Zwycięzcą XIX Konkursu Chopinowskiego został 27-letni Amerykanin Eric Lu. Decyzja ta została podjęta przez jury pod przewodnictwem Garricka Ohlssona. Na werdykt uczestniczki i uczestnicy czekali do późnej nocy. Ogłoszono go dopiero po godzinie 2 we wtorek, czyli kilka godzin po zakończeniu ostatniej sesji koncertów finałowych.
Rzecznik Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina doktor Aleksander Laskowski powiedział, że ogromne emocje towarzyszyły publicznemu odczytaniu wyników. - W całkowitym kontraście do tego była niezwykle spokojna postawa zwycięzcy, czyli Erica Lu, który później, już na górze, powiedział nam, że jest szczęśliwy, wzruszony i podczas ogłoszenia wyników rzeczywiście odjęło mu mowę - podkreślił.
Werdykt jury wzbudził wiele emocji, nie tylko wśród publiczności. Zdumienia nie kryją także eksperci i krytycy muzyczni.
"Grał często nieładnym dźwiękiem, niepewnie"
Według krytyka muzycznego Adama Rozlacha konkurs wygrał pianista, którego wielu obserwatorów i krytyków nie widziało nawet w II etapie.
- Eric Lu grał często nieładnym dźwiękiem, niepewnie, był w czasie trwania przesłuchań niedysponowany, przesunięto mu w związku z tym udział w III etapie (zamiast wystąpić w środę, zagrał w czwartek, jako ostatni uczestnik III etapu - red.). Podczas trwania wszystkich etapów o nim jako o kandydacie do nagród nie mówiło się wcale - zaznaczył komentator muzyczny Polskiego Radia 1 i TVP Kultura.
Przypomniał też, że Eric Lu dziesięć lat temu został laureatem XVII konkursu, zdobywając IV nagrodę.
Według Adama Rozlacha mówiło się za to, i to dużo, o dziś już 17-letniej chińskiej pianistce Tianyao Lyu i o fantastycznej Japonce Shiori Kuwaharze. Obie zdobyły IV nagrodę ex aequo. - Bardzo dużo mówiło się też o charyzmatycznym - według wielu - pianiście z Gruzji Davidzie Khrikulim. Tymczasem on nie został nawet wymieniony podczas ogłoszenia wyników, mimo iż jury przyznało mu wyróżnienie. Mówiło się wiele i dobrze o Williamie Yangu ze Stanów Zjednoczonych i Vincencie Ongu z Malezji, którzy zdobyli VI i V nagrodę. Ta ostatnia przyznana została ex aequo z Polakiem Piotrem Alexewiczem - mówi krytyk.
- Dobrze - podkreślił Rozlach - że chociaż pamiętano o jeszcze innych polskich pianistach, przyznając im dwie nagrody pozaregulaminowe: Yehuda Prokopowicz dostał najbardziej prestiżową nagrodę Polskiego Radia za najlepsze wykonanie mazurków, a nagrodę im. Belli Dawidowicz- Adam Kałduński.
- Nie będę wspominał zdobywców pozostałych nagród, bo przecież doskonale wiemy, że liczy się wyłącznie I nagroda, a tę zdobył Eric Lu - zaakcentował komentator.
"Przez długie minuty nie mogliśmy dojść do siebie"
- Przegrał konkurs, przegrał Chopin, bo będące najbliżej istoty tej muzyki, wspomniane panie: od dziś 17-letnia Tianyao Lyu i 30-letnia Shiori Kuwahara, znalazły się poza podium - podsumował Adam Rozlach.
Według komentatora podczas ogłoszenia wyników Eric Lu wyglądał na bardzo mocno zaskoczonego. - Dołączył więc w ten sposób do nas, w absolutnej większości porażonych tym werdyktem. Dodam, że przez długie minuty nie mogliśmy dojść do siebie, wręcz zaniemówiliśmy… Zadowolony natomiast - mimo późnej pory, a była już 2.30 - był amerykański przewodniczący jury Garrick Ohlsson. Natomiast stojący za nim pozostali oceniający w tym roku pianistów wyglądali na bardzo mocno zdegustowanych - zauważył.
