Zmarła pierwsza dyrektor Centrum Zdrowia Dziecka. "Odszedł wspaniały lekarz, człowiek wielkiego serca"

Jak poinformowała rzeczniczka prasowa Instytutu "Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka" Katarzyna Gardzińska, prof. Maria Goncerzewicz została powołana na stanowisko dyrektora Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie 16 marca 1976 roku. Nominacje odebrała z rąk ministra zdrowia prof. Mariana Śliwińskiego. Funkcję dyrektora pełniła przez ponad 14 lat (od marca 1976 do października 1990 roku).

Kierowała wysokospecjalistycznym szpitalem dla dzieci

"Od samego początku swej działalności wykazywała wybitne uzdolnienia kierownicze, szczególnie w okresie uruchamiania blisko 20 kolejno oddawanych do użytku nowych obiektów Centrum, jak również organizowania ich sprawnego funkcjonowania i doskonalenia poziomu usług zdrowotnych dla pacjentów" - przekazała Gardzińska.

Jak dodała, prof. Goncerzewicz nawiązywała liczne kontakty międzynarodowe. Współpracowała z szeregiem organizacji europejskich i pozaeuropejskich w zakresie opanowania najnowszej aparatury medycznej oraz szkolenia kadr.

Centrum Zdrowia Dziecka wspomina, że 15 października 1977 przyjęto pierwszych 40 małych pacjentów, w ciągu pierwszych pięciu lat było ich 144 808. Przyjmowano dzieci z kraju, ale także z zagranicy. Szpital od początku pełnił funkcję wysokospecjalistycznego szpitala dziecięcego, ośrodka naukowo-badawczego i szkoleniowego.     

Czasy okupacji i tragiczne losy braci

Centrum Zdrowia Dziecka przekazało także wspomnienia o profesor Marii Goncerzewicz. Jak czytamy, urodziła się 28 sierpnia 1917 roku w Brzeźnicy, powiecie Radomsko (radomszczańskim), niedaleko Częstochowy, jako dziewiąte dziecko w ziemiańskiej rodzinie Sukienników. Uczęszczała do gimnazjum w Częstochowie, mieszkając na stancji w Klasztorze Nazaretanek. W 1937 roku uzyskania świadectwo dojrzałości. We wrześniu 1939 roku wyjechała do Warszawy, by przystąpić do egzaminu wstępnego na Wydział Chemii Politechniki Warszawskiej. Plany pokrzyżował jej wybuch wojny we wrześniu 1939 roku. Jej brat Stanisław wraz z grupą oficerów opuścił Polskę i walczył w szeregach Armii generała Andersa.

Okres okupacji spędziła w Warszawie, pracując w Polskim Domu Handlowym, gdzie poznała swojego przyszłego męża, studenta prawa, który przybył do stolicy z Wielkopolski. W mieszkaniu przy Wilczej 68, gdzie po ślubie zamieszkała wraz z mężem Zygmuntem Goncerzewiczem, działała Podchorążówka, aż do wybuchu Powstania Warszawskiego. Odbywały się w nim kursy dla podchorążych, drukowano ulotki , które następnie magazynowano w beczkach w Polskim Domu Handlowym. Odkrycie przez Niemców magazynu spowodowało zatrzymania i egzekucje. Szkołę Podchorążych ukończył również najmłodszy brat Marii, 18-letni Teodor, który 1 sierpnia wyszedł z ich mieszkania z wiarą w zwycięstwo. Zginął w trzecim dniu Powstania Warszawskiego na Polach Mokotowskich, walcząc w szeregach Pułku "Baszta". Wojna nie oszczędziła dwóch kolejnych braci przyszłej profesor. Starszy brat Tadeusz, który 1939 przyjął święcenia kapłańskie, został po wybuchu wojny przewieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau, który opuścił po kapitulacji Niemiec w stanie skrajnego wyniszczenia. Brat Edmund większość trwających walk spędził w lasach lubelskich, walcząc w Batalionach Chłopskich. Z kolei starsze siostry Eugenia i Ludwika podczas wojny ukrywały dzieci żydowskie.

Znalazła dom w Poznaniu

Maria we wrześniu 1943 rozpoczęła studia na tajnych kompletach Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Syna Andrzeja urodziła w maju 1944 roku w szpitalu przy ulicy Madalińskiego. Zbombardowany dom przy Wilczej, zatrzymania przez Niemców, ucieczka Zygmunta z Kampinosu, śmierć jego brata Heronima i wreszcie wspólna wędrówka wraz z bardzo chorym Andrzejem do Częstochowy - to ich losy po upadku Powstania Warszawskiego. Gdy wojna się zakończyła, Zygmunt rozpoczął poszukiwania mieszkania, najpierw w Warszawie, potem idąc pieszo w kierunku Poznania. Wreszcie rodzina znalazła dom w Poznaniu. Maria w 1945 roku wznowiła studia tym razem na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego, który ukończyła w 1949 roku. W okresie trwania studiów Goncerzewiczom urodziła się córka Ewa.

Początkowo pracowała jako lekarz w Poradni Rejonowej w dzielnicy Wilda. W 1950 została przyjęta w szeregi pracowników naukowo-dydaktycznych Kliniki Pediatrii AM w Poznaniu. Tu rozpoczyna się długoletni, niezwykle owocny okres w jej życiu, praca dla poprawy opieki zdrowotnej dzieci w Polsce, praca która wypełniła całe jej życie.

Opublikowała ponad 300 prac, wykształciła 120 specjalistów

Wśród osiągnięć naukowych, w opublikowanych ponad 300 prac na wyróżnienie zasługują badania białka CRP w ocenie stanów zapalnych, które znalazły powszechne zastosowanie jako test diagnostyczny w badaniu aktywności procesu zapalnego. W latach 60. jako pierwsza w Polsce rozpoczęła badania nad etiopatogenezą fenyloketonurii, obejmujące badania genetyczne dzieci podejrzanych o tę chorobę.

Podniesienie wiedzy o tej chorobie stało się powodem wprowadzenia skriningu u noworodków, który stosowany jest obecnie. Miała kontakt z młodzieżą studencką, w czasie jej wieloletniej pracy w Akademii Medycznej w Poznaniu. Wśród wielu aktywności zawodowych bardzo wysoko została oceniona jej praca na stanowisku specjalisty wojewódzkiego z zakresu pediatrii na terenie ówczesnego województwa zielonogórskiego. Pełniła tę funkcje przeszło 20 lat. Regularne szkolenia lekarzy, pozwoliły na wykształcenie ponad 120 specjalistów I i II stopnia z zakresu pediatrii.

W marcu 1976 powołano prof. dr hab. n. med. Marię Goncerzewicz na stanowisko Dyrektora Centrum Zdrowia Dziecka będącym jednocześnie pomnikiem poświęconym dzieciom – ofiarom II wojny światowej.

Centrum Zdrowia Dziecka uważane jest do chwili obecnej za najnowocześniejszy szpital dziecięcy w Polsce. Prowadzi działalność leczniczą, rehabilitacyjną, naukową i szkoleniową. W jego skład wchodzi 17 klinik, 29 samodzielnych poradni, apteka szpitalna oraz zespół specjalistycznych przychodni.

W połowie listopada informowaliśmy także o śmierci wybitnego chirurga doktora Marka Umińskiego: