Uczcili wybitnego naukowca. Otwarcie skweru Józefa Rotblata

Zieleniec u zbiegu ulic Smoczej i Nowolipki nosi teraz nazwę skweru Józefa Rotblata. W ten sposób uczczono 110. rocznicę urodzin warszawskiego noblisty. - Przywracamy pamięć o Józefie Rotblacie, skromnym warszawiaku i wielkim naukowcu – mówiła podczas uroczystości Hanna Gronkiewicz-Waltz, prezydent Warszawy.

W wyniku uchwały rady urzędu miasta z sierpnia, teren zieleni na Woli, po południowo-zachodniej stronie skrzyżowania ulic Nowolipki i Smoczej nazywa się teraz "Skwerem Józefa Rotblata". Miejsce nie zostało wybrane przypadkowo - stała tam kiedyś kamienica, w której Rotblat spędził dzieciństwo i lata młodości.

31 października odbyła się uroczystość nadania skwerowi imienia laureata Pokojowej Nagrody Nobla. Wydarzenie uświetnili przedstawiciele władz samorządowych, mieszkańcy, a także rodzina i przyjaciele naukowca.

Józef Rotblat urodził się w 1908 roku. Warszawiak, Polak żydowskiego pochodzenia, radiobiolog. W latach 30. był wyróżniającym się fizykiem młodego pokolenia.

W 1939 Rotblat roku wyjechał do Anglii. Tam działał jako młody naukowiec i współpracował z noblistą, Jamesem Chadwickiem. Wojna uniemożliwiła mu powrót do Polski. W 1944 roku został zaproszony do prac przy Projekcie Manhattan – amerykańskim programie budowy bomby atomowej. Był jedynym uczonym pracującym przy projekcie, który odmówił obywatelstwa brytyjskiego lub amerykańskiego.

- Pochodził z niezamożnej i wielodzietnej rodziny, tym bardziej budzi szacunek jego upór w zdobyciu wiedzy. Pracował na utrzymanie w dzień, wieczorami się uczył. Rok przez wybuchem wojny obronił na Uniwersytecie Warszawskim doktorat. Był pierwszym naukowcem, który porzucił pracę nad bombą atomową ze względów moralnych – przypomniała na uroczystości Hanna Gronkiewicz-Waltz.

– Jak to się stało, że o Skłodowskiej wiedzą chyba wszyscy warszawiacy, o Singerze wielu, a o Józefie Rotblacie wie tak niewiele osób? Do tej pory na stronie polskiego MSZ wśród polskich noblistów nie odnajdziemy jego nazwiska, mimo, że był polskim uczonym pracującym przy Projekcie Manhattan. Dlatego dziś, kilka dni przed 110. rocznicą urodzin Noblisty nadrabiamy zaległości, oddając cześć temu wielkiemu warszawiakowi – powiedziała Ewa Malinowska-Grupińska, przewodnicząca Rady Warszawy.

Po wojnie Rotblat osiadł w Wielkiej Brytanii, gdzie postanowił wykorzystać swój wynalazek w medycynie - był jednym z pionierów badań na temat promieniowania. W 1955 roku stał się jednym z jedenastu sygnatariuszy Manifestu Russella-Einsteina. W apelu najwybitniejsi przedstawiciele światowej nauki wzywali liderów politycznych do pokojowego wykorzystania osiągnięć współczesnej techniki.

Dwa lata później, w 1957 Józefa Rotblat stał się współzałożycielem i liderem pacyfistycznego ruchu naukowców Pugwash. W ramach inicjatywy organizował coroczne spotkania najwybitniejszych naukowców oraz polityków z obu stron żelaznej kurtyny, co łagodziło z napięcia polityczne. W 1995 roku wraz z ruchem Pugwash otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla, "za wysiłki zmierzające do zmniejszenia roli, jaką broń nuklearna odgrywa w polityce międzynarodowej".

Rotblat zmarł w 2005 roku.

Ostatnio informowaliśmy o śledztwie w sprawie "zamknięcia" placu Piłsudskiego:

mp/mś