Krytyk odniósł się także do czasu trwania narady jury. - Ponadpięciogodzinne oczekiwanie na werdykt, mogące świadczyć o tym, że nie było zgody na takie rozstrzygnięcia, może być traktowane jako obraza pianistów - powiedział Rozlach. - Ale też nas, obserwatorów, którzy z takim bezgranicznym zainteresowaniem i oddaniem przez trzy tygodnie przysłuchiwali się wydarzeniom tegorocznego konkursu. Wierzyliśmy, że wygra ten, kto będzie najbliżej istoty Chopinowskiej muzyki, ale niestety, tak się nie stało - dodał.
Jak zaznaczył Rozlach, po raz kolejny Konkurs Chopinowski wygrał pianista grający na włoskim instrumencie Fazioli. - Notabene pod palcami zwycięzcy konkursu nie brzmiał najlepiej, a kiedy zaraz potem zasiadła do niego inna pianistka brzmiał jak zawsze ciekawie - powiedział.
- Jestem ogromnie ciekaw - powiedział Adam Rozlach - listy głosowań. Być może pozwoli nam ona na zrozumienie tego werdyktu, a także tych wcześniejszych, łącznie z wyeliminowaniem z konkursowego grona najlepszego Polaka 21-letniego Mateusza Dubiela, i to już po I etapie. Niedanie szansy na występ choćby tylko w II etapie zwycięzcy Ogólnopolskiego Konkursu Chopinowskiego jest czymś, co rodzi najróżniejsze wątpliwości. Jak - nadto - mogą się czuć polscy jurorzy tego konkursu? - spytał na koniec komentator.
"Nie można mówić o zachwycie"
Werdykt jury sceptycznie przyjął także Marcin Majchrowski z Programu II Polskiego Radia.
- Werdykt jurorów to zdecydowanie zaskoczenie. Nie można mówić o zachwycie, dlatego że pianistyka Erica Lu, choć bardzo dobra, osobista, wyrafinowana, to jednak w tym roku - w odróżnieniu od tego, jak prezentował się 10 lat temu - skręciła w inną stronę. Pamiętamy poziom tamtego konkursu sprzed 10 lat i konkursu sprzed czterech lat, tutaj inaczej to wszystko wygląda. Ale to decyzja jurorów, oni biorą za nią odpowiedzialność - zaznaczył.
Podkreślił, że złoty medal to wielki sukces Lu, natomiast dla obserwatorów zaskoczenie. Zaznaczył jednak, że żaden konkurs i żaden werdykt jurorów nie jest sprawiedliwy.
- Wydaje mi się, że werdykt jury XIX Konkursu Chopinowskiego próbował nagrodzić jak największą liczbę startujących pianistów czy tych, którzy znaleźli się bardzo wysoko w poszczególnych etapach - dodał Majchrowski.
Zdaniem dziennikarza muzycznego V nagroda Piotra Alexewicza jest bardzo zasłużona. - Kto wie, czy nie powinien być wyżej sklasyfikowany w tej stawce. Ale to arytmetyka i algorytmy ustalają ostatecznie werdykt, a może dyskusje jurorów tak zadecydowały - powiedział.
Zwrócił uwagę, że laureatów, którzy zostali wyróżnieni sześcioma nagrodami, jest aż ośmioro. - Werdykt jury jest bardzo salomonowy - zaznaczył.
Pianistka broni talentu Erica Lu
Zaskoczona zwycięstwem Erica Lu nie jest pianistka i ekspertka Polskiej Agencji Prasowej Aleksandra Świgut.
- Już od pierwszego etapu wskazywałam go jako pianistę idealnie skrojonego na zwycięzcę Konkursu Chopinowskiego. To pianista wyrafinowany, wielkiej klasy i kultury dźwięku, doskonały technicznie, głęboko wrażliwy i doświadczony scenicznie, jest też zwycięzcą I nagrody na Międzynarodowym Konkursie w Leeds - wyjaśniła.
W jej ocenie jest to pianista o charakterze introwertyka i reprezentujący tradycyjne rozwiązania interpretacyjne zgodne z klasyczną, akademicką tradycją wykonawstwa muzyki Chopina. Zaznaczyła, że to jego wielki powrót po dziesięciu latach na najwyższe podium. - Eric Lu był także częstym gościem Festiwalu Chopin i Jego Europa w Warszawie, być może te podróże wpłynęły na jego pogłębienie fascynacji kulturą naszego kraju i decyzję o ponownym udziale w konkursie - powiedziała.
