę
"Cud nad Wisłą", jak zwyczajowo nazywa się tę batalię, został uznany za osiemnastą przełomową bitwę w historii świata przede wszystkim dlatego, że powstrzymał inwazję rewolucji bolszewickiej na Europę Zachodnią. Było to spektakularne, historyczne zwycięstwo, które zagwarantowało Europie wolność od sowieckiej propagandy. A zarazem jedno z najważniejszych zwycięstw w całej historii Polski
Z ujawnionych w sierpniu 2005 roku dokumentów Centralnego Archiwum Wojskowego wynika, że już we wrześniu 1919 roku szyfry bolszewików złamał porucznik Jan Kowalewski. Dzięki temu Polacy znali plany i rozkazy strony sowieckiej oraz potrafili z tego skorzystać. Zakłócali też w decydującym momencie łączność wroga. Przestroili jedną z warszawskich radiostacji na sowiecką częstotliwość i przez dwie doby wystukiwali alfabetem Morse'a fragmenty Biblii.
Źródło: PAP/tvnwarszawa.pl
Źródło zdjęcia głównego: Centralne Archiwum Wojskowe, domena publiczna, Wikipedia