"Perełki odnalezione na śmietniku". Nieznane zdjęcia Bielan i Żoliborza z lat 60.

Bielańscy urzędnicy mówią, że to "perełki odnalezione na śmietniku". Pośród sterty papierów przeznaczonych do wyrzucenia trafił na nie pan Jan. - Jestem bardzo wyczulony na książki, historyczne czasopisma i gazety, które podczas domowych porządków są wyrzucane do śmieci. Tak było też tym razem, gdy mieszkanie po zmarłym zostało opróżnione ze wszystkiego - mówi mieszkaniec Bielan, cytowany w komunikacie urzędu dzielnicy.

W jego rękach znalazł się skoroszyt pełen czarno-białych odbitek stykowych. - Zabrałem je do domu. Okazało się, że fotografie przedstawiają Bielany i Żoliborz blisko pół wieku temu - zaznacza mężczyzna.

Na niepublikowanych dotąd fotografiach ktoś uwiecznił popularne "ogórki" przejeżdżające ulicą Żeromskiego. Na jednym z autobusów odczytamy numer linii - 132. Z dawnych rozkładów jazdy wynika, że kursowała ona z bielańskiej Huty na Nowy Świat. Jest też widok na budowę bloków w rejonie Perzyńskiego albo Serek Bielański, gdzie dziś na dawnej łące stoi stacja metra Słodowiec. Jeszcze inne zdjęcie pokazuje konia skubiącego trawę na tle bloków osiedla Wrzeciono.

Dzięki odkryciu pana Jana możemy też porównać, jak od lat 60. zmieniły się ulice Kasprowicza, Staffa czy Mickiewicza. Gdy fotograf naciskał spust migawki przed budynkiem dawnej Krawieckiej Spółdzielni Pracy "Żoliborzanka", ulicą Podczaszyńskiego przejeżdżała warszawa, a na placu Inwalidów - morris oxford. W porównaniu z dzisiejszym natężeniem ruchu tamte drogi wydają się opustoszałe. Tak wyglądał na przykład rejon Dworca Gdańskiego i dzisiejszej ulicy Słomińskiego. Stojących tu dziś biurowców, bloków czy centrum handlowego Arkadia nie było nawet w planach.

Jedno z ujęć z Żoliborza pokazuje blondynkę w kwiecistej sukience wychodzącą z Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej przy ulicy Słowackiego. Ceglana fasada budynku dziś przykryta jest tynkiem. Zmienił się też szyld. Obecnie nad wejściem przeczytamy, że trafiliśmy do urzędu dzielnicy.

Jest też zdjęcie, na którym z góry zobaczymy, jak 50 lat temu wyglądała Kępa Potocka. Gdybyśmy dziś z tego samego punktu spojrzeli na prawo, w stronę Wisły, między nią a Łachą Potocką byłaby jeszcze Wisłostrada. I więcej dużych drzew. Inna fotografia przedstawia widok na ulicę Krasińskiego i Żoliborz Oficerski, w tle majaczy panorama centrum, nad którą samotnie góruje Pałac Kultury i Nauki.

Mężczyzna ze zdjęcia na placu Wilsona stoi przy jezdni. Czemu się przygląda? Nie wiemy. Dziś w polu widzenia miałby wejście do stacji metra. Znad budynków po przeciwnej stronie placu wyłaniają się dwie pozbawione iglic wieżyczki kościoła św. Stanisława Kostki. Przez plac przejeżdża akurat tramwaj.

Wszystkie te ujęcia zobaczymy w Bielańskiej Fototece, zajmującej się archiwizowaniem i opisywaniem historycznych zdjęć dzielnicy. - Nasz zbiór robi się coraz bardziej pokaźny. Zawiera nie tylko zdjęcia z okresu PRL, ale także obrazy przedwojenne oraz całkiem współczesne. Zachęcam wszystkich do przejrzenia rodzinnych archiwów i albumów, w których na pewno znaleźć można niejedną perełkę - mówi Grzegorz Pietruczuk, burmistrz dzielnicy Bielany.

Fototeka jest projektem urzędu dzielnicy. Każdy, kto ma dawne fotografie tej części miasta, może wysyłać je mailem na adres bielany.fototeka@um.warszawa.pl lub przynieść osobiście do urzędu dzielnicy (wcześniej kontaktując się pod numerem 22 443 47 62), gdzie zostaną zeskanowane i następnie zwrócone właścicielom.