Wyjechał przed Zagładą, tak zapamiętał swoje miasteczko

Majer Kirszenblat, Przedstawienie purimowe Krakowskie wesele, 1994
Dyrektor POLIN Zbigniew Stępiński o wystawie "(po)ŻYDOWSKIE"
70 wyjątkowych obrazów pokazujących życie przedwojennego miasteczka trafiło na wystawę "(po)ŻYDOWSKIE... Sztetl Opatów oczami Majera Kirszenblata" w Muzeum POLIN. W żywych kolorach malarz amator uwiecznił to, co zapamiętał z dzieciństwa, nie unikając trudnych tematów.

- Ta wystawa jest absolutnie wyjątkowa, bo opowiada, jak wyglądał żydowski świat przed Zagładą. A jest to możliwe dzięki temu, że powstała cała seria interesujących obrazów, które namalował Majer Kirszenblat za namową swojej córki profesor Barbary Kiershenblatt-Gimblett. Był on człowiekiem obdarzonym szczególną pamięcią, pamiętał wszystko w najmniejszych detalach i wiernie to odwzorował. Utrwalił w ten sposób żydowski świat - mówił podczas środowej konferencji Zbigniew Stępiński, dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

Majer Kirszenblat mógł wnikliwie obserwować życie swojego miasteczka dzięki swojej wszędobylskości, a także wyjściu poza społeczność żydowską. Edukację odebrał w chederze oraz polskiej szkole powszechnej. Ukończył ją, mimo że zdarzały się wagary. - Kiedy pracowałam nad książką, odkryłam, że nie zdał do następnej klasy w polskiej szkole. Byłam zszokowana! - wspominała Barbara Kiershenblatt-Gimblett wyraziła też dumę, że jej rodzina przekazała wszystkie obrazy ojca do kolekcji POLIN.

Barbara Kirshenblatt-Gimblett z ojcem, 1990
Barbara Kirshenblatt-Gimblett z ojcem, 1990
Źródło: Frédéric Brenner

I zauważyła, że dziś słowo "pożydowskie" automatycznie kojarzy się z "mieniem" ("porzuconym, pozostawionym, przewłaszczonym"). Tymczasem kuratorki chciałyby je odczytywać szerzej, "w kontekście przywracania pamięci o bezpowrotnie utraconym dziedzictwie". Dlatego na wystawie przywracają imiona i nazwiska osób, których pamięć przekreślono ogólną etykietą "pożydowskie".

Ulica Żydowska w Opatowie, lata 30.
Ulica Żydowska w Opatowie, lata 30.
Źródło: Z kolekcji J. Brudkowskiego

Wystawa "(po)ŻYDOWSKIE... Sztetl Opatów oczami Majera Kirszenblata" w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN potrwa dniach 17 maja - 16 grudnia 2024. Otwarcie podczas Nocy Muzeów.

Czytaj także: