Zniszczyli ją wandale, od trzech miesięcy leży w trawie

"Kobieta z dzieckiem", znana również pod nazwą "Nadzieja matki", "Macierzyństwo" lub "Pokój", to rzeźba autorstwa Aliny Szapocznikow. Została ustawiona na skwerze przy Teatrze Komedia na terenie parku im. Żołnierzy "Żywiciela" na Żoliborzu. Jak informowaliśmy pod koniec maja na tvnwarszawa.pl, rzeźba została przewrócona przez nieznanych sprawców. Na szczęście nie została poważnie uszkodzona, ponieważ krzaki zamortyzowały upadek. Niestety, praca znanej artystki leży tam do tej pory. Przewrócony posąg jest otoczony siatką. Ktoś, prawdopodobnie mieszkaniec, przyczepił do siatki kartkę z błagalnym apelem: "niech ktoś to w końcu naprawi".

Spółdzielnia zarzuca dzielnicy bezczynność

Problem polega na tym, że na ten moment nie wiadomo, kto weźmie odpowiedzialność za rzeźbę. Terenem, gdzie dotychczas stała figura, zarządza Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa "Żoliborz Centralny". W stanowisku jej zarządu, które powieszono w ostatnich dniach w rejonie parku, można przeczytać, że "na pisemną prośbę Pana Burmistrza Krzysztofa Bugli (burmistrz Żoliborza w latach 2010-18 - red.) z dnia 18 maja 2012 roku spółdzielnia wyraziła zgodę na lokalizację rzeźby na terenie parku im. Żołnierzy 'Żywiciela'".

"Spółdzielnia nigdy nie zobowiązała się do sprawowania opieki nad nią" - podkreślono w oświadczeniu. Ponadto koszt w wysokości 22 tysięcy złotych posadowienia i montażu postumentu poniosła 13 lat temu dzielnica.

Zarząd spółdzielni zarzucił władzom dzielnicy długotrwałą bezczynność w tej sprawie. W oświadczeniu napisano też, że w lipcu spółdzielnia zwróciła się do prezydenta Warszawy oraz dyrektorki Muzeum Sztuki Nowoczesnej z prośbą o interwencję. "Do dzisiaj nie otrzymaliśmy odpowiedzi na nasze pisma" - napisano.

W ogłoszeniu pojawiła się również informacja, że Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków 21 sierpnia wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji o zabezpieczeniu rzeźby.

"Sprawa nie została zignorowana"

Stanowisko w tej sprawie w mediach społecznościowych opublikował w piątek również Urząd Dzielnicy Żoliborz.

Władze dzielnicy zapewniają, że "sprawa nie została zignorowana". "10 czerwca Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków rozpoczął procedurę wpisania obiektu do rejestru zabytków ruchomych. To bardzo ważny krok, który może umożliwić jej odpowiednie zabezpieczenie i w przyszłości – profesjonalną konserwację" - poinformował urząd.

"W trakcie przeprowadzonych oględzin miejsca przeprowadzonych przez żoliborskich urzędników, przedstawicieli Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i z udziałem zarządcy terenu, – przedstawicieli Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej Żoliborz Centralny, zalecono m.in. odstąpienie od dalszej ekspozycji rzeźby w obecnej formie, ze względu na jej stan techniczny. To oznacza, że nie powinna być obecnie wystawiona na cokole, co może budzić pytania, ale wynika z troski o jej bezpieczeństwo" - wyjaśnił urząd dzielnicy.

W swoim oświadczeniu dzielnica podkreśliła, że spółdzielnia mieszkaniowa, "jako zarządca terenu, a przez to właściciel rzeźby", powinna wystąpić do Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wydanie szczegółowych zaleceń dotyczących odpowiedniej formy zabezpieczenia rzeźby. "Dopiero po ich otrzymaniu i po formalnym przekazaniu rzeźby do Dzielnicy Żoliborz – na podstawie stosownej umowy – oraz dokonaniu wpisu do rejestru zabytków, będziemy mogli podejmować dalsze kroki, w tym starania o środki na jej konserwację" - wskazał żoliborski ratusz.

"Chcemy podkreślić, że chociaż rzeźba nie jest własnością Dzielnicy (a co za tym idzie – nie możemy jej jeszcze ani przewieźć, ani naprawić), to temat nie jest nam obojętny. Zależy nam, by jak najlepiej zatroszczyć się o to ważne dla mieszkańców dzieło – w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami i we współpracy z odpowiednimi instytucjami" - podkreślono w komunikacie.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

Przewrócona rzeźba znanej artystki

"Właścicielem rzeźby jest użytkownik wieczysty terenu"

Urząd zastrzegł, że "właścicielem naniesień na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste jest użytkownik wieczysty i to on jest zobowiązany do zapewnienia właściwej kondycji technicznej oraz poziomu estetyki obiektów zlokalizowanych na gruncie".

"Nawet jeśli WSM Żoliborz Centralny nie był inwestorem obiektu, w tym przypadku rzeźby 'Macierzyństwo', to jako podmiot korzystający z gruntu w pełnym zakresie dopuścił do jej lokalizacji" - wyjaśnił urząd i powołał się w tym miejscu na artykuł 233 Kodeksu cywilnego.

"Decyzją Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków rzeźba Aliny Szapocznikow 'Macierzyństwo' została wpisana do rejestru zabytków ruchomych województwa mazowieckiego, potwierdzając zarazem, że jej właścicielem jest użytkownik wieczysty terenu – Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa Żoliborz Centralny. Z wnioskiem o zastosowanie przepisów art. 50 ustawy o ochronie zabytków (czyli zabezpieczenie polegające na oddaniu obiektu w opiekę wybranemu muzeum), w porozumieniu z dzielnicą wystąpił Stołeczny Konserwator Zabytków" - poinformował na koniec urząd.

"Taka procedura umożliwiłaby rozpoczęcie starań o pozyskanie środków na konserwację rzeźby. Obecnie oczekujemy na decyzję dotyczącą rozpoczęcia takiego postępowania i zabezpieczenia rzeźby" - podsumowano w komunikacie.

Konserwator zapowiada oględziny

Rzeczniczka prasowa Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Anna Śmigielska potwierdziła informację o wszczęciu postępowania.

- Zgodnie z obowiązującymi przepisami został wyznaczony termin oględzin z udziałem właścicieli terenu tj. WSM Żoliborz oraz przedstawicielami Dzielnicy Żoliborz w najkrótszym możliwym terminie. Po wydaniu decyzji rzeźba zostanie przekazana w depozyt wskazanej instytucji muzealnej oraz docelowo powinna zostać poddana konserwacji - przekazała Śmigielska.

Rzeczniczka poinformowała również, że procedura wpisania rzeźby do rejestru zabytków została zakończona. Praca Aliny Szapocznikow trafiła tam na podstawie decyzji z 9 lipca.

Dowiedz się więcej:

TVN24 HD

Na żywo