400 wolontariuszy rozdało w sobotę warszawiakom 60 tysięcy przypinek w kształcie żonkila. W ten sposób uczczono 71. rocznicę powstania w getcie. Złożono też kwiaty przed pomnikiem Bohaterów Getta, przed bunkrem Anielewicza i na Umschlagplatz.
Wolontariuszy rozdających papierowe żonkile można było spotkać w sobotę w centrum, na Żoliborzu, południowym Śródmieściu i w okolicach Muzeum Historii Żydów Polskich na Muranowie.
Jak poinformował Grzegorz Tomczewski z muzeum, w akcji "Żonkile" wzięło udział w Warszawie 400 wolontariuszy. Przygotowano 60 tys. papierowych żonkili. Trafią one także do Niemiec i Izraela, otrzymały je też polskie placówki dyplomatyczne.
"Robić coś dobrego"
Jak powiedział PAP Roman Antonowicz, wiceprzewodniczący Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce, wolontariusze to głównie ludzie młodzi, z gimnazjów i liceów, a akcja służy upowszechnianiu pamięci o powstaniu w getcie warszawskim i zagładzie społeczności żydowskiej.
- Po prostu chcemy robić coś dobrego. Przyłączam się po raz kolejny, bo to, co wydarzyło się w zeszłym roku, przeszło moje i nasze najśmielsze oczekiwania. Spotkaliśmy się ze wspaniałą reakcją warszawiaków. W tym roku mamy nadzieję, że ten bardzo pozytywny odzew się powtórzy – mówiła w czwartek Karolina Łukasiewicz jedna z wolontariuszek.
Pamięć, szacunek, nadzieja
Do akcji włączyli się także partnerzy zagraniczni m.in. z Niemiec, Czech, Norwegii, Izraela i USA. Żonkile związane są z postacią Marka Edelmana, zmarłego w 2009 r. uczestnika powstania i ostatniego przywódcy Żydowskiej Organizacji Bojowej. W każdą rocznicę powstania Edelman składał bukiet żółtych kwiatów, najczęściej żonkili, przed pomnikiem Bohaterów Getta. Żonkile symbolizują pamięć, szacunek i nadzieję.
Inicjatywę wsparło wiele organizacji społecznych, samorządów, uczelni i szkół w całym kraju. Informował o niej również metropolita warszawski Kazimierz Nycz w liście do proboszczów i rektorów kościołów. Pomoc w promocji akcji za granicą poprzez polskie placówki dyplomatyczne zadeklarowało Ministerstwo Spraw Zagranicznych, włączyły się w nią także Instytuty Polskie.
Kwiaty i kadisz
Kwiaty pod pomnikami Bohaterów Getta, ku czci Żegoty i ku czci Szmula Zygielbojma, przed bunkrem Anielewicza, pod Umschlagplatz, przed tablicą Pawła Frenkla oraz w enklawie getta przy ul. Siennej złożyli m.in. przedstawiciele Sejmu, Senatu, władz miasta, Muzeum Historii Żydów Polskich i organizacji żydowskich.
Przed Pomnikiem Bohaterów Getta rabin Stas Wojciechowicz odmówił kadisz.
71 lat temu
Powstanie w getcie warszawskim rozpoczęło się 19 kwietnia 1943 r. Było pierwszym miejskim powstaniem w okupowanej Europie, aktem o charakterze symbolicznym, zważywszy na nikłe szanse powodzenia. W nierównej, trwającej prawie miesiąc, walce słabo uzbrojeni bojownicy Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) i Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW) stawili opór żołnierzom z oddziałów SS, Wehrmachtu, Policji Bezpieczeństwa oraz formacji pomocniczych.
W tym czasie Niemcy zrównali getto z ziemią, metodycznie paląc dom po domu. 8 maja w schronie przy ul. Miłej 18 samobójstwo popełnił przywódca powstania Mordechaj Anielewicz wraz z grupą kilkudziesięciu żołnierzy ŻOB. Nielicznym bojowcom udało się kanałami wydostać z płonącego getta.
PAP/lata/ran/su/b