Największym wydarzeniem 2018 roku było XV Zgromadzenie Zwyczajne Synodu Biskupów, poświęcone młodzieży, które od 3 do 28 października obradowało w Rzymie - ocenił prymas Polski, arcybiskup Wojciech Polak. Mówił też o sprawach "bolesnych dla Kościoła". Poinformował, że w pierwszej połowie 2019 roku może pojawić się raport pokazujący skalę i zasięg pedofilii wśród księży.
Arcybiskup Wojciech Polak w wywiadzie z Polska Agencją Prasową rozmawiał o najważniejszych dla Kościoła w Polsce i na świecie wydarzeniach 2018 roku.
Jego zdaniem największym wydarzeniem było poświęcone młodzieży XV Zgromadzenie Zwyczajne Synodu Biskupów, obradujące od 3 do 28 października w Rzymie. Podkreślił, że "przez cały czas trwania synodu w Rzymie była obecna grupa młodych, którzy co prawda nie uczestniczyli w obradach, ale spotykali się z biskupami i modlili się w intencji synodu".
Wśród innych ważnych dla Kościoła wydarzeń wskazał kanonizację papieża Pawła VI czy beatyfikację pielęgniarki i działaczki charytatywnej Hanny Chrzanowskiej. Jak mówił, "ten miniony rok to także zaliczenie do grona Sług Bożych kardynała Augusta Hlonda i dalsze prace nad beatyfikacją kardynała Stefana Wyszyńskiego, związane z procedurą uznania cudu, który się wydarzył za jego wstawiennictwem".
"Zjazd Gnieźnieński nie tylko wydarzeniem narodowym"
"Dla Kościoła w Polsce ważne były też obchody 100-lecia niepodległości i wydarzenia im towarzyszące" - mówił abp Wojciech Polak. Wymienił przy tym XI Zjazd Gnieźnieński, odbywający się pod hasłem "Europa ludzi wolnych. Inspirująca moc chrześcijaństwa".
W jego ocenie nie był on "tylko wydarzeniem narodowym, ale także spotkaniem chrześcijan Europy Środkowo-Wschodniej, wykraczającym poza sprawy polskie". Podkreślał, że w 1918 roku nie wszystkie kraje - tak jak Polska - mogły cieszyć się niepodległością. "I to wiązało się z głównym przesłaniem zjazdu: Wolność to miłość, wolność to służba drugiemu, wolność to budowanie mostów - mówił ksiądz prymas.
Wspomniał też o zakończeniu obchodów 600-lecia prymasostwa. Odbyły się one pod przewodnictwem papieskiego legata kardynała Vincenta Nicholsa, arcybiskupa Westminsteru. Abp Polak ocenił, że "wydarzenie to stanowiło swego rodzaju podsumowanie wszystkich uroczystości, które przeżywaliśmy w Gnieźnie w ciągu ostatniego roku".
Wydarzenia "bolesne dla Kościoła"
Prymas Wojciech Polak przyznał, że w tym roku nie zabrakło też chwil "bolesnych dla Kościoła". Przypomniał obecność papieża Franciszka na spotkaniu rodzin w Irlandii i opublikowanie wcześniej przez niego "Listu do Ludu Bożego", który powstał w związku z przypadkami nadużyć seksualnych w Kościele.
Zdaniem prymasa, "wobec zjawiska nadużyć seksualnych duchownych wobec małoletnich musimy podejmować nadal bardzo zdecydowane działania".
"Odpowiedzią Kościoła w Polsce na wezwanie papieża było stanowisko w sprawie wykorzystywania seksualnego osób małoletnich przez niektórych duchownych, które w listopadzie przyjęli biskupi uczestniczący w 381. Zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski na Jasnej Górze" - wskazywał w wywiadzie arcybiskup Polak.
Przyznał, że nie potrafi odpowiedzieć na pytanie, czy w Polsce były tuszowane nadużycia seksualne dokonywane przez księży. Zapewnił, że "jako biskup diecezji nie zatuszował żadnej sprawy, o której wie".