II nagroda powędrowała do Kevina Chena, którego - jak podkreśliła pianistka - również wskazywała na przewidywanego laureata wysokiej nagrody w tym konkursie. - To pianista o nieprawdopodobnych wręcz zdolnościach manualnych, jego wykonania to bodaj największe osiągnięcia pianistyki klasycznej pod względem precyzji i doskonałości technicznej - wyjaśniła.
Świgut powiedziała także, że nagroda dla Zitong Wang - pianistki o wysokiej inteligencji emocjonalnej, błyskotliwości i ujmującej wrażliwości - jest jak najbardziej zasłużona.
"Tianyao Liu to objawienie konkursu"
- Z kolei IV nagroda dla młodziutkiej Tianyao Lyu to niemałe rozczarowanie dla jej fanów, którzy widzieli ją na najwyższym podium po czarującej, młodzieńczej prezentacji Koncertu e-moll Fryderyka Chopina. Tianyao Liu to objawienie konkursu, jej świeżość, delikatność, a zarazem dojrzałość gry doprowadziły do łez niejednego miłośnika muzyki Fryderyka Chopina - podkreśliła pianistka.
Zwróciła również uwagę, że nagrodę ex aequo zdobyła Japonka Shiori Kuwahara, czyli pianistka dla odmiany najstarsza i najbardziej doświadczona z całej stawki. - Jej wykonania zachwycały pewnością siebie, doskonałością, a zarazem emocjonalnym wyrafinowaniem - podkreśliła.
V nagroda powędrowała do Polaka Piotra Alexewicza oraz Malezyjczyka Vincenta Onga. - Obaj panowie świetnie zaprezentowali się w finale, pokazując różne osobowości i ujęcia interpretacyjne. Alexewicz to artysta niezwykle pewny siebie, analityczny, a jego występy ujmują ogromną inteligencją gry. Vincent Ong postawił na spontaniczność i niecodzienne rozwiązania interpretacyjne - wyjaśniła pianistka.
Jak również oceniła, VI nagroda trafiła do Williama Yanga - pianisty błyskotliwego i równie doskonałego pod względem doskonałości technicznej, co pozostali laureaci. - Wyróżnienia trafiły do Gruzina Khrikuli, Japonki Miyu Shindo i Chińczyka Tianyou Li - artystów, którzy też zaprezentowali się z najlepszej strony i nie ustępowali laureatom najwyższych laurów pod względem poziomu gry - powiedziała.
- Wygrała pianistyka wyrafinowana, pełna kultury, zgodna z dotychczasową akademicką tradycją wykonawczą, nieco introwertyczna, choć może taki właśnie wybór doceniłby Fryderyk Chopin? Pytanie, czy szukamy pianisty na miarę naszych czasów, czy podobnego mentalnie do Fryderyka Chopina? To pytanie pozostawiam bez odpowiedzi, wierząc że laureaci Konkursu Chopinowskiego obronią się sami - podsumowała Aleksandra Świgut.
XIX Konkurs Chopinowski - lista laureatów
Siedemnastoosobowe jury, któremu przewodniczył Garrick Ohlsson, przyznało następujące nagrody:
NAGRODY GŁÓWNE: • I nagroda – Eric Lu (USA) • II nagroda – Kevin Chen (Kanada) • III nagroda – Zitong Wang (Chiny) • IV nagroda – Tianyao Lyu (Chiny); Shiori Kuwahara (Japonia) • V nagroda – Piotr Alexewicz (Polska); Vincent Ong (Malezja) • VI nagroda – William Yang (USA)
NAGRODY SPECJALNE: • Nagroda Polskiego Radia za najlepsze wykonanie mazurków – Jehuda Prokopowicz (Polska) • Nagroda Filharmonii Narodowej za najlepsze wykonanie koncertu – Tianyao Lyu (Chiny) • Nagroda Krystiana Zimermana za najlepsze wykonanie sonaty – Zitong Wang (Chiny) • Nagroda Towarzystwa im. Fryderyka Chopina za najlepsze wykonanie poloneza – Tianyou Li (Chiny) • Nagroda im. Belli Davidovich za najlepsze wykonanie ballady – Adam Kałduński (Polska) Pozostali finaliści XIX Konkursu Chopinowskiego otrzymują równorzędne wyróżnienia ufundowane przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina.
Autorka/Autor: kk/PKoz
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Krzysztof Szlęzak / NIFC