W czasie uroczystej sesji Rady Warszawy na Zamku Królewskim honorowe obywatelstwo stolicy otrzymali: sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim Halina Jędrzejewska, pseudonim "Sławka", reżyser Paweł Pawlikowski oraz - pośmiertnie - weteran powstania Jerzy Majkowski, pseudonim "Czarny".
Sesja, która jest częścią obchodów 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, rozpoczęła się po godzinie 10. Oprócz przewodniczącej rady miasta Ewy Malinowskiej-Grupińskiej, prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego i powstańców uczestniczyli w niej między innymi była prezydent miasta Hanna Gronkiewicz-Waltz, stołeczni radni, parlamentarzyści oraz duchowni.
"Symbole są ważne, ale przede wszystkim ważni jesteście wy"
Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski zaznaczył, że Powstanie Warszawskie zmieniło stolicę, ale również zbudowało legendę Warszawy jako "miasta niezłomnego, jako miasta, które ma bardzo mocną tożsamość, ale ciągle szuka czegoś nowego, które jest dynamiczne, które jest otwarte".
- Chcieliśmy wam wszystkim serdecznie podziękować za to, że jesteście z nami, że dajecie świadectwo tego, co najważniejsze, świadectwo najważniejszych wartości. A naszym obowiązkiem jest oczywiście przenieść tę pamięć o was w przyszłość - zwracał się do obecnych na uroczystości powstańców.
Prezydent zapewnił w imieniu swoim i rady, że miasto dalej będzie pomagać zasłużonym seniorom. - Symbole są ważne, ale przede wszystkim ważni jesteście wy - ci ludzie, których podziwiamy - podkreślił.
"Moje osiągnięcia artystyczne nie umywają się..."
Przewodnicząca Rady Warszawy Ewa Malinowska-Grupińska w swoim przemówieniu zacytowała słowa pisarza Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.
- Trzeba dużo czasu, zanim rozchybotana waga historii się ustoi i pozwoli pochylonym nad nią badaczom odczytać właściwy ciężar wydarzeń – mówiła. - Na szczęście pomiędzy robieniem świętości z ran narodowych a jątrzeniem i grzebaniem w nich z wyrazem fałszywej mądrości jest jeszcze coś pośredniego: odwaga powiedzenia, że Powstanie Warszawskie było nieuniknione – podkreśliła przewodnicząca Rady Warszawy.
Malinowska-Grupińska dodała też, że zmarły w lipcu tego roku płk Majkowski zdążył otrzymać insygnia honorowego obywatelstwa. Otrzymał je podczas prywatnej uroczystości 10 czerwca. Głos na uroczystości zabrała wdowa po weteranie. - Jestem bardzo wzruszona, a jednocześnie jest mi bardzo smutno w tej chwili - powiedziała.
Oprócz Majkowskiego tytuł honorowego obywatela stolicy otrzymali sanitariuszka Powstania Warszawskiego Halina Jędrzejewska oraz reżyser Paweł Pawlikowski. - Warszawa jest moim miastem, najważniejszym dla mnie miejscem ziemi – mówiła Jędrzejewska. Jak podkreśliła, przyznanie tego wyróżnienia sprawiło jej "ogromną radość".
- Jestem wzruszony, że jestem w tak dobrym towarzystwie i też trochę zawstydzony, bo moje osiągnięcia artystyczne nie umywają się do tego, co pani przeszła podczas powstania i później - podkreślił z kolei Pawlikowski, zwracając się do Jędrzejewskiej.
Kim są nowi obywatele honorowi?
Płk prof. Jerzy Majkowski "Czarny" był członkiem zarządu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, który walczył podczas Powstania Warszawskiego na Woli i Starym Mieście i który został ranny podczas wybuchu czołgu pułapki na ul. Kilińskiego. Od 2003 r. był prezesem Okręgu Warszawa Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, a także prezesem Środowiska Żołnierzy Batalionów AK "Gustaw" i "Harnaś" ŚZŻAK oraz członkiem Związku Powstańców Warszawskich.
Halina Jędrzejewska "Sławka" to sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim, lekarka oraz działaczka kombatancka. Brała udział we wszystkich walkach oddziału na Woli, Starym Mieście, Czerniakowie i ul. Książęcej. Została odznaczona dwukrotnie Krzyżem Walecznych. W 1994 r. została wybrana do Zarządu Głównego Związku Powstańców Warszawskich, w którym funkcję wiceprezesa pełni do dziś.
Paweł Pawlikowski jest reżyserem i scenarzystą filmowym, którego film "Ida" w 2015 r. był pierwszym polskim laureatem Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego. W 2018 r. jego kolejny film, "Zimna wojna", został nominowany do Oscara w trzech kategoriach: "najlepszy film nieanglojęzyczny", "najlepszy reżyser" i "najlepsze zdjęcia". Za "Zimną wojnę" Pawlikowski zdobył również Złotą Palmę za najlepszą reżyserię w Cannes.
Przyznanie tytułu honorowego obywatela Warszawy jest wyrazem najwyższego wyróżnienia i uznania dla zasług lub wybitnych osiągnięć obywateli polskich i cudzoziemców. Tradycja nadawania godności honorowego obywatela sięga w Warszawie 1918 r. Jako pierwszego uhonorowano w ten sposób Józefa Piłsudskiego. Rada miasta nadawała tytuł w latach 1918-1929 osobom szczególnie zasłużonym dla stolicy. Tradycję wznowiono w 1992 r. Wyróżniona w ten sposób osoba otrzymuje akt nadania, odznakę i legitymację.
Wręczono także Syreny Warszawskie
W czasie uroczystości wręczono również statuetki Syreny Warszawskiej laureatom Nagrody Warszawy, która corocznie trafia do osób lub zespołów szczególnie zasłużonych dla stolicy.
W tym roku nagrody trafiły do dwudziestu osób prywatnych i dwóch organizacji: Fundacji na rzecz Równości i Emancypacji STER, której główną misją jest upowszechnianie historii kobiet i dorobku ruchu kobiecego oraz stowarzyszenia "Lekarze Nadziei" Oddział Warszawski Przychodnia dla Bezdomnych, które od 30 lat niesie charytatywno-humanitarną pomoc medyczną osobom bezdomnym, skrajnie ubogim oraz z niepełnosprawnościami.
PAP/kz/b