"Mamy jasne wytyczne i procedury, według których należy postępować" - oświadczył abp Polak.
Wyraził przypuszczenie, że więcej informacji na temat skali problemu dostarczą dane analizowane przez Instytut Statystyki Kościoła. Jak powiedział, publikacja raportu może nastąpić "w pierwszej połowie 2019 roku".
Poszkodowani "mają prawo do pomocy ze strony Kościoła"
Odniósł się także do kwestii odszkodowań dla ofiar nadużyć seksualnych przez duchownych. Jak mówił, "w zatwierdzonych przez Stolicę Apostolską wytycznych istnieje zapis, że ofiary nadużyć seksualnych ze strony duchownych mają prawo do pomocy ze strony Kościoła – prawnej, psychologicznej i materialnej".
"Jeżeli chodzi o odszkodowania, Kościół postępuje i będzie nadal postępował zgodnie z prawem obowiązującym w Polsce. Natomiast w wytycznych już teraz znajduje się zapis, że osobą, która powinna zadośćuczynić ofierze także finansowo jest sprawca przestępstwa. I to on powinien być do tego mobilizowany na wszelkie sposoby – przede wszystkim przez sąd" - podkreślał abp Polak.
Dlaczego mniej młodych uczestniczy w życiu Kościoła
Arcybiskup był także pytany, czy podczas synodu udało się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego coraz mniej młodych ludzi uczestniczy w życiu Kościoła.
"Sam synod pokazał przede wszystkim to, że młodzi nie są przedmiotem naszego działania, tylko jego podmiotem. My nie mamy robić czegokolwiek dla młodych, ale z młodymi" - tłumaczył.
Dodał, że nie chodzi o zmuszanie do Kościoła, ale o "otwieranie przestrzeni tym młodym ludziom, którzy już dziś żyją w Kościele i podejmują w nim swoją odpowiedzialność". "To oni mają być świadkami i apostołami w swoim środowisku, bo wielu młodych odnajduje drogę do Pana Boga właśnie przez swoich rówieśników" - ocenił. Prymas skomentował również temat poruszony przez jednego z ojców synodalnych, arcybiskupa Grzegorza Rysia, który stwierdził, że w związku ze skandalami seksualnymi Kościół przestał być dla młodych wiarygodny, zwłaszcza w kwestii etyki seksualnej. "Problem nadużyć seksualnych duchownych wpływa na to, jak młodzi postrzegają Kościół" - potwierdził arcybiskup. Wskazywał, że aby być w Kościele "muszą mieć przekonanie o wiarygodności Kościoła, który tworzą". Dodawał, że tę wiarygodność "może pokazać jedynie zdecydowana polityka oczyszczenia Kościoła z nadużyć".
Jego zdaniem "trudno jest w tej sytuacji mówić o katolickiej wizji ludzkiej seksualności", jednak "trzeba ją dzisiaj młodym ukazywać". Podkreślił, że nie może być to obraz negatywny, oparty na zakazach. Według niego dobrym przykładem jest "odkrywanie zaproponowanej przez Jana Pawła II teologii ciała". Pokazuje ona, "jak pięknie można żyć w wolności, czystości i otwartości na drugiego człowieka".
"Tego Kościół nie może zaniedbać" - podsumował ksiądz prymas.
Co czeka Kościół w nadchodzącym roku?
Prymas wskazywał, że ważnym wydarzeniem w 2019 roku "będą przede wszystkim kolejne Światowe Dni Młodzieży". - Młodzi Polacy, którzy nie będą mogli polecieć na spotkanie z papieżem do Panamy, będą mieli swoje spotkanie młodych w czerwcu na Lednicy - poinformował.
Przypomniał też, że w 2019 roku przypadnie "100-lecie nawiązania stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską a Polską, w które wpisze się również świętowanie 100-lecia Konferencji Episkopatu Polski".
Jako kolejne ważne wydarzenie wymienił 40. rocznicę pielgrzymki Jana Pawła II do Polski.
Autor: akr//rzw / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Archiwum TVN